Η εμφάνιση του Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ προκάλεσε κύμα αποτροπιασμού. Ο πρώην ηγέτης της Αλ-Νούσρα, παρακλαδιού του ISIS, ένας άνθρωπος που έχει συνδέσει το όνομά του με μαζικές σφαγές και εγκλήματα πολέμου στη Συρία, στάθηκε στο ίδιο βήμα με τους κορυφαίους ηγέτες του κόσμου. Το γεγονός ότι κάποιος που ήταν καταζητούμενος από τις ΗΠΑ με επικήρυξη 10 εκατομμυρίων δολαρίων βρήκε βήμα στον οργανισμό που υποτίθεται ότι εγγυάται την ειρήνη και την ασφάλεια, αποτυπώνει τη σκληρή υποκρισία της διεθνούς διπλωματίας.
Από την ηγεσία της Αλ-Νούσρα, που κατηγορήθηκε για τρομοκρατικές επιθέσεις και διώξεις χριστιανικών κοινοτήτων, μέχρι την κεφαλή της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, ο Τζολάνι μετέτρεψε το τρομοκρατικό του παρελθόν σε «εισιτήριο» για συνομιλίες περί ειρήνης. Αντί να δικαστεί, συμμετέχει σε συζητήσεις για το «μέλλον της Συρίας». Η εικόνα του στον ΟΗΕ συγκλονίζει όχι μόνο για την ίδια την παρουσία του, αλλά και για το μήνυμα που εκπέμπεται: ότι η διεθνής σκηνή είναι πρόθυμη να ενσωματώσει δολοφόνους όταν αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα.
Στην Ελλάδα, η υπόνοια ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορούσε να βρεθεί στο ίδιο περιβάλλον με τον Τζολάνι προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς οι χριστιανικές κοινότητες της Συρίας εξακολουθούν να βιώνουν διώξεις και απώλειες από ισλαμιστικές ομάδες. Για τις κοινότητες αυτές, που έχουν γίνει στόχος τρομοκρατικών οργανώσεων επί χρόνια, η διεθνής κοινότητα δείχνει να παραμένει αδιάφορη.
Η πορεία που οδήγησε στη σημερινή «νομιμοποίηση» του Τζολάνι δεν είναι τυχαία. Από το 2013 είχε χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ «παγκόσμιος τρομοκράτης» και ενταχθεί στη λίστα SDGT, με υψηλή αμοιβή για τη σύλληψή του. Η επικήρυξη ήρθη στα τέλη του 2024, λίγο πριν την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ. Στη συνέχεια, ο ίδιος ο Τραμπ αφαίρεσε τον χαρακτηρισμό της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ ως τρομοκρατικής οργάνωσης, ανοίγοντας τον δρόμο για να εμφανιστεί ο Τζολάνι ως «παίκτης ειρήνης». Η αντίφαση είναι κραυγαλέα: κυρώσεις εξακολουθούν να ισχύουν κατά του Άσαντ, αλλά ένας πρώην ηγέτης τρομοκρατικής οργάνωσης καλείται να εκθέσει τις απόψεις του.
Η παρουσία του σε πάνελ με τον Ντέιβιντ Πετρέους, πρώην επικεφαλής της CIA και στρατιωτικό διοικητή στο Ιράκ, πρόσθεσε μια δόση σουρεαλισμού. Ο Πετρέους, που γνώριζε από πρώτο χέρι το παρελθόν του Τζολάνι, έφτασε στο σημείο να δηλώσει «θαυμαστής» του, θέτοντας μάλιστα το ερώτημα αν ο Σύρος πρώην τρομοκράτης «κοιμάται καλά τα βράδια». Το περιστατικό συνέβη λίγες μόλις εβδομάδες μετά την 24η επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου, προσδίδοντας μια πικρή ειρωνεία στην εικόνα. Δεν έλειψαν και τα σχόλια ότι η συνάντηση έμοιαζε περισσότερο με «reunion παλιών συνεργατών της CIA» παρά με σοβαρή διπλωματική διαδικασία.
Η περίπτωση Τζολάνι αποτυπώνει με τον πιο ωμό τρόπο πώς το Διεθνές Δίκαιο και η ιστορική μνήμη θυσιάζονται στον βωμό της γεωπολιτικής σκοπιμότητας. Στον κόσμο που διαμορφώνεται, η ηθική μπαίνει στο περιθώριο και οι ισχυροί αποφασίζουν ότι ακόμη και οι πιο σκληροί τρομοκράτες μπορούν να μετατραπούν σε αποδεκτούς συνομιλητές. Και αυτό δεν είναι απλώς ανησυχητικό· είναι προειδοποίηση για το μέλλον που χτίζεται.
