Έφοδος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στον ΟΠΕΚΕΠΕ για σκάνδαλο επιδοτήσεων – Καμία συνεργασία από τον ελληνικό οργανισμό

Υπό έρευνα για σοβαρές κατηγορίες οργανωμένης απάτης και διαφθοράς βρίσκονται αξιωματούχοι του ΟΠΕΚΕΠΕ από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), στο πλαίσιο ευρύτερης διερεύνησης παρατυπιών στη διαχείριση γεωργικών επιδοτήσεων. Η EPPO, η οποία λειτουργεί ως ανεξάρτητος εισαγγελικός θεσμός της ΕΕ με αρμοδιότητα τη δίωξη εγκλημάτων σε βάρος του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, πραγματοποίησε τη Δευτέρα 19 Μαΐου αιφνιδιαστικές εφόδους στα κεντρικά γραφεία του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Κρήτη.

Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα, Τρίτη 20 Μαΐου, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, οι ελληνικές αρχές όχι μόνο δεν συνεργάστηκαν στις έρευνες, αλλά φέρονται να προέβησαν και σε ενέργειες που είχαν σκοπό την παρεμπόδιση και την καθυστέρηση του έργου της. Η στάση αυτή, όπως αφήνεται να εννοηθεί, επιτείνει τις υποψίες για το βάθος και την έκταση των παρατυπιών, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα για τον βαθμό διαφάνειας και λογοδοσίας στον χειρισμό κοινοτικών κονδυλίων.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ρίχνει φως σε μια υπόθεση που συγκλονίζει τον αγροτικό τομέα και τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Ελλάδα. Από το βράδυ της Δευτέρας μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης, πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες έρευνες από κλιμάκια της EPPO στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Αθήνα, στο πλαίσιο συνεχιζόμενης έρευνας για οργανωμένο κύκλωμα απάτης και διαφθοράς.

Η υπόθεση αφορά την περίοδο 2019-2022 και περιλαμβάνει δεκάδες περιπτώσεις επιδοτήσεων σε άτομα που εμφανίστηκαν ψευδώς ως νέοι ή καινούργιοι αγρότες, αποκτώντας δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), με βάση παραποιημένα ή ψευδή στοιχεία. Τα χρήματα προέρχονται από τα γεωργικά ταμεία της ΕΕ, και σύμφωνα με την EPPO, η κομπίνα είχε την υποστήριξη ή την ανοχή δημόσιων λειτουργών του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Το σκάνδαλο παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς η EPPO, με σημερινή της ανακοίνωση, κατήγγειλε ανοιχτά την έλλειψη συνεργασίας από τον ελληνικό οργανισμό, σημειώνοντας καθυστερήσεις και προσπάθειες παρεμπόδισης της έρευνας. Οι εξελίξεις πυκνώνουν, και οι αποκαλύψεις ενισχύουν τις υποψίες για βαθιά ριζωμένη διαφθορά σε έναν κρίσιμο μηχανισμό διαχείρισης κοινοτικών κονδυλίων.

Στο επίκεντρο της κομπίνας βρίσκονται δηλώσεις που παρουσίαζαν ψευδώς ιδιοκτησία ή ενοικίαση εκτάσεων βοσκοτόπων, οι οποίοι ήταν επιλέξιμοι για ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Ωστόσο, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, οι συγκεκριμένες εκτάσεις ήταν στην πραγματικότητα δημόσια γη, προορισμένη αποκλειστικά για χρήση από κτηνοτρόφους χωρίς πρόσβαση σε ιδιωτικά αγροτεμάχια.

Ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι το γεγονός ότι οι δηλωμένοι βοσκότοποι βρίσκονταν σε μεγάλες αποστάσεις από τον τόπο διαμονής των ατόμων που ισχυρίζονταν πως τους κατείχαν ή τους νοίκιαζαν, γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη δυνατότητα πραγματικής εκμετάλλευσής τους. Η πρακτική αυτή δείχνει έναν σαφή σχεδιασμό με στόχο τη στρέβλωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας, τη χειραγώγηση του συστήματος και τη διοχέτευση ευρωπαϊκών πόρων σε μη δικαιούχους, με την εμπλοκή –άμεση ή έμμεση– κρατικών λειτουργών.

