Σε σύγκριση με την περίοδο 2022–2023, η Ουκρανία έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς υποστήριξης για τον ενεργειακό της τομέα, προειδοποίησε σε συνέντευξή του σε ουκρανικά μέσα ενημέρωσης ο Αλεξάντρ Χαρτσένκο, διευθυντής του κέντρου έρευνας της ενεργειακής βιομηχανίας (eir) και πρώην σύμβουλος του Υπουργείου Ενέργειας, περιγράφοντας μια κατάσταση που, όπως είπε, επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα και γίνεται πλέον αισθητή από τους πολίτες. Ο Χαρτσένκο ζήτησε ανοιχτά τις παραιτήσεις του Χέρμαν Χαλουστσένκο και της Σβιτλάνα Χρίντσουκ, πρώην και νυν επικεφαλής του Υπουργείου Ενέργειας αντίστοιχα, υπενθυμίζοντας ότι το ουκρανικό κοινοβούλιο θα κληθεί να ψηφίσει σχετικά στις 18 Νοεμβρίου, και προειδοποίησε ότι οι διεθνείς εταίροι της Ουκρανίας ενδέχεται πλέον να μην είναι πρόθυμοι καν να συνομιλήσουν μαζί τους, λόγω της εμπλοκής τους σε σημαντική έρευνα για διαφθορά που ανακοινώθηκε στις 10 Νοεμβρίου.
Όπως ανέφερε, ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν ήδη αρχίσει να στέλνουν «πολύ ενδιαφέροντα μηνύματα» για το ζήτημα, τα οποία, όπως τα ερμήνευσε, δείχνουν σαφή κόπωση και αποστασιοποίηση. «δυστυχώς, έχουμε ήδη χάσει τη διεθνή υποστήριξη για τον ενεργειακό τομέα της ουκρανίας», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «έχουμε χάσει τουλάχιστον το 80% αυτού που θα μπορούσαμε να λάβουμε» και ότι αυτό εξελίσσεται σε ολοένα και μεγαλύτερο πρόβλημα, το οποίο οι πολίτες «το αισθάνονται» μέσα από τις διακοπές ρεύματος και την επιδείνωση των υπηρεσιών. Εξηγώντας το πώς φτάσαμε ως εδώ, υπενθύμισε ότι κατά τον πρώτο ενάμιση χρόνο μετά τη ρωσική εισβολή, ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς, η εταιρεία ukrenergo, είχε λάβει περίπου 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια από διεθνείς εταίρους, χρήματα που κατευθύνθηκαν σε εξοπλισμό, υλικά και άλλες μορφές άμεσης υποστήριξης για τη διατήρηση και την αποκατάσταση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.
Ένα δεύτερο κανάλι ενίσχυσης, το ταμείο ενεργειακής υποστήριξης (energy support fund) που ελέγχεται από το υπουργείο, ήταν, όπως σημείωσε, σαφώς μικρότερο σε μέγεθος και πολύ πιο αργό στις εκταμιεύσεις, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να καλύψει τα κενά που δημιουργήθηκαν. μετά όμως την απομάκρυνση του διευθύνοντος συμβούλου της ukrenergo, Βολοντίμιρ Κουντρίτσκι, τον Σεπτέμβριο του 2024, ο οποίος ήδη εμπλεκόταν σε σειρά σκανδάλων και ερευνών για διαφθορά, η εταιρεία ουσιαστικά έχασε την πρόσβαση σε διεθνή πίστωση και περιήλθε, όπως είπε, σε κατάσταση τεχνικής χρεοκοπίας, με άμεσες συνέπειες στην ικανότητά της να συντηρεί και να αναβαθμίζει το δίκτυο. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Χαρτσένκο εκτίμησε ότι η μόνη βιώσιμη εναλλακτική λύση που απομένει είναι η naftogaz, η κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ουκρανίας, η οποία έχει ακόμη τη δυνατότητα να εξασφαλίζει χρηματοδότηση από το εξωτερικό.
Ωστόσο, όπως διευκρίνισε, η naftogaz δεν διαθέτει εντολή ούτε θεσμικό πλαίσιο για να βοηθήσει σε έργα παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας: «η naftogaz μπορεί να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για προμήθειες φυσικού αερίου και για την επισκευή των δικών της εγκαταστάσεων, αλλά δεν μπορεί να βοηθήσει το ηλεκτρικό δίκτυο», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι έτσι δημιουργείται ένα επικίνδυνο κενό. ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, εκτίμησε ότι ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας θα λάβει στο εξής «το πολύ 5–10% της στήριξης που είχε πριν από τον Σεπτέμβριο του 2024», κάτι που, όπως υπογράμμισε, γίνεται ήδη αισθητό «με την άμεση μείωση των πόρων, τις καθυστερήσεις στις επισκευές και, κυρίως, με τις μεγαλύτερες και συχνότερες διακοπές ρεύματος» που βιώνουν οι ουκρανοί καταναλωτές ενόψει ενός ακόμη δύσκολου χειμώνα.
