Φορολογικός έλεγχος βάσει του νέου Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.5104/2024) [Μέρος Α’]
1. Εξουσίες της Φορολογικής Διοίκησης για την υλοποίηση φορολογικών ελέγχων
1.1. Εισαγωγή
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) διαθέτει την αρμοδιότητα να επαληθεύει τη συμμόρφωση των φορολογουμένων με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, καθώς και να εξετάζει την ακρίβεια των υποβληθέντων φορολογικών δηλώσεων. Η Διοίκηση έχει την εξουσία να διασταυρώνει τον υπολογισμό και την καταβολή των οφειλόμενων φόρων μέσω ελέγχου σε έγγραφα, λογιστικά αρχεία, δηλώσεις και άλλες παρόμοιες πληροφορίες. Στο πλαίσιο του ελέγχου, μπορεί να υποβάλλει ερωτήσεις στον φορολογούμενο και σε τρίτους, καθώς και να ερευνά εγκαταστάσεις και μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιούνται για επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως προβλέπεται από τον νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.5104/2024).
1.2. Εντολή ελέγχου και το περιεχόμενό της
Ο φορολογικός έλεγχος ξεκινά από υπαλλήλους της Φορολογικής Διοίκησης κατόπιν έκδοσης εντολής ελέγχου από το αρμόδιο όργανο. Η εντολή αυτή ανατίθεται σε συγκεκριμένους υπαλλήλους και περιλαμβάνει τουλάχιστον τα βασικά στοιχεία του ελέγχου. Σημειώνεται ότι η εντολή για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου δεν δημοσιεύεται.
1.3. Είδη φορολογικού ελέγχου
Οι έλεγχοι που διενεργούνται κατόπιν εντολής μπορεί να είναι είτε πλήρεις είτε μερικοί:
Πλήρης έλεγχος: Αφορά όλες τις φορολογίες και τα φορολογικά αντικείμενα, τέλη ή εισφορές, καλύπτοντας ένα ή περισσότερα φορολογικά έτη, διαχειριστικές περιόδους ή φορολογικές υποθέσεις. Ο πλήρης έλεγχος θεωρείται οριστικός για όλα τα ελεγχθέντα αντικείμενα και περιόδους όπως ορίζονται στην εντολή ελέγχου.
Μερικός έλεγχος: Αφορά συγκεκριμένα ζητήματα ή συναλλαγές, είτε για μια συγκεκριμένη φορολογία είτε για όλα τα φορολογικά αντικείμενα συγκεκριμένων συναλλαγών, σε μία ή περισσότερες φορολογικές ή διαχειριστικές περιόδους ή έτη. Ο μερικός έλεγχος είναι οριστικός ως προς τα ελεγχθέντα ζητήματα για τα φορολογικά έτη ή τις περιόδους που περιλαμβάνονται στην εντολή ελέγχου.
1.4. Νέα εντολή μερικού ελέγχου
Η έκδοση νέας εντολής για μερικό έλεγχο του ίδιου φορολογούμενου, που καλύπτει περίοδο ή αντικείμενο το οποίο έχει ήδη ελεγχθεί, δεν επιτρέπεται εκτός αν προκύψουν νέα στοιχεία που δείχνουν ότι:
Η φορολογική οφειλή υπερβαίνει την αρχικά προσδιορισθείσα κατόπιν του πρώτου ελέγχου, ή
Υπήρξε συνεργασία του φορολογούμενου με τον ελεγκτή για τη μείωση της φορολογικής οφειλής.
Σημειώνεται ότι η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει όταν ο αρχικός έλεγχος πραγματοποιήθηκε για την επιστροφή φόρου.
