Διπλωματικό ντεμαράζ της Αθήνας υπό τη σκιά της Τουρκικής πρόκλησης
Η Αθήνα εξελίσσει μια πολυσχιδή διπλωματική στρατηγική, επιχειρώντας να διατηρήσει ανοικτούς τους δίαυλους επικοινωνίας με την Τουρκία, την ίδια στιγμή που η Άγκυρα διαταράσσει την ηρεμία με το αναθεωρητικό της αφήγημα και συνεχίζει να προκαλεί. Η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει ότι οι συνομιλίες δεν θα γίνουν με καμία έκπτωση στα εθνικά συμφέροντα, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Σε απόδειξη αυτής της στάσης, η Αθήνα απάντησε με αντι-Navtex στη Navtex που εξέδωσε η Τουρκία για δέκα ημέρες επιστημονικών ερευνών από το ωκεανογραφικό «Πίρι Ρέις» σε περιοχές του Αιγαίου που βρίσκονται υπό ελληνική δικαιοδοσία, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα κυριαρχίας και αρμοδιότητας.
Η Αθήνα παρακολουθεί στενά το πλοίο και βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα, αντιλαμβανόμενη ότι η Τουρκία επιμένει σε μια πολιτική αμφισβήτησης και προκλήσεων, οι οποίες προσθέτουν ένα ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών. Το επίκεντρο των εξελίξεων μετακινείται την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, όπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν θα παρευρεθούν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με τις συζητήσεις για το ενδεχόμενο τετ α τετ να συνεχίζονται, καθώς προβλέπεται περιθώριο μόλις μιάμισης μέρας για την επαφή τους.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης τόνισε τη σημασία της υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων χωρίς υποχωρήσεις, τονίζοντας ότι ο διάλογος δεν μπορεί να γίνει εις βάρος των διεκδικήσεων, αλλά με σταθερή στάση και διεκδίκηση. Αντίστοιχα, ο πρωθυπουργός κυρίως επεσήμανε ότι χώρες που απειλούν ειρηνικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να συμμετέχουν σε μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική άμυνας και κάλεσε την Τουρκία να οικοδομήσει σχέσεις βασισμένες στον σεβασμό των ευρωπαϊκών αρχών.
Η κυβέρνηση έχει θέσει ως προϋπόθεση για ουσιαστική εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων την ανάκληση του casus belli από την Τουρκία. Όσο αυτό παραμένει σε ισχύ και ο αναθεωρητισμός εκδηλώνεται σε πολλούς τομείς σε βάρος της Ελλάδας, η συμμετοχή της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το SAFE, θα μπλοκάρεται.
Παράλληλα, η αύξηση των μεταναστευτικών ροών προς την Κρήτη έχει σημάνει συναγερμό στην κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να αποφασιστεί η μεταφορά περίπου 600-700 μεταναστών σε κλειστές δομές στην ηπειρωτική χώρα, ενώ οι εξελίξεις παρακολουθούνται σε καθημερινή βάση. Ο πρωθυπουργός έθεσε στις κοινές δηλώσεις του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα την ανάγκη για πιο εντατικό συντονισμό στην προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και την παροχή στήριξης στα κράτη πρώτης γραμμής.
Σε άλλο επίπεδο, η Αθήνα επιδιώκει να διατηρήσει ανοικτούς δίαυλους επικοινωνίας με τη Λιβύη, με τις τεχνικές επιτροπές για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών να αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα. Πρόσφατες επαφές με τη λιβυκή πλευρά, παρά την απρόβλεπτη στάση της Τρίπολης και τις εντάσεις που έχει ανοίξει με Ελλάδα, Αίγυπτο και Μάλτα, φανερώνουν τη σημασία που δίνει η Αθήνα σε αυτή τη διπλωματική διάσταση.
Την ίδια στιγμή, η υποβολή επίσημης αιτήσεως από τον αμερικανικό κολοσσό Chevron και την ελληνική HELLENiQ Energy για την αξιοποίηση τεσσάρων οικοπέδων για έρευνες υδρογονανθράκων στη νοτιοκρητική περιοχή, η οποία επικαλύπτεται μέρος της με την τουρκολιβυκή συμφωνία, προσθέτει νέα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα. Η παρουσία της Chevron ενισχύει ουσιαστικά την ελληνική θέση στην Ανατολική Μεσόγειο και αμφισβητεί στην πράξη τους τουρκικούς χάρτες, επιβεβαιώνοντας ότι η μέση γραμμή που προβλέπεται από ελληνική νομοθεσία και διεθνές δίκαιο είναι το πραγματικό όριο μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης.
