Επιστήμονες μελετούν τη δύναμη της συνείδησης με μια νέα ανατροπή σε ένα διάσημο κβαντικό πείραμα
Ένα διάσημο πείραμα στην κβαντική φυσική που ονομάζεται πείραμα των δύο σχισμών έχει εγείρει εδώ και καιρό το πολυσυζητημένο ερώτημα εάν το μυαλό μπορεί να επηρεάσει την ύλη. Τι θα γινόταν αν οι σκέψεις ή οι παρατηρήσεις μας μπορούσαν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο κινείται κάτι; Φανταστείτε αν η συνείδησή σας θα μπορούσε να αλλάξει την έκβαση των γεγονότων. Το Ινστιτούτο Νοητικών Επιστημών (IONS) έχει περάσει μισό αιώνα στοχαζόμενο τέτοια ερωτήματα (γιόρτασε πρόσφατα την 50η επέτειό του).
Και σε ένα συνέδριοστις 24 Ιουνίου, ο επικεφαλής επιστήμονας του οργανισμού, Dean Radin, έδωσε μια ενημέρωση σχετικά με το πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή η επιστήμη σχετικά με το πείραμα της διπλής σχισμής και τη συνείδηση. Ως μέρος αυτής της ενημέρωσης, περιέγραψε μελέτες IONS που έχουν αναπαράγει το πείραμα της διπλής σχισμής, φέρνοντας αυτή τη φορά διαλογιστές στην εξίσωση.
Το πείραμα με τη διπλή σχισμή
Το πείραμα της διπλής σχισμής διεξήχθη για πρώτη φορά το 1801 από τον Thomas Young. Περιλαμβάνει τη λάμψη φωτός μέσα από δύο σχισμές.
Το φως φαίνεται να συμπεριφέρεται διαφορετικά ανάλογα με το αν μετριέται σε μια δεδομένη στιγμή. Μπορεί να λειτουργεί ως σωματίδια ή κύματα και η παρατήρηση φαίνεται να καθορίζει ποια μορφή παίρνει.
Μερικοί επιστήμονες έχουν πει ότι η συνείδηση είναι αυτή που προκαλεί την κατάρρευση του κύματος σε σωματίδια, ένα φαινόμενο γνωστό ως «κατάρρευση της κυματικής συνάρτησης». Ο ρόλος της συνείδησης έχει συζητηθεί. Ο κ. Radin ανέφερε μια εργασία του 2020του νευροεπιστήμονα και φιλόσοφου Ντέιβιντ Τσάλμερς: «Το αποτέλεσμα δεν είναι ότι οι ερμηνείες της κατάρρευσης της συνείδησης είναι ξεκάθαρα σωστές, αλλά ότι υπάρχει ένα ερευνητικό πρόγραμμα εδώ που αξίζει να εξερευνηθεί».
Συζήτηση για το φαινόμενο παρατηρητή
Σε μιαέρευνα του 2016 από φυσικούς, σχετικά με το πώς κατανοούν το φαινόμενο του «παρατηρητή», σχεδόν το ένα τέταρτο από αυτούς είπαν ότι ο παρατηρητής «παίζει διακεκριμένο φυσικό ρόλο».
Με άλλα λόγια, είπε ο κ. Radin, η άποψή τους είναι ότι «υπάρχει κάτι το περίεργο στη συνειδητή παρατήρηση στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο φυσικός κόσμος». Αυτή η έρευνα διεξήχθη από τον Sujeevan Sivasundaram , μεταπτυχιακό φοιτητή στο Πανεπιστήμιο Aarhus στη Δανία, ως μέρος της διατριβής του. Το έστειλε σε περισσότερους από 1.200 φυσικούς και περίπου 150 απάντησαν.
Ο κ. Sivasundaram διερωτήθηκε εάν οι φυσικοί γενικά «έχουν επίγνωση των θεμελιωδών ζητημάτων που αφορούν την κβαντική μηχανική».
«Παρόλο που η κβαντομηχανική υπάρχει εδώ και σχεδόν 100 χρόνια, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τη θεμελίωση και την ερμηνεία της θεωρίας», είπε ο κ. Sivasundaram. Οι μελέτες συνείδησηςπου αναθεωρήθηκαν από τον κ. Radin και άλλους πέρυσι, υποδεικνύουν ότι ο υλισμός δεν χρειάζεται να απορριφθεί εάν διαπιστωθεί ότι η συνείδηση επηρεάζει τον φυσικό κόσμο.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, ως σύνολο υποθέσεων, ο υλισμός έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχημένος στην αποσαφήνιση της φύσης της φυσικής πραγματικότητας και πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι χρήσιμος», αναφέρει η μελέτη. «Ωστόσο, τα φαινόμενα που επισημάναμε εδώ φέρνουν κάποιο επίπεδο αμφιβολίας για την ικανότητα των φυσιαλιστικών θεωριών να εξηγούν τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της φύσης, της προέλευσης και των ικανοτήτων της συνείδησης».
