ΗΠΑ: Χαλάρωση στους κανονισμούς περί αυτόνομων οχημάτων και οι αντιδράσεις σε ένα τεχνοκρατικό μέλλον
Σε μια κίνηση που αναμένεται να επηρεάσει καθοριστικά το μέλλον των αυτόνομων οχημάτων, το Υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ ανακοίνωσε την Πέμπτη τη χαλάρωση των κανονισμών ασφαλείας για την ανάπτυξη και δοκιμή αυτοματοποιημένων οχημάτων (AVs), τα οποία βρίσκονται στο επίκεντρο της τεχνολογικής «κούρσας» με την Κίνα.
Η απόφαση αυτή αποσκοπεί στη διατήρηση της τεχνολογικής υπεροχής των ΗΠΑ στον τομέα της καινοτομίας, ενώ προσφέρει στους κατασκευαστές περισσότερη ευελιξία για πειραματισμό χωρίς το βάρος των αυστηρών κανονισμών ασφαλείας — τουλάχιστον για ερευνητικά και επιδεικτικά μοντέλα.
Ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο
Η Εθνική Διοίκηση Οδικής Ασφάλειας (NHTSA) απέστειλε επιστολή με την οποία ορίζει ότι οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες θα εξαιρούνται από συγκεκριμένους κανονισμούς ασφαλείας, εφόσον πρόκειται για ανάπτυξη ή δοκιμές τεχνολογιών αυτόνομης οδήγησης. Ο Υπουργός Μεταφορών, Σον Π. Ντάφι, σημείωσε χαρακτηριστικά:
«Αυτή η κυβέρνηση κατανοεί ότι βρισκόμαστε σε έναν αγώνα δρόμου με την Κίνα για να ξεπεράσουμε την Κίνα στην καινοτομία και τα διακυβεύματα είναι αδιαμφισβήτητα υψηλότερα».
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στην «ατζέντα καινοτομίας» του Υπουργείου, το οποίο επιδιώκει τη θέσπιση ενός εθνικού προτύπου που θα προάγει την τεχνολογική πρόοδο μέσω της απλοποίησης των ρυθμιστικών διαδικασιών.
Ο επικεφαλής νομικός σύμβουλος της NHTSA, Πίτερ Σίμσχαουζερ, δήλωσε ότι η απόφαση αυτή θα επιτρέψει στην αμερικανική βιομηχανία να κινηθεί πιο γρήγορα:
«Θα δώσει στους κατασκευαστές AV τη δυνατότητα να αναπτυχθούν ταχύτερα και να ξοδέψουν λιγότερο χρόνο σε περιττές διαδικασίες, ενώ παράλληλα θα διατηρηθεί η δέσμευσή μας για την ασφάλεια».
Στήριξη από τη βιομηχανία – Αντιδράσεις από τους επικριτές
Η Ένωση Βιομηχανίας Αυτόνομων Οχημάτων (AVIA) χαιρέτισε τη νέα πολιτική, χαρακτηρίζοντάς την ως «τολμηρό και απαραίτητο βήμα» για τη μετάβαση της χώρας στην εποχή της αυτόνομης κινητικότητας. Ο διευθύνων σύμβουλος της AVIA, Τζεφ Φάρα, επεσήμανε:
«Προσβλέπουμε στη συνεργασία με τον Υπουργό Ντάφι και την ομάδα του για την εφαρμογή έξυπνων, προοδευτικών πολιτικών που θα κάνουν τους δρόμους μας ασφαλέστερους, θα ενισχύσουν την κινητικότητα και την οικονομία μας».
Ωστόσο, δεν λείπουν και οι ανησυχίες από ακτιβιστές και τεχνολογικούς αναλυτές, που βλέπουν την πρωτοβουλία αυτή ως μια κίνηση προς έναν περισσότερο ελεγχόμενο, τεχνοκρατικό κόσμο, με ολοένα και λιγότερη ανθρώπινη παρέμβαση και ελευθερία.
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα των επικριτών αφορά τη δυνατότητα των AV να ελέγχονται απομακρυσμένα — μια τεχνολογία που αν και προωθείται για λόγους ασφάλειας και διαχείρισης στόλων, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ιδιωτικότητα και την αυτονομία των πολιτών.
Ορισμένοι σχολιαστές πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα, συνδέοντας την πολιτική αυτή με την ευρύτερη στρατηγική τεχνοκρατών που φέρονται να υποστηρίζουν μια «Ανθρωπότητα 2.0», με τεχνητή νοημοσύνη να αντικαθιστά ανθρώπινες λειτουργίες και ενισχυμένους «μετανθρώπους» να καταλαμβάνουν κρίσιμους ρόλους. Αν και τέτοιες θεωρίες δεν βασίζονται σε επιβεβαιωμένα στοιχεία, αποκαλύπτουν ένα αυξανόμενο κλίμα δυσπιστίας απέναντι στην υπερεξάρτηση από την τεχνολογία.
Ο παράγοντας Κίνα – Διπλωματία και τεχνολογία
Η Κίνα αποτελεί σταθερά το σημείο αναφοράς σε όλες τις δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων. Ο Τζον Μποζέλα, πρόεδρος της Alliance for Automotive Innovation, υπογράμμισε ότι:
«Το νέο πλαίσιο θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα παραχωρήσουν την ηγεσία του AV στην Κίνα ή σε άλλες χώρες».
Πολλοί, ωστόσο, αντιτείνουν ότι η σύγκριση με την Κίνα, μια αυταρχική κοινωνία όπου η τεχνολογία εφαρμόζεται χωρίς κοινωνικό διάλογο, είναι παραπλανητική. Η Αμερική, λένε, θα πρέπει να διατηρήσει τα δικά της πρότυπα διαφάνειας και δημοκρατικής λογοδοσίας — και όχι να υποκύπτει σε έναν αγώνα δρόμου που αγνοεί τις θεμελιώδεις αξίες της.
