Στον αέρα ακόμα η κρατική χρηματοδότηση των «Σπαρτιατών»

Παρά την πρόσφατη αθωωτική απόφαση του Μονομελούς Εφετείου για την πολύκροτη υπόθεση που αφορά τη φερόμενη εξαπάτηση των εκλογέων από το κόμμα των «Σπαρτιατών» του Βασίλη Στίγκα στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2023, η τύχη της κρατικής χρηματοδότησης του κόμματος εξακολουθεί να είναι αβέβαιη. Αν και το δικαστήριο έκρινε ότι δεν στοιχειοθετείται εξαπάτηση και πως οι ψηφοφόροι δεν μπορούν να θεωρηθούν παραπλανημένοι, με αποτέλεσμα την απαλλαγή και των 13 κατηγορουμένων —ανάμεσά τους έντεκα νυν βουλευτές, ο Ηλίας Κασιδιάρης για ηθική αυτουργία και ένας δικηγόρος για συνέργεια— η συγκεκριμένη δικαστική εξέλιξη δεν φαίνεται να αρκεί, τουλάχιστον προς το παρόν, για την επαναφορά της χρηματοδότησης που είχε ανασταλεί. Το νομικό πλαίσιο προβλέπει ότι για την άρση της αναστολής απαιτείται αμετάκλητη αθωωτική απόφαση, κάτι που δεν ισχύει ακόμη, καθώς η παρούσα απόφαση επιδέχεται έφεση. Έτσι, παρότι οι δικαστικές εξελίξεις ήταν ευνοϊκές για τους κατηγορουμένους, η κρατική ενίσχυση παραμένει παγωμένη, εντείνοντας την αβεβαιότητα γύρω από τη θεσμική και πολιτική συνέχεια του κόμματος.

Η απόφαση της Βουλής για την αναστολή της κρατικής χρηματοδότησης προς το κόμμα «Σπαρτιάτες» δεν εδράζεται μόνο στη φερόμενη εξαπάτηση εκλογέων αλλά, κυρίως, σε μια άλλη, πολύ βαρύτερη δικαστική κρίση: εκείνη του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου, που εκδόθηκε πριν τις ευρωεκλογές του 2024. Με βάση την απόφαση αυτή, το κόμμα αποκλείστηκε από την εκλογική διαδικασία, καθώς το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι αποτελεί ουσιαστική συνέχεια της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή». Παράλληλα, αναγνωρίστηκε ότι ο πραγματικός ηγέτης του σχηματισμού είναι ο Ηλίας Κασιδιάρης, ο οποίος έχει καταδικαστεί τελεσίδικα για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης. Η απόφαση του Αρείου Πάγου είναι αμετάκλητη και, συνεπώς, δεσμευτική για κάθε σχετικό πολιτικό ή διοικητικό χειρισμό. Αυτός ακριβώς είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο η Βουλή αποφάσισε την άμεση αναστολή της χρηματοδότησης προς τους «Σπαρτιάτες», στερώντας από το κόμμα σημαντικά ποσά που προβλέπονται για τα κόμματα με κοινοβουλευτική παρουσία. Παρά την πρόσφατη αθώωση των εμπλεκομένων για την κατηγορία της εκλογικής εξαπάτησης, η ουσία της υπόθεσης —η σύνδεση με τη «Χρυσή Αυγή» και τον Κασιδιάρη— παραμένει ενεργή και αποτελεί το βασικό εμπόδιο για την αποδέσμευση των κονδυλίων.

Η ισχύουσα νομοθεσία για την κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων είναι ξεκάθαρη: για να αρθεί η απόφαση περί αναστολής της χρηματοδότησης απαιτείται η έκδοση αμετάκλητης αθωωτικής δικαστικής απόφασης. Αν αυτό συμβεί στο μέλλον, η άρση της αναστολής ισχύει αναδρομικά και τα παρακρατηθέντα ποσά επιστρέφονται στο κόμμα χωρίς τόκους. Ωστόσο, μέχρι να υπάρξει τελεσίδικη και αμετάκλητη δικαστική κρίση, η αναστολή παραμένει σε πλήρη ισχύ, ανεξαρτήτως ενδιάμεσων αποφάσεων, όπως η πρόσφατη αθώωση των 13 κατηγορουμένων για εκλογική εξαπάτηση.

Αυτό δημιουργεί μια ιδιόμορφη συνθήκη για τους «Σπαρτιάτες»: το κόμμα εξακολουθεί να έχει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, με έντεκα βουλευτές να κατέχουν έδρες στη Βουλή, αλλά στερείται των θεσμοθετημένων οικονομικών πόρων που διατίθενται στα κόμματα για τη λειτουργία τους. Αυτό περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση για οργάνωση, επικοινωνία με τους πολίτες, συντήρηση γραφείων και υποδομών, δηλαδή όλα όσα συνιστούν τη βασική υποστήριξη για την παρουσία ενός πολιτικού σχηματισμού στον δημόσιο βίο.

Παράλληλα, οι δικαστικές εκκρεμότητες για το κόμμα του Βασίλη Στίγκα δεν έχουν τελειώσει. Εκκρεμεί ακόμα η κρίσιμη απόφαση του Εκλογοδικείου, όπου εξετάζονται προσφυγές για την εγκυρότητα της εκλογής συγκεκριμένων βουλευτών του κόμματος. Αν και οι ενστάσεις αυτές εστιάζουν σε τεχνικά ζητήματα νομιμότητας, η τελική τους έκβαση μπορεί να μεταβάλει τη σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, επηρεάζοντας όχι μόνο τη δυναμική των «Σπαρτιατών» αλλά και την πολιτική τους νομιμοποίηση. Μέχρι τότε, το κόμμα παραμένει σε ένα θεσμικό μετέωρο, χωρίς χρηματοδότηση αλλά με παρουσία στα έδρανα.