Ενιαίος Τρόπος Τιμολόγησης Ρεύματος: Η ΡΑΑΕΥ Προτείνει την κατάργηση των κλιμακίων κατανάλωσης
Ο ρόλος των έξυπνων μετρητών και οι ψηφιακές εφαρμογές
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) εισηγείται την πλήρη κατάργηση του υφιστάμενου συστήματος τιμολόγησης ηλεκτρικού ρεύματος βάσει κλιμακίων κατανάλωσης, προτείνοντας την υιοθέτηση ενός ενιαίου τρόπου τιμολόγησης. Η πρόταση της Αρχής αφορά κυρίως την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στα νοικοκυριά και αποσκοπεί στη δημιουργία ενός πιο απλού, κατανοητού και διαφανούς συστήματος, που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες συνθήκες της αγοράς ενέργειας και στην ανάγκη αποτελεσματικότερης πληροφόρησης των καταναλωτών.
Μέχρι σήμερα, η τιμολόγηση της κατανάλωσης ρεύματος γινόταν με βάση την ένταξη της συνολικής κατανάλωσης σε διαφορετικές κλίμακες, με αυξανόμενες χρεώσεις ανάλογα με το ύψος της κατανάλωσης. Αυτό το μοντέλο είχε σχεδιαστεί με στόχο την επιβράβευση της χαμηλής κατανάλωσης και την αποθάρρυνση της υπερκατανάλωσης, προσδίδοντας ένα στοιχείο κοινωνικής πολιτικής στην τιμολόγηση. Ωστόσο, η ΡΑΑΕΥ επισημαίνει ότι στην πράξη το υφιστάμενο σύστημα έχει προκαλέσει σύγχυση στους καταναλωτές, καθώς συχνά δεν είναι σαφές πώς υπολογίζεται το τελικό ποσό στον λογαριασμό ρεύματος. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι οι κλίμακες τιμολόγησης δεν αποτυπώνουν πλέον με ακρίβεια τις σημερινές ανάγκες και τα δεδομένα της αγοράς ενέργειας.
Η νέα πρόταση εισάγει έναν ενιαίο τρόπο τιμολόγησης, όπου η τιμή της κιλοβατώρας θα παραμένει σταθερή για το σύνολο της κατανάλωσης, χωρίς επιμέρους επιβαρύνσεις ή εκπτώσεις ανάλογα με τα επίπεδα χρήσης. Με αυτόν τον τρόπο, οι καταναλωτές θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να γνωρίζουν εκ των προτέρων με μεγαλύτερη ακρίβεια το κόστος που θα προκύψει από τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που ενισχύει τη διαφάνεια και ενδέχεται να διευκολύνει και τον ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων. Επιπλέον, δίνεται στους παρόχους η δυνατότητα να διαμορφώνουν ευκολότερα και πιο καθαρά τις εμπορικές τους πολιτικές και να προσφέρουν απλούστερα τιμολόγια στους πελάτες τους.
Η κατάργηση των κλιμακίων, σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, είναι ένα βήμα προσαρμογής στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και στις κατευθύνσεις της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, όπου προωθείται η ευκολότερη σύγκριση τιμολογίων και η αύξηση της κινητικότητας των καταναλωτών. Η Αρχή προσανατολίζεται στη θέσπιση μεταβατικής περιόδου για την εφαρμογή της αλλαγής, προκειμένου να προετοιμαστούν τόσο οι προμηθευτές όσο και οι καταναλωτές για το νέο καθεστώς τιμολόγησης.
Το επόμενο διάστημα, αναμένεται η διεξαγωγή δημόσιας διαβούλευσης, στην οποία θα κληθούν να συμμετάσχουν εκπρόσωποι της αγοράς, φορείς καταναλωτών και οι ίδιοι οι πολίτες, ώστε να διατυπώσουν απόψεις και παρατηρήσεις επί της πρότασης. Η τελική απόφαση της ΡΑΑΕΥ θα ληφθεί με βάση τα συμπεράσματα της διαβούλευσης, ενώ θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και στη διατήρηση της κοινωνικής ευαισθησίας στις χρεώσεις ρεύματος.
