Δημοσιονομικός συναγερμός στη Γαλλία

Η Γαλλία του Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών ανησυχιών για τα δημόσια οικονομικά, με το έλλειμμα να ξεπερνά το 5,8% του ΑΕΠ το υψηλότερο στην ευρωζώνη, και το δημόσιο χρέος να αγγίζει επίπεδα συγκρίσιμα με της Ελλάδας και της Ιταλίας, εξέλιξη που έχει ήδη «ρίξει» δύο πρωθυπουργούς και οδήγησε τον Φρανσουά Μπαϊρού σε αποχώρηση μετά την αποτυχία να περάσει πακέτο μέτρων 44 δισ. ευρώ για τη μείωση του ελλείμματος.

Οι ρίζες της κρίσης δεν περιορίζονται σε συγκυρίες όπως η πανδημία και η ενεργειακή αναταραχή, καθώς από το 2017 ο Μακρόν προώθησε φιλόδοξη ατζέντα μείωσης φόρων για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, αντικαθιστώντας τον φόρο στον πλούτο με περιορισμένο φόρο ακίνητης περιουσίας, μειώνοντας τον εταιρικό φόρο από 33% σε 25% και θεσπίζοντας ενιαίο συντελεστή 30% στα κεφαλαιακά εισοδήματα, κινήσεις που βελτίωσαν την ελκυστικότητα για επενδύσεις και περιόρισαν την ανεργία αλλά άφησαν μεγάλο κενό εσόδων που δεν αντισταθμίστηκε από αντίστοιχες περικοπές δαπανών.

Στη συνέχεια οι αλλεπάλληλες κρίσεις έφεραν το Παρίσι σε λογική «ό,τι κι αν κοστίσει», με στήριξη 170 δισ. ευρώ την περίοδο της πανδημίας και επιδοτήσεις 72 δισ. ευρώ στην ενεργειακή κρίση για συγκράτηση τιμών, μέτρα που διατηρήθηκαν στη γαλλία περισσότερο από ό,τι σε άλλες χώρες της ευρωζώνης με αποτέλεσμα πρόσθετη διόγκωση του χρέους.
Οικονομολόγοι που επικαλείται το Financial Times εκτιμούν ότι η κατάσταση είναι πλέον δύσκολα διαχειρίσιμη, καθώς το φορολογικό βάρος συγκαταλέγεται στα υψηλότερα του ΟΟΣΑ, η παραγωγικότητα δεν αυξάνεται με τον απαιτούμενο ρυθμό και η πολιτική σκηνή παραμένει βαθιά διχασμένη, με την αριστερά να ζητά αυξήσεις φόρων στους εύπορους και αναστολή της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης και τον μακρόν να φοβάται ότι τέτοιες κινήσεις θα ξηλώσουν την πολιτική του κληρονομιά.

Η Γαλλία δεν έχει ισοσκελίσει προϋπολογισμό από τη δεκαετία του 1970 και εξακολουθεί να διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό ΑΕΠ σε δημόσιες δαπάνες στον ανεπτυγμένο κόσμο, με ειδικούς να τονίζουν ότι η αντιμετώπιση του ελλείμματος δεν είναι αδύνατη αλλά απαιτεί μακροπρόθεσμο σχέδιο με οριζόντιες περικοπές και ευρεία πολιτική συναίνεση που σήμερα μοιάζει άπιαστη.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν το παρίσι μπορεί να περιμένει έως τις εκλογές του 2027 για μια βιώσιμη λύση ή αν στο μεταξύ η Γαλλία θα συνεχίσει να λειτουργεί ως «αδύναμος κρίκος» της ευρωζώνης.