Δοκιμές δικτύων 6G στην Ευρώπη με τη συμβολή της COSMOTE

Στο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο 6G-SANDBOX[1] για τον σχεδιασμό και την κατασκευή πειραματικών δικτύων και την πραγματοποίηση δοκιμών σε τεχνολογίες 6ης γενιάς, συμμετέχει η COSMOTΕ.

Στο πλαίσιο του έργου, υλοποιούνται δίκτυα δοκιμών (trial networks) σε Αθήνα (Ελλάδα), Βερολίνο (Γερμανία), Μάλαγα (Ισπανία) και Ούλου (Φινλανδία), που συνδυάζουν ψηφιακές και φυσικές υποδομές και είναι πλήρως παραμετροποιήσιμα, ώστε να προσφέρουν αυτοματοποιημένες δυνατότητες πειραματισμού σε όλη την αλυσίδα παροχής υπηρεσιών 6G, τόσο σε επίπεδο υπηρεσιών για τον τελικό χρήστη, όσο και για τον έλεγχο και τη διαχείριση του δικτύου.

Μερικές από τις καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις που θα δοκιμαστούν στις πειραματικές υποδομές είναι η διαχείριση μηδενικής αφής (zero-touch management), η ευέλικτη αρχιτεκτονική πολλαπλών μισθώσεων (multi-tenancy architecture) για την ταυτόχρονη εξυπηρέτηση παράλληλων και διακριτών απαιτήσεων, η ευφυΐα δικτύου, η ασφάλεια, τα digital twins, δηλαδή η ψηφιακή «κλωνοποίηση» μιας πραγματικής υποδομής ή ενός φυσικού αντικειμένου (π.χ. αεροπλάνο) για την εκτέλεση προσομοιώσεων, η τεχνητή νοημοσύνη (AI), καθώς και τεχνολογίες που εξορθολογίζουν την κατανάλωση ενέργειας.

Επιπλέον, στο πλαίσιο του έργου υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας (MoU) με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) για τη διασύνδεση των υποδομών 6G-SANDBOX με τους κόμβους (Hubs) 5G και 6G του ESA, με στόχο την ενσωμάτωση δορυφόρων στα επίγεια δίκτυα 5G και στις μελλοντικές τεχνολογίες 6G.

Ο κ. Γιώργος Τσώνης, Executive Director Network Planning & Devops Ομίλου ΟΤΕ, δήλωσε σχετικά: «Στην COSMOTE προωθούμε συστηματικά την έρευνα και την καινοτομία καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα τεχνολογιών αιχμής από τα πρώτα στάδια ανάπτυξής τους. Με τη συμμετοχή μας στο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο 6G-SANDBOX, δοκιμάζουμε στις εγκαταστάσεις μας τις τεχνολογίες του μέλλοντος που αναμένεται να εξασφαλίσουν πολλαπλά οφέλη για τις τηλεπικοινωνίες, την οικονομία και την κοινωνία.»

Ως εταίρος του έργου, η COSMOTΕ αναπτύσσει την πειραματική υποδομή 6G της Αθήνας, που λειτουργεί υπό την εποπτεία του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (ΕΚΕΦΕ) Δημόκριτος, και συμμετέχει στον καθορισμό των τεχνικών προδιαγραφών, στην περιγραφή της αρχιτεκτονικής, στην αξιολόγηση των απαιτήσεων των χρηστών και των επιχειρηματικών μοντέλων, καθώς και στην υλοποίηση δοκιμών για επιλεγμένες περιπτώσεις χρήσης. Παράλληλα, συμβάλλει στη διάδοση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου.

Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) μέσω του πλαισίου Horizon Europe και τελεί υπό την αιγίδα του Smart Networks and Services Joint Undertaking (SNS JU), το οποίο ιδρύθηκε από την ΕΕ για να εξασφαλίσει την ηγετική θέση της Ευρώπης στις τεχνολογίες 5G και 6G. Στο 6G-SANDBOX συμμετέχουν 18 φορείς (Keysight Technologies Belgium, Κeysight Technologies Denmark, COSMOTE, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (ΕΚΕΦΕ) Δημόκριτος, European Institute for Research and Strategic Studies in Telecommunications (Eurescom), Fraunhofer Institute for Open Communication Systems, Lenovo Deutschland, Nokia Spain, OpenNebula Systems, Boreal Technology & Investments, Fοgus Innovations & Services, INFOLYSIS, The Queen’s University of Belfast, Telefonica, IS-Wireless, Ιctficial OY, το Πανεπιστήμιο της Μάλαγας και το Πανεπιστήμιο του Ούλου) από 8 χώρες (Αγγλία, Βέλγιο, Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Ισπανία, Πολωνία, και Φινλανδία). Το έργο συντονίζει η Keysight Technologies Belgium και έχει συνολική διάρκεια 3 χρόνια.

Ο Όμιλος ΟΤΕ είναι πρωτοπόρος στις τεχνολογικές εξελίξεις και αποτελεί μακράν τον μεγαλύτερο επενδυτή σε υποδομές τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, συμμετέχει σε 40 πρωτοποριακά ερευνητικά επιδοτούμενα προγράμματα, ενώ συνολικά από το 2009 μέχρι σήμερα έχει λάβει μέρος σε περισσότερα από 100 ερευνητικά έργα. Παράλληλα, τα Εργαστήρια Νέων Τεχνολογιών του Ομίλου ΟΤΕ αξιολογούν τις νέες τεχνολογίες και τον εξοπλισμό των τηλεπικοινωνιών του μέλλοντος. Με όχημα την τεχνολογία και την καινοτομία, ο Όμιλος ΟΤΕ φτιάχνει έναν κόσμο καλύτερο για όλους.

