Δάνειο αποζημιώσεων από παγωμένα ρωσικά κεφάλαια για την Ουκρανία

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν μπροστά τους τρεις διαφορετικές επιλογές για να καλύψουν τις χρηματοοικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας, με αποτελεσματικότερη – σύμφωνα με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν – ένα ειδικό δάνειο πολεμικών αποζημιώσεων που θα βασίζεται στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η επικεφαλής της Κομισιόν εξήγησε ότι η πρώτη λύση είναι να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο «περιθώριο» στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ώστε να αντληθούν επιπλέον κεφάλαια μέσω υπαρχόντων εργαλείων. Η δεύτερη δυνατότητα είναι να συναφθεί μεταξύ των κρατών μελών μια ξεχωριστή διακυβερνητική συμφωνία, με την οποία οι ίδιες οι εθνικές κυβερνήσεις θα δεσμευτούν να συγκεντρώσουν πρόσθετους πόρους για τη στήριξη του Κιέβου.

Η τρίτη επιλογή, την οποία η φον ντερ λάιεν χαρακτήρισε ως την πιο αποτελεσματική, είναι η δημιουργία ενός «δανείου αποζημιώσεων» που θα εδράζεται στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία εντός της ευρωπαϊκής ένωσης. Όπως είπε, η ιδέα είναι να χορηγηθεί ένα δάνειο στην Ουκρανία, με τη ρήτρα ότι η αποπληρωμή του θα γίνεται από το Κιέβο μόνο στην περίπτωση που η Ρωσία καταβάλει στο μέλλον αποζημιώσεις για τις ζημιές του πολέμου. Με αυτόν τον τρόπο, κατά την πρόεδρο της επιτροπής, ενεργοποιούνται από σήμερα πόροι που είναι «δεσμευμένοι» λόγω κυρώσεων, χωρίς να επιβαρύνονται άμεσα οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι, ενώ ταυτόχρονα στέλνεται και πολιτικό μήνυμα ότι η Ρωσία θα κληθεί, αργά ή γρήγορα, να πληρώσει για τις καταστροφές που προκάλεσε. Η Ούρσουλα φον ντερ λάιεν τόνισε ότι αυτό το σχήμα αποτελεί «τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για να υποστηριχθούν η άμυνα της Ουκρανίας και η οικονομία της», καθώς εξασφαλίζει σταθερή χρηματοδότηση σε μία φάση όπου οι ανάγκες της χώρας είναι τεράστιες.

Την ίδια στιγμή, ο Ολλανδός Υπουργός Οικονομικών Έλκο Χάινεν υπογράμμισε, μιλώντας σε δημοσιογράφους πριν από τη συνεδρίαση του συμβουλίου στις Βρυξέλλες, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες του Βελγίου σχετικά με τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Υπενθύμισε ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών των assets βρίσκεται σε βελγικό έδαφος, γεγονός που εξηγεί γιατί η βελγική πλευρά εμφανίζεται πιο επιφυλακτική και ζητά πρόσθετες διασφαλίσεις για τη νομιμότητα, τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τις πιθανές νομικές συνέπειες ενός τέτοιου εγχειρήματος. Η πρόταση για τη χρησιμοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων καθυστερεί ακριβώς εξαιτίας αυτών των ενστάσεων, με τις σχετικές διαβουλεύσεις να συνεχίζονται, προκειμένου να διαμορφωθεί μια λύση που θα συγκεντρώνει την απαιτούμενη πολιτική και νομική συναίνεση σε επίπεδο ευρωπαϊκής ένωσης.