Η απάτη που αποκάλυψε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία φαίνεται πως δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό, αλλά καλά εδραιωμένο σύστημα που εξελισσόταν επί σειρά ετών. Από το 2019 έως και το 2024, τα ίδια άτομα που είχαν αποκτήσει παράνομα δικαιώματα ενίσχυσης συνέχισαν να υποβάλλουν ψευδείς δηλώσεις κατοχής ζώων, ώστε να τους παραχωρούνται δημόσιες εκτάσεις βοσκοτόπων. Οι εκτάσεις αυτές στη συνέχεια χρησιμοποιούνταν για να ενεργοποιούνται και να διατηρούνται τα αγροτικά δικαιώματα επιδότησης, παγιώνοντας την παράνομη είσπραξη ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι, σύμφωνα με την EPPO, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως το κύκλωμα δεν λειτουργούσε μόνο μεμονωμένα ή περιστασιακά, αλλά πιθανώς με συστηματική οργάνωση και μεθοδικότητα. Στο επίκεντρο των ερευνών φέρονται πλέον και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίοι ενδέχεται να είχαν ενεργό συμμετοχή ή τουλάχιστον γνώση των παράνομων πρακτικών. Οι αποκαλύψεις αυτές επιβεβαιώνουν τις υποψίες για εσωτερική συνέργεια στον κρατικό μηχανισμό που διαχειρίζεται τα αγροτικά κονδύλια και δείχνουν πως η ζημιά για τα ευρωπαϊκά ταμεία μπορεί να είναι βαθύτερη και διαρκέστερη απ’ όσο αρχικά εκτιμήθηκε.

Σε μια κρίσιμη φάση για την αποκάλυψη της οργανωμένης απάτης με τις γεωργικές επιδοτήσεις, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διέταξε την ταυτόχρονη διεξαγωγή τεσσάρων στοχευμένων ερευνών σε Αθήνα και Κρήτη, με αιχμή του δόρατος την εξασφάλιση ψηφιακών αποδεικτικών στοιχείων από τα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ. Παρά την αποφασιστικότητα της EPPO, η επιχείρηση συνάντησε σοβαρές δυσκολίες, καθώς η πρόσβαση στα ψηφιακά δεδομένα παρεμποδίστηκε και η διαδικασία καθυστέρησε δραματικά μέχρι τις 4 τα ξημερώματα της Τρίτης.

Τελικά, η επιτυχής ολοκλήρωση των ερευνών έγινε εφικτή χάρη στην κρίσιμη και εξειδικευμένη συμβολή δύο ελληνικών υπηρεσιών. Το Τμήμα Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας και το Τμήμα Ειδικών Υποθέσεων της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων των Σωμάτων Ασφαλείας παρείχαν ουσιαστική υποστήριξη, εξασφαλίζοντας την ανάκτηση και καταγραφή του κρίσιμου ψηφιακού υλικού που απαιτούνταν για τη διερεύνηση της υπόθεσης.

Η στάση του ΟΠΕΚΕΠΕ, που χαρακτηρίστηκε από απροθυμία και προσκόμματα, ρίχνει ακόμη πιο βαριά σκιά πάνω στην υπόθεση και ενισχύει τις υποψίες για συγκάλυψη και εμπλοκή υψηλόβαθμων στελεχών.

Η υπόθεση που ερευνά η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) γύρω από τις γεωργικές επιδοτήσεις στην Ελλάδα ξετυλίγει ένα δίκτυο φερόμενης οργανωμένης απάτης, με εικονικούς δικαιούχους, ψευδείς δηλώσεις και πιθανή εμπλοκή κρατικών υπαλλήλων και στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ. Από το 2019 έως και το 2024, σύμφωνα με την EPPO, δεκάδες άτομα δήλωναν ψευδώς ιδιοκτησία ή μίσθωση βοσκοτόπων, καθώς και ανύπαρκτα ζώα, με στόχο την απόκτηση και διατήρηση επιδοτήσεων από το εθνικό απόθεμα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής. Οι επίμαχες εκτάσεις ήταν κυρίως δημόσια γη, απομακρυσμένη από τον τόπο διαμονής των φερόμενων δικαιούχων, που κανονικά προοριζόταν για κτηνοτρόφους χωρίς ιδιόκτητη γη.

Η EPPO προχώρησε σε τέσσερις ταυτόχρονες έρευνες σε Αθήνα και Κρήτη. Η συλλογή ψηφιακών πειστηρίων από τα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολη λόγω καθυστερήσεων που, όπως καταγγέλλεται, προκλήθηκαν από την πλευρά του ίδιου του οργανισμού. Η επιχείρηση ολοκληρώθηκε με επιτυχία στις 4 τα ξημερώματα, χάρη στη συνεργασία με το Τμήμα Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών και το Τμήμα Ειδικών Υποθέσεων της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας.

Η έρευνα επικεντρώνεται πλέον και σε πιθανή συστηματική συμμετοχή υπαλλήλων και μελών της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ στο φερόμενο κύκλωμα. Παρ’ όλα αυτά, όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα τελούν υπό το τεκμήριο της αθωότητας μέχρι να κριθούν από τα αρμόδια ελληνικά δικαστήρια.

Η EPPO, ως ανεξάρτητη εισαγγελία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει την αρμοδιότητα να διερευνά και να διώκει εγκλήματα που στρέφονται κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Η δράση της στην υπόθεση αυτή ενισχύει την πίεση για πλήρη διαφάνεια και λογοδοσία στον χειρισμό των κοινοτικών πόρων.