Αυξημένος δανεισμός και πρόωρη αποπληρωμή χρέους: Το σχέδιο του Δημοσίου για το 2026

Το Δημόσιο προγραμματίζει για το 2026 σημαντική αύξηση του δανεισμού του, συνδυασμένη με την επιτάχυνση της αποπληρωμής δανείων από τα μνημόνια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού που κατατέθηκαν χθες στη Βουλή από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη.

Συγκεκριμένα, ο καθαρός δανεισμός του Δημοσίου εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 13 δισ. ευρώ το 2026, έναντι περίπου 8 δισ. ευρώ φέτος. Η αύξηση αυτή αντανακλά αφενός τις αυξημένες ταμειακές χρηματοδοτικές ανάγκες, που υπολογίζονται σε 30,1 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος, από 14,08 δισ. ευρώ φέτος, και αφετέρου τα ποσά που θα διατεθούν για πρόωρη αποπληρωμή χρέους.

Υπενθυμίζεται ότι το 2025, το Ελληνικό Δημόσιο διέθεσε περίπου 5,3 δισ. ευρώ για την πρόωρη αποπληρωμή διακρατικών δανείων (GLF), με στόχο αυτά να έχουν εξοφληθεί πλήρως έως το 2031. Η πολιτική αυτή εντάσσεται στη στρατηγική της κυβέρνησης να μειώσει το δημόσιο χρέος σε απόλυτους όρους και ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξάνοντας παράλληλα τη βιωσιμότητά του και την οικονομική κυριαρχία της χώρας.

Όσον αφορά το πρόγραμμα δανεισμού για το 2026, ο μακροπρόθεσμος δανεισμός προβλέπεται στα 12,7 δισ. ευρώ, έναντι 11 δισ. ευρώ το 2025. Σε συνδυασμό με τη χρήση μέρους του «μαξιλαριού» ρευστότητας, ύψους 18,4 δισ. ευρώ, θα καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες. Το 2025, για τον ίδιο σκοπό, είχαν αξιοποιηθεί μόλις 3 δισ. ευρώ από τα διαθέσιμα της Γενικής Κυβέρνησης.

Η στρατηγική για το 2026 προβλέπει ότι ο μακροπρόθεσμος δανεισμός θα καλυφθεί κυρίως μέσω των διεθνών αγορών. Ο στόχος είναι η διατήρηση σταθερής παρουσίας του Ελληνικού Δημοσίου στις αγορές κεφαλαίου, η έκδοση τίτλων υψηλής ρευστότητας με διατήρηση της φυσικής διάρκειας τους, η μείωση των περιθωρίων δανεισμού και η ενίσχυση της συνέπειας της χώρας ως εκδότη εντός της Ευρωζώνης.

Παράλληλα, η στρατηγική δανεισμού αξιοποιεί στο μέγιστο βαθμό ευκαιρίες που προσφέρει το βραχυχρόνιο τμήμα της ευρωπαϊκής καμπύλης, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του ελληνικού χαρτοφυλακίου χρέους. Η πολιτική πρόωρων αποπληρωμών θα συνεχιστεί με χρήση μέρους των ταμειακών διαθεσίμων, κυρίως για δάνεια από τον επίσημο τομέα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων από χώρες της Ευρωζώνης.

Στοχευμένα, η κυβέρνηση επιδιώκει την πρόωρη αποπληρωμή των διμερών δανείων περίπου μία δεκαετία νωρίτερα από τη λήξη τους, έως το 2031. Όπως τόνισε ο υπουργός Πιερρακάκης, η πολιτική αυτή ενισχύει τη βιωσιμότητα του χρέους, προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στον προγραμματισμό, μειώνει το κόστος δανεισμού και συμβάλλει στην ανάκτηση της οικονομικής κυριαρχίας της χώρας.

Σε απόλυτα μεγέθη, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί το 2026 κατά 3,5 δισ. ευρώ, στα 359,3 δισ. ευρώ από 362,8 δισ. ευρώ το 2025. Τα χρεολύσια για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, συμπεριλαμβανομένων των δανείων του μνημονίου από τον EFSF (εκτός Έντοκων Γραμματίων), υπολογίζονται σε 8,5 δισ. ευρώ, έναντι 5,5 δισ. ευρώ το 2025.

Επιπλέον, το χρέος θα επηρεαστεί από τη χρήση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, με επιβάρυνση 6,7 δισ. ευρώ, έναντι 3,4 δισ. ευρώ το 2025, για τη χρηματοδότηση δανείων προς επιχειρήσεις.

Η πολιτική αυτή δείχνει σαφή στρατηγική στόχευση: παρά την αύξηση του δανεισμού για κάλυψη των αυξημένων ταμειακών αναγκών, η κυβέρνηση επιδιώκει να μειώσει το χρέος μέσω πρόωρων αποπληρωμών, αξιοποιώντας διαθέσιμα ταμειακά αποθέματα και τα έσοδα από διεθνείς εκδόσεις. Η προσέγγιση αυτή επιδιώκει όχι μόνο οικονομική βιωσιμότητα, αλλά και γεωπολιτική σταθερότητα, καθώς η χώρα επανακτά μέρος της αυτονομίας στη διαχείριση του δημόσιου χρέους και των χρηματοδοτικών πόρων της.

Η αυξημένη χρήση του «μαξιλαριού» ρευστότητας, σε συνδυασμό με την πρόωρη αποπληρωμή δανείων, δίνει στην Ελλάδα ευελιξία να αντιμετωπίσει ενδεχόμενες αναταράξεις στις αγορές και ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας απέναντι στους επενδυτές. Παράλληλα, η στρατηγική διαχείρισης των δανείων του μνημονίου σηματοδοτεί μια προσπάθεια απομάκρυνσης από την εποχή της οικονομικής επιτήρησης και την καθιέρωση μιας πολιτικής σταθερής, μακροπρόθεσμης οικονομικής διαχείρισης.

Συνολικά, το σχέδιο για το 2026 συνδυάζει αυξημένο δανεισμό με προσεκτική αποπληρωμή, στοχεύοντας στη μείωση του δημόσιου χρέους, στην ενίσχυση της οικονομικής κυριαρχίας της χώρας και στη διατήρηση της αξιοπιστίας της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές. Πρόκειται για μια στρατηγική που, παρά τις υψηλές απαιτήσεις, στοχεύει στην εξισορρόπηση ρευστότητας, σταθερότητας και βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.