Έτος-ρεκόρ το 2025 για τα Σχέδια Βελτίωσης με πληρωμές 240 εκατ. ευρώ στον πρωτογενή τομέα
Σε χρονιά ορόσημο αναδεικνύεται το 2025 για τα Σχέδια Βελτίωσης, καθώς καταγράφεται η υψηλότερη επίδοση πληρωμών που έχει σημειωθεί ποτέ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μέσα στο έτος έχουν ήδη καταβληθεί 240 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτώντας επενδύσεις συνολικού ύψους 450 εκατ. ευρώ και ξεπερνώντας κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ του 2021, όταν οι πληρωμές είχαν φτάσει τα 168 εκατ. ευρώ.
Όπως επισήμανε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η γενική γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του ΥΠΑΑΤ, Αργυρώ Ζέρβα, οι διαδοχικές κρίσεις των τελευταίων ετών και κυρίως η κλιματική αλλαγή καθιστούν επιτακτική την αναθεώρηση του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής γεωργίας. Στο πλαίσιο αυτό, τα Σχέδια Βελτίωσης αποτελούν βασικό εργαλείο της μετάβασης, καθώς στηρίζουν επενδύσεις που ενισχύουν την ανθεκτικότητα, τον εκσυγχρονισμό και τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας στον πρωτογενή τομέα.
Το 2025 σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου του ΠΑΑ με επιτάχυνση και ιστορικά υψηλές πληρωμές, διασφαλίζοντας την ολοκλήρωση όλων των ενταγμένων έργων. Την ίδια στιγμή, η νέα παρέμβαση για τα θερμοκήπια κατέγραψε εντυπωσιακή ανταπόκριση, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική των επενδύσεων στον αγροτικό τομέα. Όπως ανέφερε η κ. Ζέρβα, το 2026 σηματοδοτεί τη μετάβαση στον νέο κύκλο των Σχεδίων Βελτίωσης, δίνοντας τη δυνατότητα στους παραγωγούς, και ιδιαίτερα στους νέους, να υλοποιήσουν βιώσιμες και παραγωγικές επενδύσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με την αναγκαία χρηματοδοτική στήριξη.
Η αυξημένη κινητικότητα αφορά κυρίως τα ενταγμένα επενδυτικά σχέδια του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2022 και ειδικότερα το υπομέτρο 4.1, με τις ενισχυμένες ροές χρηματοδότησης να προσφέρουν σημαντική ανάσα ρευστότητας σε χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους που επενδύουν στον εκσυγχρονισμό των εκμεταλλεύσεών τους. Κομβικό ρόλο διαδραματίζει η δράση 4.1.5, για την οποία οι εγκρίσεις δόθηκαν το 2024 και αφορά επενδύσεις εκσυγχρονισμού, καλύτερης αξιοποίησης των πόρων και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, με την επιτάχυνση των πληρωμών να αποτυπώνει τόσο την πρόοδο των έργων όσο και την ετοιμότητα των δικαιούχων.
Παράλληλα, στο πλαίσιο των ανειλημμένων υποχρεώσεων, εξασφαλίστηκαν οι απαραίτητοι πόροι ώστε όλα τα ημιτελή επενδυτικά σχέδια της περιόδου ΠΑΑ 2014-2022 να συνεχιστούν απρόσκοπτα στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ, διασφαλίζοντας την ολοκλήρωση ώριμων έργων και τη σταθερότητα για τους δικαιούχους.
Ιδιαίτερα υψηλό ήταν και το ενδιαφέρον για την πρόσφατη πρόσκληση εκσυγχρονισμού και κατασκευής θερμοκηπίων. Οι υποβολές ολοκληρώθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου και, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ, κατατέθηκαν 944 επενδυτικές προτάσεις που αιτούνται ενίσχυση 271 εκατ. ευρώ για επενδύσεις σχεδόν 480 εκατ. ευρώ, κατατάσσοντας τη δράση στις πλέον ελκυστικές του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ. Η μαζική συμμετοχή αποδίδεται στη δυναμική των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, οι οποίες προσφέρουν αυξημένη παραγωγικότητα, καλύτερο έλεγχο κόστους και μεγαλύτερη σταθερότητα εισοδήματος.
Οι δηλωθείσες επενδύσεις αφορούν κυρίως τη δημιουργία και τον εκσυγχρονισμό θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, την ενεργειακή αποδοτικότητα, την αυτοματοποίηση και τον ψηφιακό έλεγχο της παραγωγής, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας και της σταθερότητας της παραγωγής σε ετήσια βάση. Παράλληλα, στο άμεσο διάστημα αναμένεται η προδημοσίευση της νέας πρόσκλησης για τις τρεις παρεμβάσεις των Σχεδίων Βελτίωσης στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023-2027, που αφορούν την ανταγωνιστικότητα, την εξοικονόμηση ύδατος και την κυκλική οικονομία και τις ενεργειακές επενδύσεις.
Οι παρεμβάσεις αυτές, που θα εφαρμοστούν σε όλη τη χώρα, προβλέπουν ενισχύσεις έως 70% για δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας και ύδατος, έως 60% για εξοπλισμό τεχνολογίας αιχμής και περιβαλλοντικές επενδύσεις και έως 50% για τις λοιπές επενδύσεις, με πρόσθετη στήριξη για τους νέους γεωργούς. Συνολικά, οι ευρωπαϊκοί πόροι που θα διατεθούν εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 260 εκατ. ευρώ, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός των επενδύσεων αναμένεται να υπερβεί τα 500 εκατ. ευρώ.
Στις επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η προμήθεια νέου μηχανολογικού εξοπλισμού, η ανέγερση και ο εκσυγχρονισμός γεωργικών κτιρίων, επενδύσεις εξοικονόμησης ύδατος και ενέργειας, εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ιδία χρήση, δράσεις κυκλικής οικονομίας και διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και εξοπλισμός ψηφιακής διαχείρισης των εκμεταλλεύσεων.
Δικαιούχοι θα είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα του γεωργικού τομέα, αλλά και συλλογικά σχήματα, όπως ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, ΚΟΙΝΣΕΠ και αγροτικοί συνεταιρισμοί, οι οποίοι αναμένεται να επωφεληθούν από τα αυξημένα ανώτατα όρια προϋπολογισμού. Η διεύρυνση αυτή εντάσσεται στη στρατηγική ενίσχυσης του αγροτικού συνεργατισμού, με στόχο τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και την ενδυνάμωση της διαπραγματευτικής θέσης των παραγωγών.
Με τα Σχέδια Βελτίωσης σε πλήρη εξέλιξη, το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον στα θερμοκήπια και τις νέες παρεμβάσεις του ΣΣ ΚΑΠ να διαμορφώνουν το επόμενο πλαίσιο, ο συγκεκριμένος μηχανισμός παραμένει ο βασικός πυλώνας της αγροτικής επενδυτικής δραστηριότητας. Καθοριστικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει και η ενεργοποίηση των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, μετά τη συμφωνία του ΥΠΑΑΤ με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, τα οποία θα τεθούν στη διάθεση των δικαιούχων εντός του πρώτου τριμήνου του 2026, ενισχύοντας περαιτέρω τη ρευστότητα και τη χρηματοδότηση των επενδύσεων.
