Ερντογάν, Otokar και Λιμενικό: Πώς η Τουρκία «μπήκε» στις ελληνικές κρατικές προμήθειες

Στις 28 Μαρτίου 2025, το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας υπέγραψε «Συμφωνητικό Προμήθειας» για την αγορά δύο λεωφορείων μεταφοράς προσωπικού 30-33 θέσεων. Η προμήθεια των οχημάτων προορίζεται για την ενίσχυση του μεταγωγικού στόλου των επιχειρησιακών φορέων του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής. Η προμήθεια αφορά σε δύο λεωφορεία και η χρηματοδότησή της γίνεται μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με πόρους που εξασφαλίζονται από δάνειο του Ελληνικού Δημοσίου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Το άλλο συμβαλλόμενο μέρος της σύμβασης, πέραν του Υπουργείου, είναι η ανώνυμη εμπορική εταιρεία «ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με διακριτικό τίτλο «ERGOTRAK», η οποία εδρεύει στην οδό Σιδηροκάστρου 5-7, Αθήνα (11855), με ΑΦΜ 094394592 (ΚΕΦΟΔΕ Αττικής) και νομίμως εκπροσωπείται από την Αγγελική Παππά του Κωνσταντίνου. Ο ανάδοχος κατέθεσε εγγυητική επιστολή ασφαλιστικής εταιρείας ύψους 22.258 ευρώ.

Σύμφωνα με τη σύμβαση, τα λεωφορεία θα παραδοθούν εντός 12 μηνών από την επομένη της ημερομηνίας υπογραφής. Η σύμβαση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν έχει παραδοθεί η συνολική ποσότητα των συμβατικών ειδών, έχει πραγματοποιηθεί η οριστική ποσοτική και ποιοτική παραλαβή, έχει εξοφληθεί το συμβατικό τίμημα με εφαρμογή ενδεχόμενων κυρώσεων ή εκπτώσεων και έχουν εκπληρωθεί όλες οι υποχρεώσεις των συμβαλλόμενων μερών, περιλαμβανομένης της αποδέσμευσης της εγγύησης.

Το συνολικό συμβατικό τίμημα για τα δύο οχήματα ανέρχεται σε 373.984 ευρώ και αναλύεται ως εξής: τιμή μονάδας προ Φ.Π.Α. 150.800 ευρώ, συνολική τιμή προμήθειας προ Φ.Π.Α. 301.600 ευρώ και Φ.Π.Α. 24% ύψους 72.384 ευρώ.

Η εταιρεία ERGOTRAK, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΓΕΜΗ, ιδρύθηκε στις 29 Απριλίου 1993 και είναι μέλος του Ομίλου Σφακιανάκη. Το καταστατικό της περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, δραστηριότητες σχετικές με την αντιπροσώπευση, εισαγωγή και εμπορία λεωφορείων, οχημάτων και μηχανημάτων διαφόρων τύπων. Η εταιρεία έχει μετοχικό κεφάλαιο 3,3 εκατομμυρίων ευρώ.

Στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου της ERGOTRAK για τη χρήση 2023, η οποία αναρτήθηκε στο ΓΕΜΗ στις 24 Οκτωβρίου 2024, αναφέρεται ότι η εταιρεία αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα την τουρκική αυτοκινητοβιομηχανία Otokar για την εισαγωγή λεωφορείων. Ειδικότερα, η Ergotrak δηλώνει ότι προχώρησε σε νέα συνεργασία με την Otokar προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της ελληνικής και βαλκανικής αγοράς, κυρίως στην κατηγορία μικρών και μεσαίων λεωφορείων. Η συνεργασία ανακοινώθηκε επισήμως τον Σεπτέμβριο 2023 κατά τη διάρκεια της Transport Show 2023, όπου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το ηλεκτρικό λεωφορείο e-CENTRO C.

Την ίδια περίοδο, η Otokar επιβεβαιώνεται ως η μοναδική συνεργαζόμενη εταιρεία της Ergotrak για λεωφορεία, σύμφωνα με τις αναρτημένες οικονομικές καταστάσεις της. Την προηγούμενη χρονιά (2022), στη θέση της Otokar εμφανιζόταν η επίσης τουρκική TEMSA. Και οι δύο κατασκευαστές είναι τουρκικών συμφερόντων.

Η Otokar είναι μέλος του ομίλου Koç Holding, με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Ο όμιλος Koç ιδρύθηκε το 1926 και είναι ένας από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς ομίλους της Τουρκίας. Από το 2024 είναι η μοναδική τουρκική εταιρεία εισηγμένη στον κατάλογο Fortune Global 500. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι δραστηριότητες του ομίλου αντιπροσωπεύουν περίπου το 8–9% των συνολικών εξαγωγών της Τουρκίας και σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας.

Η Otokar ιδρύθηκε το 1963 και είναι ο πρώτος κατασκευαστής λεωφορείων στην Τουρκία. Από το 1980 κατασκευάζει και στρατιωτικά οχήματα, μεταξύ άλλων σε συνεργασία με την Land Rover. Τα λεωφορεία Otokar εξάγονται σε περίπου 60 χώρες, ενώ η σειρά Navigo T, στην οποία ανήκουν τα δύο λεωφορεία που παραγγέλθηκαν από το Λιμενικό, φέρει κινητήρες Euro 6 και έχει ήδη καταγράψει πωλήσεις άνω των 30.000 οχημάτων διεθνώς.

