«Δύο χρόνια μετά τη Διακήρυξη των Αθηνών, η Άγκυρα ξαναθυμίζει ότι τίποτα δεν αλλάζει στο Αιγαίο»

Οι νέες δηλώσεις του Χακάν Φιντάν υπέρ μιας «συνολικής διαπραγμάτευσης» για το Αιγαίο ήρθαν τη στιγμή που συμπληρώνονταν δύο χρόνια από την υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών, του κειμένου που υποτίθεται πως θα άνοιγε έναν δρόμο φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Η Διακήρυξη θύμιζε τις αρχές του Χάρτη του ΟΗΕ για ειρήνη, σεβασμό, συνύπαρξη και επίλυση διαφορών αποκλειστικά με βάση το διεθνές δίκαιο — αρχές που η Άγκυρα κατέβαλε κάθε προσπάθεια να διαψεύσει τόσο στη ρητορική της όσο και επί του πεδίου.

Παρά τα «ήρεμα νερά» που διατηρήθηκαν κατά κύριο λόγο την τελευταία διετία, δεν έλειψαν τα επεισόδια που υπενθύμισαν ότι η τουρκική πολιτική γραμμή δεν μεταβάλλεται εύκολα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το περιστατικό στο Αγαθονήσι τρεις εβδομάδες πριν, όταν τουρκικά αλιευτικά, συνοδευόμενα από σκάφη της τουρκικής Ακτοφυλακής, μπήκαν στα ελληνικά χωρικά ύδατα, αγνοώντας τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις τριών περιπολικών του Λιμενικού. Μάλιστα, ένας από τους Τούρκους χειριστές προχώρησε σε επικίνδυνους ελιγμούς, αναγκάζοντας το ελληνικό σκάφος να προβεί σε προειδοποιητικές βολές. Λίγο αργότερα, ο εκπρόσωπος του AKP, Ομέρ Τσελίκ, υιοθέτησε την γνωστή απειλητική ρητορική περί «ισχύος της Τουρκίας» και «λανθασμένων ενεργειών στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο».

Την ίδια στιγμή, η αντίδραση της Άγκυρας στη δημοσίευση του ελληνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα έδειξε ξανά την αμετάβλητη στάση της. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε την Ελλάδα για «παραβίαση της τουρκικής θαλάσσιας δικαιοδοσίας» και «δημιουργία τετελεσμένων», υποστηρίζοντας ότι η Αθήνα αγνοεί το διεθνές δίκαιο και «εργαλειοποιεί» τον χάρτη εντός της ΕΕ — μια επιχειρηματολογία που επαναλαμβάνεται εδώ και χρόνια ανεξαρτήτως συγκυρίας.

Όλα αυτά καθιστούν εύλογο το ερώτημα πώς ακριβώς θα διεξαχθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Άγκυρα, το οποίο ο πρωθυπουργός έχει τοποθετήσει στο πρώτο τρίμηνο του 2026. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει ότι οι συνθήκες είναι «ώριμες», κρατώντας όμως χαμηλές προσδοκίες και δίνοντας προτεραιότητα στη λεγόμενη «θετική ατζέντα». Ωστόσο, όσο διαφαίνεται μια προοπτική επαναπροσέγγισης, άλλο τόσο παραμένει ζωντανό το ενδεχόμενο αναζωπύρωσης της έντασης — μια σταθερά που, δύο χρόνια μετά τη Διακήρυξη των Αθηνών, επιβεβαιώνει ότι το Αιγαίο δεν επιτρέπει αυταπάτες.