Η ισχύ μιας Βίκινγκ βασίλισσας αποκαλύπτεται με ρούνικες λίθους

Αρχαιολόγοι, χρησιμοποιώντας τρισδιάστατη σάρωση για την μελέτη των σκαλισμένων επιγραφών σε δύο ομάδες δανικών ρουνικών λίθων, βρήκαν ότι τέσσερις από αυτές ήταν πιθανότατα αφιερωμένες σε μια ισχυρή Βίκινγκ βασίλισσα.

Η πρώτη ομάδα λίθων, οι “Jelling Stones”, ανεγέρθηκαν από τον Harald Bluetooth -τον βασιλιά στον οποίο αποδίδεται η ίδρυση του κράτους της Δανίας- εις μνήμη των γονέων του, Gorm και Thyra. Στην δεύτερη ομάδα, στις “Ravnunge-Tue Stones”, αναφέρεται επίσης μια γυναίκα που ονομάζεται Thyra.

Η ομάδα υπέθεσε ότι οι δύο ομάδες αναφέρονται στο ίδιο άτομο. Εάν η υπόθεση ήταν σωστή, τότε η Thyra θα ήταν το πλέον αναφερόμενο άτομο στους δανικούς ρουνόλιθους της Εποχής των Βίκινγκ.

«Θέλαμε να δούμε αν θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε τον ίδιο χαράκτη ρούνων σε ορισμένες από αυτές, ώστε να μπορέσουμε να συνδέσουμε τις λίθους Ravnunge-Tue με τις Jelling», λέει ο Δρ Lisbeth M. Imer, από το Εθνικό Μουσείο της Δανίας και επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας. «Εάν υπήρχε μία τέτοια σύνδεση, τότε θα ήταν πολύ πιθανό όλες οι πέτρες να αναφέρονται στην ίδια γυναίκα, τη Thyra, τη μητέρα του Harald Bluetooth.»

Για να ελέγξουν την υπόθεση αυτή, ο Imer μαζί με μια ομάδα ερευνητών από διάφορα Σκανδιναβικά ιδρύματα, δημιούργησαν τρισδιάστατα μοντέλα των ρουνόλιθων και ανέλυσαν το σχήμα, τις τεχνικές χάραξης, καθώς και τη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε. Τα αποτελέσματά τους δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Antiquity .

Οι συγγραφείς συνέκριναν τις αυλακώσεις των καλά διατηρημένων ρουνόλιθων, προκειμένου να εντοπίσουν τα χαρακτηριστικά σημάδια των διαφόρων χαρακτών. Οι ομοιότητες μεταξύ των ρούνων της πέτρας Læborg (μία από τις λίθους Ravnunge-Tue) και της πέτρας Jelling 2 υποδηλώνουν ότι χαράχτηκαν από το ίδιο άτομο.

Έτσι, οι αναφορές στη Thyra και στις δύο ομάδες λίθων πιθανότατα αφορούν το ίδιο πρόσωπο· τη Δανή βασίλισσα και μητέρα του Harald Bluetooth. Αυτό δείχνει ότι ήταν ένα ιδιαίτερα ισχυρό και διάσημο άτομο. Είναι πιθανό να κατείχε δική της γη και εξουσία, και όχι μόνο μέσω του συζύγου της.

«Για κανέναν άλλον Βίκινγκ -άνδρα ή γυναίκα- στη Δανία, δεν υπάρχουν αναφορές σε τόσες πολλές λίθους», εξηγεί ο Imer, «κάτι που υπογραμμίζει την αναμφισβήτητη σημασία της για τη ένωση του βασιλείου υπό την κυριαρχία του γιου της, Harald Bluetooth.»

Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα οι γυναίκες είχαν μεγαλύτερη επιρροή στη Δανία της Εποχής των Βίκινγκς, απ’ όσο πιστεύαμε έως τώρα. Υποδεικνύει ότι οι γυναίκες Βίκινγκ μπορεί να ήταν σε θέση να κρατήσουν οι ίδιες την εξουσία, και να κυβερνήσουν για λογαριασμό των συζύγων ή των ανήλικων γιων τους.

Έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις για τις γνώσεις μας σχετικά με τη συγκρότηση του κράτους της Δανίας.

Όπως αναφέρουν οι συγγραφείς: «Ο συνδυασμός αυτών των αναλύσεων και της γεωγραφικής κατανομής των ρουνόλιθων, υποδηλώνει ότι η Thyra αποτέλεσε ένα από τα βασικά πρόσωπα -ή ακόμα και το κύριο πρόσωπο- για τη συγκρότηση του βασιλείου της Δανίας.»

Παραπομπές: Lisbeth M. Imer et al, A lady of leadership: 3D-scanning of runestones in search of Queen Thyra and the Jelling Dynasty, Antiquity (2023). DOI: 10.15184/aqy.2023.108