Η Ergotrak, με επίσημο ανακοινωθέν τον Μάιο 2025, υπενθυμίζει ότι είναι θυγατρική του Ομίλου Σφακιανάκη. Στο ίδιο δελτίο Τύπου, επισημαίνεται ότι η συνεργασία με την Otokar στοχεύει στην κάλυψη των μεταφορικών αναγκών της ελληνικής αγοράς στους τομείς των αστικών, υπεραστικών και τουριστικών μεταφορών.

Η Otokar είναι μέλος της «Koç Holding», με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας λειτουργεί ως η μεγαλύτερη εταιρεία της Τουρκίας και η μόνη που είναι εισηγμένη στον κατάλογο Fortune Global 500 από το 2024. Οι συνεισφορές της Koç Holding, που ιδρύθηκε το 1926, αποτελούν έως και το 8-9% των συνολικών εξαγωγών της Τουρκίας. Η εταιρεία ελέγχεται από την οικογένεια Koç, μία από τις πλουσιότερες οικογένειες της Τουρκίας.

Η εμπλοκή της οικογένειας Koc στο ελληνικό επιχειρείν γίνεται όλο και πιο έντονη τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, τον Μάρτιο 2012 η πανίσχυρη τουρκική οικογένεια έμπαινε για τα καλά στις ελληνικές θάλασσες με την θυγατρική εταιρεία Setur Servis Turistik, σε κοινοπραξία με την τότε ακόμα «αναμάρτητη» Folli Follie. Ο δημόσιος πλειοδοτικός για την μαρίνα Μυτιλήνης έγινε από την Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), δηλαδή το σημερινό Υπερταμείο.

Η μαρίνα Μυτιλήνης δόθηκε για εκμετάλλευση 40 ετών, με ετήσιο μίσθωμα… 250.000 ευρώ.

Ο τότε διευθύνων σύμβουλος της Folli Follie Τζώρτζης Κουτσολιούτσος δήλωνε περιχαρής ότι «υπάρχει μέλλον στον κλάδο». Η Koc είναι ένας από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς και εμπορικούς τουρκικούς ομίλους.

Σχέσεις οικογένειας Μητσοτάκη – οικογένειας Koc 

Τον Ιούνιο 2018 το «Βήμα» είχε αποκαλύψει ότι ο μεγιστάνας Ραχμί Κοτς είχε επισκεφθεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε, στο γραφείο του στην Βουλή. «Ο Κοτς γνώριζε πολύ καλά τον πατέρα του προέδρου της ΝΔ Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και ήθελε να συζητήσει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τα επενδυτικά του σχέδια, αφού εμφανίζεται να αγοράζει μια επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην ενοικίαση αυτοκινήτων», έγραφε εκείνο το δημοσίευμα.

Λίγο πριν, τον Νοέμβριο 2017, είχε ανακοινωθεί ότι «ο τουρκικός όμιλος Κoc με ποσοστό 80% είναι ο νέος ιδιοκτήτης της «Olympic Εμπορικές και Τουριστικές Επιχειρήσεις Ανώνυμη Εταιρεία» ή αλλιώς Avis Hellas. Mε την αρωγή της αμερικανικής Avis Budget Group που θα κατέχει το υπόλοιπο 20% των μετοχών».

Τον Ιανουάριο 2016 όλη η πολιτική και οικονομική ηγεσία της Τουρκίας είχε παραστεί στην κηδεία του Μουσταφά Κοτς, του προέδρου του μεγαλύτερου βιομηχανικού ομίλου της χώρας.

Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο τότε πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου κ.α. αποχαιρέτησαν τον εξέχοντα επιχειρηματία σε ένα τζαμί της Κωνσταντινούπολης. Παρόντες ήταν επίσης πολλοί εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου της Τουρκίας.

Ο Μουσταφά Κοτς διήθυνε από το 2003 έναν από τους μεγαλύτερους και ισχυρότερους ομίλους της Τουρκίας που είχε ιδρυθεί από τον παππού του, τον Βεχμπί Κοτς. Ο οικογενειακός όμιλος Koc Holding και οι περίπου εκατό θυγατρικές του αντιπροσωπεύουν το 9% των τουρκικών εξαγωγών και το 8% του ΑΕΠ της χώρας. Δραστηριοποιείται στον τραπεζικό τομέα, στην αυτοκινητοβιομηχανία, την πετρελαιοβιομηχανία και άλλους τομείς.

Τα πούλμαν της Otokar που πρόκειται να προμηθευτεί το Ελληνικό Λιμενικό, όπως επιβεβαιώνουν όλες οι πηγές μας, είναι τύπου Navigo T, κατηγορίας Euro 6.

Έχουν πωληθεί πάνω από 30.000 οχήματα αυτού του τύπου, όπως αναφέρεται στα επίσημα διαφημιστικά έντυπα του λεωφορείου, ενώ επισημαίνεται «το χαμηλό κόστος συντήρησης» και «η δοκιμασμένη του αξιοπιστία».

Ο Ομιλος Koc είναι ο πλέον «συστημικός» επιχειρηματικός κολοσσός της Τουρκίας επί Ταγίπ Ερντογάν. Το να υπογράφει ένας Έλληνας υπουργός για την αγορά τουρκικών λεωφορείων του Ομίλου Koc, για λογαριασμό του Ελληνικού Λιμενικού που δίνει μάχες στο Αιγαίο καθημερινά με κίνδυνο της ζωής των ανδρών του, μοιάζει ως μια τουλάχιστον παράδοξη απόφαση. Και σίγουρα η υπογραφή για ένα τέτοιο deal, και πολύ περισσότερο με δανεικά χρήματα, δεν μπορεί να είναι εύκολη, ούτε και απλή για κανένα πολιτικό πρόσωπο από την στιγμή που σχετίζεται άμεσα με τα εθνικά συμφέροντα της χώρας.