ΕΛΣΤΑΤ: Ανάκαμψη στην απασχόληση, πίεση στη μερική εργασία και στασιμότητα στη μακροχρόνια ανεργία

Η νέα Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ για το Γ’ τρίμηνο του 2025 αποτυπώνει μια αγορά εργασίας που κινείται σε τροχιά ήπιας βελτίωσης, με αύξηση της απασχόλησης, μείωση της ανεργίας και αξιοσημείωτες μεταβολές στη δομή της εργασίας. Παράλληλα, εξακολουθούν να υφίστανται χρόνιες παθογένειες, όπως το υψηλό ποσοστό μακροχρόνια ανέργων και η διαρκής συρρίκνωση της απασχόλησης σε παραδοσιακούς κλάδους, κυρίως στη γεωργία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε σε 4.402.914 άτομα, σημειώνοντας αύξηση 0,4% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και 1,8% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024.

Ταυτόχρονα, η ανεργία υποχώρησε στο 8,2%, από 8,6% το Β’ τρίμηνο και 9% πριν από έναν χρόνο. Ο συνολικός αριθμός ανέργων μειώθηκε σε 393.162 άτομα, μια πτώση της τάξης του 4,5% σε τριμηνιαία βάση και 8,2% σε ετήσια.

Η βελτίωση αυτή αποτυπώνεται και στο Γράφημα 1 (σελ. 1), όπου η μακροχρόνια πορεία απασχολουμένων και ανέργων δείχνει σταθερή ανάκαμψη μετά το 2021.

Ποιοι εργάζονται και πού – Η εικόνα της νέας αγοράς εργασίας

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μια αγορά που στηρίζεται κατά 72,5% σε μισθωτούς, γεγονός που υποδηλώνει την ενίσχυση της εξαρτημένης εργασίας, ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό υποχωρούν στο 17,3% του συνόλου (Πίνακας 2, σελ. 3). Η μερική απασχόληση πέφτει θεαματικά στο 5%, με μείωση 13% μέσα σε ένα τρίμηνο — εξέλιξη που μπορεί να ερμηνευθεί τόσο ως μετατροπή συμβάσεων σε πλήρους απασχόλησης όσο και ως αποχώρηση εργαζομένων από επισφαλείς θέσεις.

Στο επίπεδο επαγγελμάτων, οι πωλητές και εργαζόμενοι στην παροχή υπηρεσιών παραμένουν η μεγαλύτερη επαγγελματική κατηγορία (23,5%), ενώ σημαντική άνοδος καταγράφεται στα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη, με εντυπωσιακή αύξηση 11,1% σε τριμηνιαία και 15% σε ετήσια βάση (Πίνακας 2, σελ. 3). Αντίθετα, οι ειδικευμένοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι μειώνονται κατά σχεδόν 20% σε σχέση με το 2024.

Το Γράφημα 2 (σελ. 4) επιβεβαιώνει την πολυετή μετατόπιση από χειρωνακτικά επαγγέλματα και αγροτική εργασία προς επαγγέλματα υπηρεσιών και υψηλής εξειδίκευσης — μια διαρθρωτική αλλαγή που επιταχύνεται μετά το 2023.

Ποιοι κλάδοι δημιουργούν θέσεις εργασίας

Η κατανομή της απασχόλησης ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας (Πίνακας 3, σελ. 5) αποτυπώνει σαφείς τάσεις:

• Ισχυρή άνοδος στον τουρισμό και την εστίαση: Ο κλάδος καταγράφει αύξηση 9,3% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενισχυμένος από την παρατεταμένη τουριστική εποχικότητα.
• Αύξηση στο λιανεμπόριο και στις μεταφορές, με το εμπόριο να συγκεντρώνει το 17,4% των εργαζομένων.
• Άνοδος στις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (+15,3% σε ετήσια βάση).
• Κατακόρυφη μείωση στη γεωργία (-17,8% ετησίως), επιβεβαιώνοντας την παρατεταμένη συρρίκνωση της αγροτικής απασχόλησης.

