Αντίστροφη μέτρηση για μια κρίσιμη συνάντηση με ορίζοντα την ειρήνη στην Ουκρανία
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προσεγγίζοντας τη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, που πραγματοποιήθηκε στην Αλάσκα, εξέφρασε βεβαιότητα πως ο Πούτιν δεν πρόκειται να επιχειρήσει «να παίξει» μαζί του. Ο Τραμπ δήλωσε πως σκοπεύει να εμπλέξει σύντομα τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία, επισημαίνοντας πως αυτή η συνάντηση θα ανοίξει τον δρόμο για μια ευρύτερη διαδικασία που θα περιλαμβάνει και την ουκρανική πλευρά. Σε δηλώσεις του χαρακτήρισε μια πιθανή μελλοντική συμφωνία ως αποτέλεσμα που ενδεχομένως να απαιτήσει εδαφικές παραχωρήσεις, εκφράζοντας την επιθυμία για μια τριμερή σύνοδο κορυφής με τη συμμετοχή και του Ζελένσκι.
Την ίδια στιγμή, η ουκρανική κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυξανόμενη στρατιωτική πίεση, ειδικά στην ανατολική περιφέρεια του Ντονέτσκ, όπου η ρωσική προέλαση συνεχίζεται με ραγδαίο ρυθμό. Οι ουκρανικές αρχές έχουν διατάξει νέες εκκενώσεις περιοχών, με οικογένειες και παιδιά να απομακρύνονται για λόγους ασφάλειας, ενώ τα ρωσικά στρατεύματα έχουν καταλάβει πρόσφατα ακόμα περισσότερα εδάφη στην περιοχή. Η Μόσχα διεκδικεί τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένης της παράνομα προσαρτηθείσας Κριμαίας, και απαιτεί το Κίεβο να σταματήσει τις δυτικές προμήθειες όπλων και να εγκαταλείψει την προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ. Η ουκρανική πλευρά απορρίπτει κατηγορηματικά αυτές τις απαιτήσεις ως απαράδεκτες.
Πριν από την κρίσιμη συνάντηση, που έγινε σε περιορισμένο κύκλο με παρουσία μόνο των διερμηνέων, ο Τραμπ δήλωσε πως θα καταλάβει μέσα στα πρώτα λεπτά εάν η συζήτηση με τον Πούτιν θα είναι εποικοδομητική. Από την πλευρά του, ο Πούτιν εξέφρασε εκτίμηση για τις «έμπρακτες και ειλικρινείς» προσπάθειες των ΗΠΑ να τερματιστεί ο πόλεμος και να επιτευχθούν συμφωνίες που θα ικανοποιούν όλα τα μέρη.
Η απουσία του Ζελένσκι από αυτή τη συνάντηση προκαλεί ανησυχίες στο Κίεβο και την Ευρώπη, όπου φοβούνται πως οι Πούτιν και Τραμπ ενδέχεται να επιχειρήσουν να επανασχεδιάσουν τον χάρτη της Ουκρανίας χωρίς την παρουσία και τη συγκατάθεση της ουκρανικής κυβέρνησης. Το κύριο μέτωπο των συνομιλιών ήταν η διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης, ενώ αναμενόταν να ακολουθήσει δημόσια κοινή συνέντευξη Τύπου, η πρώτη μετά το 2018.
Στο πεδίο της σύρραξης, οι ουκρανικές δυνάμεις δίνουν μάχη για να αναχαιτίσουν την προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων. Η στρατηγική σημασία των εδαφών που ελέγχει πλέον η Μόσχα είναι πολύ μεγάλη, με την κατάληψη πόλεων και δρόμων ζωτικής σημασίας να απειλεί τον διαχωρισμό των ουκρανικών δυνάμεων σε δύο απομονωμένες ομάδες. Οι ευρωπαϊκοί ηγέτες έχουν συσπειρωθεί στο πλευρό του Ζελένσκι, προσπαθώντας να επηρεάσουν τις εξελίξεις και να αποτρέψουν οποιεσδήποτε παραχωρήσεις που θα υπονόμευαν την ουκρανική κυριαρχία.
Παρά τις ελπίδες για μια ειρηνευτική συμφωνία, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Αναλυτές επισημαίνουν τον κίνδυνο η συνάντηση στην Αλάσκα να αποδειχθεί «χαμένη ευκαιρία» εάν το μόνο αποτέλεσμα είναι η αναβολή λύσεων και το κέρδισμα χρόνου από τη ρωσική πλευρά, χωρίς ουσιαστική πρόοδο. Ωστόσο, οι δηλώσεις και των δύο ηγετών δείχνουν μια πρόθεση να συνεχιστεί ο διάλογος, με τον πρόεδρο Τραμπ να τονίζει πως μετά τη συνάντηση με τον Πούτιν θα επικοινωνήσει με τον Ζελένσκι για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα.
Η παρούσα σύγκρουση αποτελεί τη μεγαλύτερη σε μέγεθος στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και οποιαδήποτε προσπάθεια ειρήνευσης κρίνεται εξαιρετικά δύσκολη, καθώς εμπερικλείει γεωπολιτικούς, στρατηγικούς και εδαφικούς συμβιβασμούς που διαμορφώνουν το μέλλον ενός ευρύτερου, εύθραυστου τόξου ασφαλείας. Η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα αποτελεί κρίσιμο σταθμό σε αυτή τη διαδικασία, με την προσοχή να είναι στραμμένη όχι μόνο στα λόγια αλλά και στη μελλοντική πορεία των εξελίξεων στην περιοχή.
