Η Ανάπτυξη ως εθνική άμυνα: Οικονομία που παράγει, κοινωνία που προοδεύει

Η Ελλάδα του αύριο χτίζεται σήμερα με επενδύσεις και κανόνες

Σε μια συγκυρία όπου η παγκόσμια οικονομία μοιάζει με ασταθές σκάφος εν μέσω τρικυμίας, το στοίχημα για την Ελλάδα είναι ένα: να μετασχηματιστεί σε μια χώρα που δεν απλώς καταναλώνει, αλλά παράγει, εξάγει, καινοτομεί. Αυτό είναι το μήνυμα που εξέπεμψε με σαφήνεια ο Υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος από το βήμα του 2ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Επιχειρηματικότητας, το οποίο διοργάνωσε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών σε συνεργασία με τον Economist.

«Δεν υπάρχει πιο ισχυρή άμυνα για τη χώρα από μια οικονομία που παράγει», ανέφερε χαρακτηριστικά, θέτοντας το πλαίσιο ενός νέου εθνικού αφηγήματος. Η γεωπολιτική αβεβαιότητα και η κλιμάκωση του ανταγωνισμού επιβάλλουν να δούμε την οικονομική ισχύ ως θεμέλιο της εθνικής κυριαρχίας. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να παρακολουθεί παθητικά τις εξελίξεις. Οφείλει να δημιουργήσει μια νέα παραγωγική ταυτότητα, χτίζοντας πάνω σε δύο άξονες: εμπιστοσύνη και αποτελεσματικότητα.

Κεντρικός μοχλός για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος, τον οποίο ο υπουργός χαρακτήρισε «εργαλείο εθνικής σημασίας». Μέσω αυτού, ενεργοποιείται ένα επενδυτικό πακέτο ύψους 1 δισ. ευρώ, με στρατηγική στόχευση στη βιομηχανία, τον πρωτογενή τομέα, τις παραμεθόριες και τις οικονομικά αδύναμες περιοχές. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ανάκτησης πόρων ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ από προηγούμενα αναπτυξιακά προγράμματα, με πλήρη διαφάνεια και δημόσιο απολογισμό.

Ο κ. Θεοδωρικάκος ήταν σαφής: το νέο παραγωγικό μοντέλο δεν χτίζεται με αποσπασματικές παρεμβάσεις, αλλά με ένα συνεκτικό εθνικό σχέδιο. Το σχέδιο αυτό ενεργοποιεί περισσότερα από 57 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, του νέου ΕΣΠΑ και του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης. Δεν πρόκειται για λογιστικές ασκήσεις. Πρόκειται για επενδύσεις που φιλοδοξούν να αγγίξουν κάθε περιοχή της χώρας, μειώνοντας τις κοινωνικές, περιφερειακές και ενδοπεριφερειακές ανισότητες.

Μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τεχνητή νοημοσύνη: οι δύο μοχλοί μετασχηματισμού

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον ρόλο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων – τις οποίες ο Υπουργός αποκάλεσε «ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας». Οι ΜμΕ δεν είναι αριθμοί σε στατιστικές. Είναι οικογένειες, τοπικές κοινωνίες, κοινωνική συνοχή. Ο Αναπτυξιακός Νόμος έχει σχεδιαστεί με ξεκάθαρα καθεστώτα προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους – από την εξωστρέφεια ως την κοινωνική επιχειρηματικότητα – δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν πολλαπλές πηγές χρηματοδότησης σε συνδυασμό με το ΕΣΠΑ.

Πέρα όμως από τη χρηματοδότηση, η κυβέρνηση φαίνεται να αντιλαμβάνεται και τη σημασία του θεσμικού περιβάλλοντος. Η μείωση του διοικητικού βάρους κατά 25%, η δημιουργία της νέας Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας της Αγοράς και η προστασία του καταναλωτή αποτελούν κομμάτια ενός πλαισίου που στοχεύει στη διαφάνεια, την ίση μεταχείριση και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο υπουργός, «η ανάπτυξη δεν μπορεί να σταθεί χωρίς κανόνες».

Η μεγάλη πρόκληση του μέλλοντος, ωστόσο, έχει όνομα: τεχνητή νοημοσύνη. Ο κ. Θεοδωρικάκος έστειλε το μήνυμα πως η Ελλάδα δεν πρέπει να βρεθεί στο περιθώριο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Με αιχμή του δόρατος το νέο Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης «Φάρος», που δημιουργείται με τη συμμετοχή κορυφαίων ερευνητικών ιδρυμάτων, το στοίχημα είναι να ενσωματώσουμε την AI στο παραγωγικό μοντέλο. Όχι ως απειλή, αλλά ως ευκαιρία. Όπως κανείς δεν σταμάτησε το διαδίκτυο, έτσι κανείς δεν θα σταματήσει την AI. Το ερώτημα είναι αν θα επιλέξουμε να τη δαμάσουμε ή να μείνουμε πίσω.

Τέλος, ο υπουργός ανέδειξε και τον ρόλο των Επιμελητηρίων, τα οποία – όπως είπε – πρέπει να εκσυγχρονιστούν, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης επιχειρηματικότητας. Ο θεσμός οφείλει να μετεξελιχθεί, χωρίς να χάσει την ταυτότητά του.

Το μήνυμα είναι σαφές: η παραγωγή είναι η νέα εθνική στρατηγική. Όχι από ανάγκη, αλλά από επιλογή. Όχι με κραυγές, αλλά με σχέδιο.