Η ακρίβεια στα τρόφιμα επιστρέφει και «γονατίζει» τα νοικοκυριά

Μετά από μια σύντομη ανάπαυλα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, η ακρίβεια στα τρόφιμα επανέρχεται με ένταση, δημιουργώντας νέα κύματα πίεσης στα νοικοκυριά. Τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Ιούλιο του 2025 δείχνουν ότι ο ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3,1%, το υψηλότερο επίπεδο μέσα στην τελευταία διετία. Παρά τα επίσημα στοιχεία, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών αποτυπώνουν μια συνεχόμενη αύξηση στις τιμές των βασικών ειδών διατροφής, ξεπερνώντας τα δεδομένα που καταγράφονται από τους δείκτες.

Η ακρίβεια στα τρόφιμα λειτουργεί ως βασικός μοχλός στις αυξήσεις του πληθωρισμού, με ορισμένα αγαθά να καταγράφουν μεγάλες ανατιμήσεις. Τα φρούτα έχουν αυξηθεί κατά 19,3% σε σχέση με τον Ιούλιο του προηγούμενου έτους, τα φρέσκα ψάρια κατά 7%, ενώ το κρέας έχει ακριβύνει κατά μέσο όρο 6,2%. Επιπλέον, ο καφές, που είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στις διεθνείς αναταράξεις των αγορών, έχει αυξηθεί κατά 16,8%, επιβαρύνοντας επιπλέον το ήδη βεβαρημένο καλάθι των καταναλωτών.

Αυτές οι αυξήσεις προστίθενται σε ήδη υψηλές δαπάνες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά για το κόστος ενέργειας, μεταφορών, στέγασης και ένδυσης-υποδήσεων, δημιουργώντας ένα ασφυκτικό πλαίσιο όπου η αγοραστική δύναμη των πολιτών συνεχίζει να συρρικνώνεται. Τα πρώτα στοιχεία που έρχονται από τον Αύγουστο δείχνουν ότι οι ανατιμήσεις στο κόστος των τροφίμων αναμένεται να ενταθούν ακόμα περισσότερο.

Παρά τις αύξησεις, ο δείκτης για τη «Διατροφή και Αλκοολούχα Ποτά» κατέγραψε άνοδο 2,8%, ελαφρώς χαμηλότερη από τον γενικό πληθωρισμό, κυρίως λόγω της σημαντικής μείωσης των τιμών του ελαιολάδου σε σύγκριση με τα ιστορικά υψηλά επίπεδα της προηγούμενης χρονιάς. Παρόλα αυτά, μηνιαίως η τιμή του ελαιολάδου παρουσίασε αύξηση 9,5% συγκριτικά με τον Ιούνιο, αντανακλώντας τις συνεχιζόμενες πιέσεις στην εγχώρια αγορά. Σημαντικές μηνιαίες αυξήσεις καταγράφηκαν επίσης στο μοσχάρι (+1,1%), πουλερικά (+2,6%), νωπά ψάρια (+1%), νωπά λαχανικά (+1,1%), ζάχαρη και γλυκά (+1%), λοιπά τρόφιμα (+3%) και καφές (+5,3%).

Η αύξηση των τιμών δεν αφορά μόνο την ελληνική αγορά. Ο παγκόσμιος δείκτης τιμών αγροτικών προϊόντων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών τον Ιούλιο του 2025 ανέβηκε στις 130,1 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 2023. Αν και παραμένει 18,8% κάτω από το ιστορικό ρεκόρ του Μαρτίου 2022, η τάση ανόδου προκαλεί ανησυχίες για περαιτέρω επιβάρυνση των τιμών των εισαγόμενων προϊόντων. Οι αυξήσεις οφείλονται κυρίως στις τιμές του κρέατος και των φυτικών ελαίων, που αντισταθμίζουν τις μειώσεις στις τιμές δημητριακών, γαλακτοκομικών και ζάχαρης. Στην αγορά κρέατος, η αυξημένη ζήτηση από τις ασιατικές οικονομίες όπως η Κίνα και η Νότια Κορέα, σε συνδυασμό με περιορισμούς στην προσφορά λόγω ζωονόσων όπως η αφρικανική πανώλη των χοίρων, έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον υψηλών τιμών και περιορισμένων επιλογών για τους καταναλωτές.

Η σύμπραξη εγχώριων και διεθνών παραγόντων καθιστά τις επόμενες εβδομάδες και μήνες κρίσιμους για την πορεία του πληθωρισμού. Οι καταναλωτές αναμένεται να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν πιεσμένους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, ενώ οι αναλυτές επισημαίνουν πως για να υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών χρειάζεται η σταθεροποίηση των διεθνών αγορών και η ενίσχυση των εγχώριων μηχανισμών μείωσης του κόστους κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.