Την πλήρη κατάργηση των διαφορετικών χρεώσεων ανά κλιμάκιο κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος προτείνει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), με στόχο την εφαρμογή μιας ενιαίας τιμής ανά κιλοβατώρα για το σύνολο της κατανάλωσης. Η πρόταση περιλαμβάνεται στο πακέτο ρυθμιστικών μέτρων που αφορά την αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και έχει ήδη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
Η ρύθμιση αγγίζει τα τιμολόγια σταθερού τύπου («μπλε»), κυμαινόμενα («κίτρινα») και δυναμικά («πορτοκαλί»), εξαιρώντας τα «πράσινα» τιμολόγια καθώς και τις περιπτώσεις όπου ο καταναλωτής διαθέτει “έξυπνο” μετρητή. Οι έξυπνοι μετρητές, που προς το παρόν αποτελούν μειοψηφία, επιτρέπουν σε πραγματικό χρόνο την παρακολούθηση της κατανάλωσης και προσφέρουν τη δυνατότητα άμεσης πληροφόρησης μέσω ψηφιακών μέσων – υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν σχετικές εφαρμογές.
Η παρέμβαση της ΡΑΑΕΥ εστιάζει στα τιμολόγια όπου οι χρεώσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης, όπως για παράδειγμα μια τιμή για τις πρώτες 200 κιλοβατώρες ανά μήνα και υψηλότερη τιμή για τις επόμενες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αλλαγή τιμής δεν εφαρμόζεται σταδιακά αλλά στο σύνολο της κατανάλωσης αν ξεπεραστεί το όριο, δημιουργώντας αυξημένη οικονομική επιβάρυνση για τον καταναλωτή.
Η ΡΑΑΕΥ υποστηρίζει ότι η κλιμακωτή τιμολόγηση δημιουργεί παραπλανητικές εντυπώσεις στους χρήστες, αφού η αρχική χαμηλή τιμή συχνά χρησιμοποιείται ως «κράχτης» για την προσέλκυση νέων πελατών, χωρίς όμως να αντανακλά το τελικό κόστος. Επιπλέον, ο μέσος καταναλωτής δεν διαθέτει τα μέσα ή τη δυνατότητα να παρακολουθεί με ακρίβεια την πορεία της κατανάλωσής του ώστε να αποφύγει την υπέρβαση των ορίων και τις σχετικές επιβαρύνσεις. Αυτός ο περιορισμός ενισχύει τη θέση της ΡΑΑΕΥ υπέρ ενός ενιαίου και απλού τρόπου τιμολόγησης.
Η πρόταση για ενιαία τιμή ανά κιλοβατώρα έχει προκαλέσει αντιδράσεις από πλευράς των παρόχων ενέργειας, καθώς θεωρούν ότι περιορίζει τη δυνατότητα εμπορικής διαφοροποίησης των προσφορών τους και πιθανώς πλήττει την ανταγωνιστικότητα μεταξύ των εταιρειών. Ωστόσο, από την πλευρά της Ρυθμιστικής Αρχής, η προτεινόμενη ρύθμιση θεωρείται βήμα προς μεγαλύτερη διαφάνεια, ευκολότερη κατανόηση των χρεώσεων και βελτιωμένη ενημέρωση του καταναλωτή.
Η δημόσια διαβούλευση που βρίσκεται σε εξέλιξη θα καθορίσει την τελική μορφή του πλαισίου. Η Αρχή εμφανίζεται διατεθειμένη να ενσωματώσει προτάσεις και επιφυλάσσει ιδιαίτερη μέριμνα για την προστασία των ευάλωτων ομάδων. Η υλοποίηση της πρότασης αναμένεται να γίνει σταδιακά, με πρόβλεψη μεταβατικής περιόδου, ώστε να δοθεί ο αναγκαίος χρόνος προσαρμογής σε καταναλωτές και παρόχους.
