Η ΕΚΤ προτρέπει τα νοικοκυριά να διατηρούν μετρητά για ώρα ανάγκης

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προτρέπει τα νοικοκυριά να διατηρούν ταμειακά αποθέματα ως δίχτυ ασφαλείας απέναντι σε κρίσεις και σε διαταραχές των συστημάτων πληρωμών, επισημαίνοντας σε πρόσφατη ανάλυση ότι τα τραπεζογραμμάτια παραμένουν αξιόπιστο εργαλείο τόσο πρακτικά όσο και ψυχολογικά. Έρευνες της ΕΚΤ δείχνουν ότι σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία covid-19, η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ή εκτεταμένες διακοπές ρεύματος, η ζήτηση για φυσικό νόμισμα αυξάνεται απότομα, καθώς οι καταναλωτές το αντιλαμβάνονται ως σίγουρη και άμεση πηγή ρευστότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η διακοπή ηλεκτροδότησης στην Ισπανία και την Πορτογαλία, όταν πολλοί έμποροι μπορούσαν να δεχθούν μόνο πληρωμές με μετρητά, επιβεβαιώνοντας ότι τα χαρτονομίσματα λειτουργούν ως «μαξιλάρι ασφαλείας» για το σύστημα πληρωμών.

Ολοένα και περισσότερα κράτη συστήνουν ρητά τη δημιουργία μικρού ταμειακού αποθέματος: Στην Όλλανδία, την Αυστρία και τη Φινλανδία προτείνεται ποσό 70 έως 100 ευρώ ανά άτομο για κάλυψη βασικών αναγκών επί 72 ώρες, ενώ η Σουηδία εισηγείται ακόμη μεγαλύτερη ετοιμότητα με απόθεμα που επαρκεί για τουλάχιστον μία εβδομάδα και με τραπεζογραμμάτια μικρής ονομαστικής αξίας για διευκόλυνση συναλλαγών. Πέρα από την πρακτική διάσταση, οι ειδικοί της εκτ τονίζουν την ψυχολογία της ασφάλειας: Η γνώση ότι υπάρχουν διαθέσιμα μετρητά στο σπίτι μειώνει το άγχος σε περιόδους αβεβαιότητας, είτε λόγω γεωπολιτικών εντάσεων είτε λόγω ανησυχιών για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι πρόσφατες κρίσεις υπενθυμίζουν επίσης ότι η ψηφιακή υποδομή, όσο βολική κι αν είναι, μπορεί να καταστεί προσωρινά μη λειτουργική· Μια διακοπή ρεύματος, μια βλάβη τραπεζικού συστήματος ή μια κυβερνοεπίθεση αρκούν για να μπλοκάρουν πληρωμές με κάρτα ή κινητό, αφήνοντας τα μετρητά ως το μοναδικό βιώσιμο μέσο συναλλαγής μέχρι την αποκατάσταση της ομαλότητας.