Το Γράφημα 3 (σελ. 6) δείχνει ότι από το 2014 έως σήμερα η Ελλάδα μετακινείται σταθερά προς οικονομία υπηρεσιών, τουρισμού και εμπορίου, ενώ η βιομηχανική απασχόληση παραμένει στάσιμη.

Παρά τη μείωση του συνολικού αριθμού ανέργων, η μακροχρόνια ανεργία παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα: 58,7% των ανέργων αναζητούν εργασία για τουλάχιστον έναν χρόνο (Πίνακας 4, σελ. 7). Το μέγεθος αυτό συνιστά δομικό πρόβλημα της ελληνικής αγοράς εργασίας και εμποδίζει την ομαλή επανένταξη μεγάλου μέρους του πληθυσμού.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ανέργων (28,5%) δηλώνει ότι έχασε τη δουλειά του επειδή η σύμβασή του ήταν περιορισμένης διάρκειας — απόδειξη της έκτασης της προσωρινής και εποχικής εργασίας στη χώρα.

Περιφέρειες δύο ταχυτήτων

Το ποσοστό ανεργίας διαφοροποιείται έντονα γεωγραφικά:

• Νότιο Αιγαίο: 1,9% – το χαμηλότερο στη χώρα, χάρη στον υπερενισχυμένο τουριστικό κλάδο.
• Δυτική Μακεδονία: 16,5% – το υψηλότερο, επιβεβαιώνοντας την αδυναμία μετάβασης της περιοχής μετά την απολιγνιτοποίηση.
• Δυτική Ελλάδα: 10,5%, επίσης υψηλό.

Τα στοιχεία αυτά (Πίνακας 1, σελ. 2 και Γράφημα 5, σελ. 8) αποκαλύπτουν ένα μωσαϊκό ανισοτήτων που παραμένει σταθερό παρά τις εθνικές βελτιώσεις.

Περισσότερα από 2,95 εκατομμύρια άτομα ηλικίας κάτω των 75 ετών δεν συμμετέχουν καθόλου στην αγορά εργασίας. Από αυτά, σχεδόν τα μισά (48,5%) δεν έχουν εργαστεί ποτέ, ενώ το 27,7% έχει να εργαστεί πάνω από 8 χρόνια (Πίνακας 5, σελ. 9). Το 93,3% δηλώνει ότι δεν θέλει να εργαστεί.

Το εύρημα αυτό δείχνει ότι πέρα από την ανεργία, η Ελλάδα αντιμετωπίζει σημαντικό πρόβλημα αδρανούς δυναμικού — κρίσιμο για μια γηράσκουσα κοινωνία.

Συμπέρασμα

Η εικόνα του Γ’ τριμήνου 2025 συνδυάζει θετικές και αρνητικές όψεις:

• Η απασχόληση αυξάνεται.
• Η ανεργία υποχωρεί.
• Κλάδοι όπως το εμπόριο, ο τουρισμός και οι τεχνικές υπηρεσίες ενισχύονται.

Ωστόσο:

• Η μακροχρόνια ανεργία παραμένει ανησυχητικά υψηλή.
• Η αγροτική απασχόληση καταρρέει.
• Υφίσταται έντονη γεωγραφική ανισότητα.
• Ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού παραμένει εκτός αγοράς εργασίας.

Το δελτίο της ΕΛΣΤΑΤ φωτίζει μια οικονομία που κινείται προς μοντέλο υπηρεσιών και τουρισμού, αλλά χρειάζεται στρατηγικές παρεμβάσεις για να αντιμετωπίσει τις δομικές της αδυναμίες, ειδικά σε περιφέρειες που μένουν πίσω και σε πληθυσμιακές ομάδες που κινδυνεύουν να αποκλειστούν οριστικά από την εργασία.