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) εισηγείται την κατάργηση του συστήματος κλιμακωτής τιμολόγησης στο ηλεκτρικό ρεύμα και την εφαρμογή μιας ενιαίας χρέωσης ανά κιλοβατώρα για όλη την κατανάλωση. Η παρέμβαση αυτή, που εντάσσεται σε πρόταση ρυθμιστικών μέτρων και έχει ήδη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, αποσκοπεί στην απλούστευση των τιμολογίων και στη σαφέστερη ενημέρωση των καταναλωτών για τις χρεώσεις που υφίστανται.
Η προτεινόμενη αλλαγή καλύπτει τις βασικές κατηγορίες τιμολογίων —σταθερά, κυμαινόμενα και δυναμικά— ενώ εξαιρεί τα «πράσινα» τιμολόγια και τις περιπτώσεις όπου ο καταναλωτής διαθέτει «έξυπνο» μετρητή. Οι έξυπνοι μετρητές, αν και περιορισμένοι σήμερα σε αριθμό, προσφέρουν τη δυνατότητα άμεσης και διαρκούς ενημέρωσης για την κατανάλωση μέσω ψηφιακών εφαρμογών, συμβάλλοντας σε πιο συνειδητές επιλογές από πλευράς χρηστών.
Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, το σημερινό σύστημα με τα κλιμάκια δημιουργεί σύγχυση και συχνά λειτουργεί παραπλανητικά. Επισημαίνεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η χαμηλή χρέωση του πρώτου κλιμακίου χρησιμοποιείται ως εργαλείο εμπορικής προσέλκυσης, χωρίς να αποτυπώνει το πραγματικό κόστος της συνολικής κατανάλωσης. Επίσης, οι καταναλωτές σπάνια έχουν δυνατότητα να παρακολουθήσουν τη θέση τους σε σχέση με τα όρια κατανάλωσης, εκτός αν ελέγχουν τακτικά τις ενδείξεις του μετρητή, κάτι που πρακτικά δεν συμβαίνει. Αυτό ενισχύει την ανάγκη για ένα απλό και διαφανές σύστημα τιμολόγησης.
«Στόχος της παρέμβασης είναι η διασφάλιση της ενημέρωσης των καταναλωτών με τρόπο άμεσο και κατανοητό. Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν μετά από διάλογο», δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Δημήτρης Φούρλαρης, αντιπρόεδρος της ΡΑΑΕΥ για τον Κλάδο Ενέργειας.
Ωστόσο, η πρόταση προκαλεί επιφυλάξεις από την πλευρά των προμηθευτών. Ο διευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), Μίλτος Ασλάνογλου, σημείωσε ότι με την καθιέρωση ενιαίας τιμής περιορίζεται η δυνατότητα διαφοροποίησης των τιμολογίων, γεγονός που μειώνει την ποικιλία επιλογών για τους καταναλωτές και δυνητικά επηρεάζει τον ανταγωνισμό στην αγορά.
Πηγές της αγοράς προσθέτουν ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται όταν υπάρχει σημαντική απόκλιση ανάμεσα στις τιμές των διαφορετικών κλιμακίων, καθώς και στα μεικτά τιμολόγια, δηλαδή εκείνα που εφαρμόζουν σταθερή τιμή για ένα πρώτο όριο κατανάλωσης και κυμαινόμενη για το επιπλέον. Αυτά τα σχήματα θεωρούνται ιδιαίτερα δύσκολα στην κατανόηση και ενδέχεται να παραπλανούν τους καταναλωτές ως προς το τελικό ύψος της χρέωσης.
Τις επόμενες ημέρες προγραμματίζεται ακρόαση των προμηθευτών από τη ΡΑΑΕΥ, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης. Η τελική μορφή του νέου πλαισίου θα διαμορφωθεί με βάση τις θέσεις που θα κατατεθούν και την αξιολόγηση των επιπτώσεων στην αγορά και στους καταναλωτές.
