Συνέντευξη Λαφαζάνη στο Νίκο Κυριακάκη – «Το βιβλίο Τσίπρα θα είναι η πολιτική του αυτοκτονία»

Στον αέρα του «ΡΗΓΜΑ 95,8» και στην εκπομπή του Νίκου Κυριακάκη παρενέβη τηλεφωνικά ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, σχολιάζοντας εκτενώς το νέο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα «Ιθάκη», τις κρίσιμες πολιτικές στιγμές του 2015 και τον δικό του ρόλο εκείνη την περίοδο.

Από την αρχή της τοποθέτησής του, χαρακτήρισε το βιβλίο «πολιτική αυτοκτονία» για τον πρώην πρωθυπουργό, επισημαίνοντας πως αντί να προχωρήσει σε μια ουσιαστική αυτοκριτική, επιδίδεται σε προσωπικές επιθέσεις, ακόμη και κατά του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που κατά τη γνώμη του ακυρώνει οποιαδήποτε προοπτική επιστροφής του στην πολιτική σκηνή.

Ο κ. Λαφαζάνης υποστήριξε πως ο Αλέξης Τσίπρας παρουσιάζει στο βιβλίο μια εικόνα σχεδόν αποστασιοποιημένη από τα γεγονότα, «σαν να ήταν απλός παρατηρητής των αποφάσεων», παρότι ο ίδιος ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης. Κατά την άποψή του, ο πρώην πρωθυπουργός, αντί να εξηγήσει τι έμαθε από την κρίσιμη σύγκρουση του 2015 και ποια λάθη αναγνωρίζει, επιλέγει έναν δηλητηριώδη τόνο που περισσότερο προσβάλλει ανθρώπους και διαδικασίες, παρά διαφωτίζει. «Αυτό δεν ανοίγει δρόμο για επιστροφή, αλλά κλείνει οριστικά την πόρτα», σημείωσε.

Η συζήτηση προχώρησε στις αναφορές του βιβλίου σχετικά με τις επαφές της ελληνικής κυβέρνησης με τη Ρωσία το 2015. Ο κ. Τσίπρας καταθέτει τη δική του εκδοχή για τα γεγονότα, ωστόσο ο κ. Λαφαζάνης αντέτεινε ότι μεγάλο μέρος αυτών είναι, όπως είπε, «ψευδές». Όπως εξήγησε, η συμφωνία με τη Ρωσία για τον αγωγό φυσικού αερίου ήταν πραγματική, με οικονομικό αντικείμενο πέντε δισεκατομμύρια ευρώ και προκαταβολή 300 εκατομμυρίων μέσω της κοινής εταιρείας που θα κατασκεύαζε τον αγωγό.

Ανέφερε ότι ο τότε πρωθυπουργός ήταν ενήμερος για τη διαδικασία, αλλά «δεν μπήκε καν στον κόπο να διαβάσει τη συμφωνία». Κατά τον ίδιο, ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε το άνοιγμα προς τη Μόσχα αποκλειστικά ως διαπραγματευτικό χαρτί απέναντι στους θεσμούς, χωρίς πρόθεση υλοποίησης. «Με εκμεταλλεύτηκε πολιτικά, αλλά κυρίως εκμεταλλεύτηκε τη χώρα», υπογράμμισε, αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν αντιληφθεί πως η ελληνική πλευρά δεν αντιμετώπιζε με συνέπεια τη συνεργασία.

Ο κ. Λαφαζάνης περιέγραψε επίσης αναλυτικά το σχέδιο του αγωγού, το οποίο –όπως είπε– θα αναβάθμιζε γεωπολιτικά τη χώρα και θα παρείχε φθηνότερη ενέργεια. Τόνισε ότι η Τουρκία αρχικά αντιδρούσε στο έργο, κυρίως λόγω της σχέσης της με τις ΗΠΑ, γεγονός που έδινε στην Ελλάδα ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, μετά την αποχώρησή του από το υπουργείο, η συμφωνία εγκαταλείφθηκε και στη συνέχεια η Τουρκία αναθεώρησε τη στάση της, οδηγώντας τελικά στην κατασκευή του TurkStream, από τον οποίο σήμερα η Ελλάδα προμηθεύεται αέριο. Αυτή η εξέλιξη, σύμφωνα με τον ίδιο, αποδεικνύει πόσο σημαντική ήταν η χαμένη ευκαιρία για τη χώρα.

Σχολιάζοντας τον ισχυρισμό ότι η διαπραγμάτευση του 2015 οδήγησε στην «έξοδο από τα μνημόνια», ο κ. Λαφαζάνης υποστήριξε πως η θέση αυτή αποτελεί «μεγάλο και κοινό ψεύδος του πολιτικού συστήματος». Κατά την άποψή του, το σύνολο της σημερινής νομοθεσίας παραμένει μνημονιακό, η χώρα εξακολουθεί να δεσμεύεται από μακροχρόνιους όρους εποπτείας, ενώ ολόκληρη η δημόσια περιουσία έχει υποθηκευτεί για έναν αιώνα. Σχολίασε ακόμη πως το τρίτο μνημόνιο ψηφίστηκε από βουλευτές «που δεν το είχαν καν διαβάσει», υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα συνεχίζει ουσιαστικά να λειτουργεί ως «μνημονιακό οικόπεδο των Βρυξελλών και εν μέρει των ΗΠΑ».

Ερωτηθείς για τα δικά του λάθη, ο πρώην υπουργός απάντησε ότι δεν θεωρεί πως φέρει ευθύνη για την τελική έκβαση των γεγονότων. Αντιθέτως, ανέφερε ότι έδινε μάχη για μια εναλλακτική στρατηγική που περιλάμβανε αντίσταση στην τρόικα, αποτροπή των ιδιωτικοποιήσεων, προστασία του δημόσιου ενεργειακού τομέα, υπεράσπιση του λιγνίτη ως εθνικού καυσίμου και προετοιμασία μιας αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης σε περίπτωση που η Ευρωζώνη απέρριπτε τις ελληνικές θέσεις. Αποκάλυψε πως η κυβέρνηση τον είχε άτυπα απομακρύνει από το ΚΥΣΟΙΠ, το όργανο που χειριζόταν τις κρίσιμες αποφάσεις της διαπραγμάτευσης, γεγονός που, όπως είπε, δείχνει ότι «δεν ήθελαν να ακούγεται η εναλλακτική πρόταση». «Με είχαν απομονώσει. Έκαναν συνεδριάσεις χωρίς να με καλούν», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Τέλος, μιλώντας για το ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή, ο κ. Λαφαζάνης εξήγησε ότι η σχετική πρόταση δεν ήταν ιδεολογική εμμονή, αλλά «εργαλείο διαπραγμάτευσης και σχέδιο Β», το οποίο η κυβέρνηση δεν αξιοποίησε ποτέ. Δεν μετανιώνει, όπως είπε, για τη στάση του εκείνη την περίοδο, αν και αναγνώρισε ότι το δικό του κεντρικό λάθος ίσως ήταν πως «πίστεψε ότι ο Τσίπρας θα συγκρουστεί πραγματικά» με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.