Το παρομοιάζουν με τη σχέση μεταξύ της κλασικής φυσικής και της κβαντικής φυσικής. Οι δυο τους είναι φαινομενικά αντιφατικές. Αλλά γενικά έχει καθιερωθεί ότι η κλασική φυσική ισχύει στη μακροκλίμακα ενώ η κβαντική φυσική ισχύει στη μικροκλίμακα.
Ο κ. Radin είπε ότι από τα 30 πειράματα σε πέντε εργαστήρια που δοκιμάζουν τη θεωρία ότι η συνείδηση είναι υπεύθυνη για την κατάρρευση του κύματος, τα 14 είχαν στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα. «Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με όλα αυτά γιατί αυτά τα πειράματα είναι σχετικά νέα», είπε. «Αλλά μέχρι στιγμής, τουλάχιστον σε υψηλό επίπεδο, φαίνεται ότι πραγματικά συμβαίνει κάτι ενδιαφέρον».
Πείραμα διπλής σχισμής με διαλογιστές
Ο κ. Radin και η ομάδα του στο IONS δοκίμασαν το πείραμα της διπλής σχισμής με διαλογιστές ως μέρος των δοκιμών τους για να δουν αν είναι η συνείδηση που κάνει τη διαφορά.
Είχαν παρατηρήσει διαλογιστές να συγκεντρώνονται στο μυαλό τους στο φως που περνούσε από τις σχισμές. Το φως και οι σχισμές ήταν κρυμμένα σε ένα κουτί, έτσι δεν μπορούσαν να τα παρατηρήσουν φυσικά.
Είχαν μια ομάδα ελέγχου μη διαλογιστών που γενικά είχαν πρόβλημα συγκέντρωσης.
«Έτσι, το συνολικό αποτέλεσμα των πιλοτικών μελετών ήταν το εξής: οι διαλογιστές τα πήγαν πολύ καλά, οι μη διαλογιζόμενοι γενικά απέτυχαν», είπε ο κ. Ραντίν. Είπε ότι πήραν ένα αποτέλεσμα «πέντε σίγμα» από τους διαλογιστές, που σημαίνειότι το αποτέλεσμα είναι σχεδόν βέβαιο ότι προκαλείται από ένα νέο φαινόμενο, όχι από μια στατιστική διακύμανση.
Επανέλαβαν το ίδιο πείραμα και το αποτέλεσμα πέντε σίγμα επαναλήφθηκε. Ο κ. Ραντίν είπε ότι προσπάθησαν να εξαλείψουν άλλους παράγοντες.
«Ίσως αυτό προκλήθηκε απλώς από την εγγύτητα του ανθρώπινου σώματος, παρόλο που απέχει δύο μέτρα από το σύστημα διπλής σχισμής. Καταλάβαμε ότι ίσως όταν ζητείται από κάποιον να συγκεντρωθεί, γέρνει ελαφρώς προς τα εμπρός», είπε ο Radin.
Πρόσθεσε ότι τα συμβολόμετρα είναι «εξαιρετικά ευαίσθητα σε όλα. Έτσι σκεφτήκαμε ότι ίσως η αλλαγή της θερμοκρασίας από ένα σώμα, μια ίντσα πιο κοντά έναντι μιας ίντσας μακριά, θα ήταν αρκετή για να δημιουργήσουμε αυτό το αποτέλεσμα. Αποφασίσαμε λοιπόν να βάλουμε ολόκληρο το θέμα στο διαδίκτυο».
Το άνοιγμα του πειράματος σε ανθρώπους που βρίσκονται σε μακρινή απόσταση θα εξαλείψει αυτή την ανησυχία, είπε. Το έτρεξαν για τρία χρόνια και είχαν περίπου 5.000 ανθρώπους παρατηρητές και 7.000 υπολογιστές.
Οι ανθρώπινοι παρατηρητές θα διαλογίζονταν και ένα ηχητικό σήμα τους ζητούσε είτε να χαλαρώσουν είτε να συγκεντρωθούν και να χρησιμοποιήσουν τη συνείδησή τους για να ελέγξουν την κίνηση μιας γραμμής στην οθόνη τους.
«Η ομορφιά αυτού είναι ότι όλα ήταν ακριβώς τα ίδια όσον αφορά το σύστημα διπλής σχισμής επειδή δεν ήξερε—νομίζουμε ότι δεν ήξερε αν το κοιτούσε ένας άνθρωπος ή ένα σύστημα Linux επειδή και οι δύο ήρθε μέσω του Διαδικτύου με τον ίδιο τρόπο», είπε ο κ. Radin.
Τα αποτελέσματα αυτά τα τρία χρόνια ήταν και πάλι σημαντικά. Είτε οι παρατηρητές ήταν στην Καλιφόρνια είτε στη Νότια Αφρική, τα αποτελέσματα δεν διέφεραν ανάλογα με την απόσταση.