[1] 6G-SANDBOX – Supporting Architectural and technological Network evolutions through an intelligent, secureD and twinning enaBled Open eXperimentation facility: https://6g-sandbox.eu

Τι είναι το 6G

Τεχνικά, το 6G δεν υπάρχει ακόμα. Όμως, όπως το φαντάζονται οι ειδικοί, το 6G είναι η επόμενη φάση της ασύρματης τεχνολογίας, που ενσωματώνει νέες προσεγγίσεις όπως υπολογιστικά συστήματα αιχμής και τεχνητή νοημοσύνη για να βοηθήσει στη δημιουργία ενός εντελώς νέου τύπου Διαδικτύου. Οι ερευνητές του 6G έχουν επίσης εξετάσει τη δυνατότητα των κυμάτων terahertz, ραδιοκυμάτων που βρίσκονται στο όριο μεταξύ των μικροκυμάτων και της υπέρυθρης ακτινοβολίας. Αυτά τα ραδιοκύματα υπόσχονται δραστική μείωση των καθυστερήσεων μετάδοσης δεδομένων και ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων έως και 1 Tbps. Αυτό είναι χίλιες φορές πιο γρήγορα από τις ταχύτερες ταχύτητες Wi-Fi που προσφέρουν σήμερα οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι και εκατό φορές πιο γρήγορα από την μάξιμουμ απόδοση και ταχύτητα μετάδοσης που μπορούν να φτάσουν τα δίκτυα 5G.

Στις πρώτες ερευνητικές μελέτες που παρουσιάστηκαν για το 6G αλλά και όσα αναφέρουν οι ειδικοί το δίκτυο αυτό θα χρησιμοποιήσει τηλεπικοινωνιακή τεχνολογία σχεδιασμένη για χρήση στα κινητά τηλέφωνα και θα την αξιοποιήσει σε ένα πολύ ευρύτερο σύνολο χρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, της υγειονομικής περίθαλψης, της γεωργίας και της δημιουργίας έξυπνων κατοικιών. Στην πορεία ο μέσος άνθρωπος θα βιώσει μια απρόσκοπτη συνδεσιμότητα μεταξύ του Διαδικτύου και της καθημερινής ζωής.

Οι εφαρμογές

Τα αυτόνομα αυτοκίνητα, τα drones, τα τηλεκατευθυνόμενα εργοστάσια και άλλες χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης (AI) θα πάρουν μια νέα μεγάλη ώθηση από την έλευση των δικτύων 5G. Η έλευση του 6G αναμένεται να εκτοξεύσει αυτούς και άλλους τομείς σε επίπεδα και εμφάνιση νέων εφαρμογών και υπηρεσιών που ακόμη δεν μπορούμε καν να φανταστούμε.

Ο Ραζβάν Αντρέι Στόκια και ο Τζουζέπε Αντρέ, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Jacobs στη Βρέμη της Γερμανίας, υποστηρίζουν ότι το 6G θα μπορούσε να βασιστεί στη «συνεργατική τεχνητή νοημοσύνη» για να βοηθήσει τα αυτόνομα αυτοκίνητα να επικοινωνούν μεταξύ τους, να βοηθούν στην καλύτερη ροή της κυκλοφορίας στους δρόμους αλλά και να βοηθούς τους πεζούς να κυκλοφορούν με μεγαλύτερη άνεση και ασφάλεια. Τα δίκτυα 6G θα αποτελέσουν μέρος μιας αναδυόμενης τάσης που ονομάζεται «υπολογιστική αιχμή», η οποία μετακινεί τη διαχείριση δικτύου μακριά από τα κεντρικά υπολογιστικά νέφη (cloud computing) προς πιο τοπικές συσκευές, κάνοντας τα πάντα να λειτουργούν πιο ομαλά και μειώνοντας τους χρόνους απόκρισης.

O Ρομπέρτο Σαράτσο ερευνητής της τεχνολογίας 6G στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας & Τεχνολογίας αναφέρει ότι οι τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η υπολογιστική αιχμή θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις ίδιες τις συσκευές να μετατρέπονται σε κεραίες δικτύου διατηρώντας τη σύνδεσή Wi-Fi σε ένα ρευστό, συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον των χρηστών και των συσκευών τους.

Αναδυόμενες τεχνολογίες

Η εικονική πραγματικότητα αναμένεται να παίξει μεγάλο ρόλο στο 5G. Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή. Στην εποχή του 6G χρόνια ορισμένοι ειδικοί φαντάζονται την εμφάνιση ακόμη πιο… καθηλωτικών τεχνολογιών, όπως οι κυτταρικές επιφάνειες, τα συνδεδεμένα εμφυτεύματα και οι «ασύρματες διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή».

Ο Γουάλιντ Σάντα ερευνητής του 6G στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Βιρτζίνια προβλέπει ότι τα smartphones θα αφήσουν τη θέση τους σε άλλους είδους έξυπνες φορητές συσκευές, σε ακουστικά και σε εμφυτεύματα «που θα μπορούν να λάβουν άμεσες αισθητηριακές πληροφορίες από τον οργανισμό του χρήστη τους. Ο ιαπωνικός τηλεπικοινωνιακός γίγαντας NTT DoCoMo οραματίζεται μια πλήρη συγχώνευση φυσικής ζωής και κυβερνοχώρου: «Ο κυβερνοχώρος θα μπορεί να υποστηρίξει την ανθρώπινη σκέψη και δράση σε πραγματικό χρόνο μέσω φορητών συσκευών και μικροσυσκευών που θα είναι τοποθετημένες στο ανθρώπινο σώμα».