Η πολιορκία της κυβέρνησης στη μέση τάξη και τα «γαλάζια» πυρά στην αντιπολίτευση
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας φαίνεται πως έχει μετατρέψει τη μέση τάξη από βασικό σύμμαχο σε πεδίο πολιτικής πίεσης. Παρά τις αρχικές εξηγήσεις για τη στήριξη και την ελάφρυνση της φορολογικής επιβάρυνσης, η πραγματικότητα αποτυπώνεται διαφορετική: η μέση τάξη συνεχίζει να σημειώνει το βάρος της οικονομικής πολιτικής, χωρίς να βλέπει ουσιαστικές βελτιώσεις στο εισόδημά της ή στην καθημερινότητά της. Το αυξημένο κόστος διαβίωσης, η ακρίβεια σε βασικά αγαθά, η φορολογική πίεση και οι υψηλές ασφαλιστικές εισφορές διαμορφώνουν ένα τοπίο στο οποίο τα νοικοκυριά δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν. Παράλληλα, οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης μοιάζουν αποσπασματικές και ελλιπείς, δίχως μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, κάτι που εντείνει το αίσθημα ανασφάλειας και απογοήτευσης.
Το αφήγημα περί ενίσχυσης της μέσης τάξης έχει φθαρεί, καθώς η καθημερινή εμπειρία των πολιτών δεν συνάδει με τις κυβερνητικές διακηρύξεις. Η υποστήριξη που είχε παραδοσιακά το κυβερνών κόμμα από αυτό το κοινωνικό στρώμα έχει κλονιστεί, ενώ η αποδοκιμασία δεν προέρχεται μόνο από την αντιπολίτευση αλλά και από εντός των τειχών. Οι εσωτερικές επικρίσεις εντείνονται, με το στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας να τονίζουν ότι το κόμμα απομακρύνεται από τις κοινωνικές του ρίζες και ότι η πολιτική που πλήττει τη βάση του.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση στρέφει τα βέλη της προς την αντιπολίτευση, επιχειρώντας να αποτρέψει τις ευθύνες της και να μετατοπίσει το δημόσιο διάλογο. Οι επιθέσεις προς τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και τα μικρότερα κόμματα έχουν αυξηθεί, τόσο σε ένταση και σε συχνότητα. Η στρατηγική αυτή, όμως, δεν φαίνεται να αποδίδει τα πολιτικά προσδοκώμενα. Αντιθέτως, συχνά εκλαμβάνεται ως προσπάθεια αποπροσανατολισμού από τα υπαρκτά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία. Η επίμονη πόλωση και η στοχοποίηση της αντιπολίτευσης δεν προσφέρουν λύσεις στα προβλήματα της μέσης τάξης, ούτε ενισχύουν την αξιοπιστία της κυβέρνησης.
Σε ένα πολιτικό τοπίο όπου η κοινωνική δυσαρέσκεια και η μέση τάξη αισθάνεται παραμελημένη, η κυβερνητική στρατηγική εγκλωβισμένη ανάμεσα στην ανάγκη διαχείρισης της φθοράς και στην αδυναμία ουσιαστικής παρέμβασης. Η επιλογή να εντείνει την επιθετική ρητορική προς την αντιπολίτευση μπορεί να λειτουργήσει ως μπούμερανγκ, καθώς οι πολίτες δείχνουν πλέον να ζητούν λύσεις και όχι ευθύνες που μετατοπίζονται.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να ξαναχτίσει τις σχέσεις της με τη μέση τάξη, επιδιώκοντας να ανακτήσει ένα κρίσιμο πολιτικό ακροατήριο ενόψει των επόμενων εκλογικών σταθμών. Το «ραντεβού» για τις ανακοινώσεις που θα καθορίσουν τη νέα φάση του πολιτικού σχεδιασμού έχει οριστεί για τον Σεπτέμβριο, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Υπάρχει να παρουσιαστεί ένα νέο πακέτο μέτρων, με ορίζοντα το 2026, στο οποίο δεν περιλαμβάνονται φοροελαφρύνσεις και άλλες οικονομικές παρεμβάσεις, υπό την προϋπόθεση ότι τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα υπάρχουν.
Μέχρι τότε, το κυβερνητικό επιτελείο προσπαθεί να κλείσει κάθε πολιτικό κενό που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από την αντιπολίτευση. Ο στόχος είναι να μην δοθεί η δυνατότητα να προσεγγίσει τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους, ειδικά από τη μέση τάξη, που είχε στηρίξει τη Νέα Δημοκρατία στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά σήμερα παραμένει επιφυλακτική και αναποφάσιστη. Μετά από μια παρατεταμένη περίοδο δυσκολιών, που σημειώθηκε κυρίως από την τραγωδία των Τεμπών, η κυβέρνηση επιχειρεί στροφή στην ατζέντα με έμφαση στην οικονομία. Η χρονική συγκυρία θεωρείται κατάλληλη για μια νέα πολιτική προσέγγιση στις κοινωνικές ομάδες που επηρεάζουν καθοριστικά το εκλογικό αποτέλεσμα.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε πρόσφατη συνέντευξή του, άφησε να εννοηθεί πως στο τραπέζι βρίσκονται παρεμβάσεις που θα μειώσουν τη φορολογική πίεση και θα ενισχύσουν το διαθέσιμο εισόδημα. Ωστόσο, ξεκαθάρισε πως όλα θα γίνουν εντός των ορίων που θέτει η δημοσιονομική σταθερότητα. Το Μαξίμου δεν επιθυμεί να δημιουργηθούν προσδοκίες που δεν μπορούν να καλυφθούν στην πράξη, αλλά ταυτόχρονα επιδιώκει να μεταδώσει το μήνυμα που υπάρχει σχέδιο και διάθεση για όσους νιώθουν πως έχουν αδικηθεί ή παραμεληθεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Νέα Δημοκρατία εντείνει τη ρητορική της απέναντι στην αντιπολίτευση, επιχειρώντας να πλήξει την αξιοπιστία της. Κυβερνητικά στελέχη κατηγορούν τα κόμματα του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ ότι διατυπώνουν ανεφάρμοστες και μη κοστολογημένες προτάσεις, επαναφέροντας τα γεγονότα της περιόδου των μνημονίων ως σημείο αναφοράς. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης κατηγόρησε ευθέως τις ηγεσίες των δύο κομμάτων ότι παραπλανούν τους πολίτες, προσφέροντας ψευδαισθήσεις χωρίς καμία ουσιαστική βάση. Ειδικότερα, αναφέρθηκε με οξύ τόνο στις δηλώσεις των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι όποιος επαναφέρει τη ρητορική του 2015 αγνοεί την καταστροφή που απεφεύχθη την τελευταία στιγμή. Παράλληλα, επέκρινε και το ΠΑΣΟΚ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι είτε προτείνει οικονομικά ανεδαφικές πολιτικές είτε απλώς παραπλανά σκόπιμα την κοινή γνώμη.
Η αντιπαράθεση αυτή δεν περιορίζεται σε επίπεδο δηλώσεων, αλλά αποτελεί κομβικό στοιχείο της πολιτικής στρατηγικής της κυβέρνησης. Η επιλογή είναι σαφής: διαρκής πίεση προς την αντιπολίτευση, ώστε να αναδεικνύεται η κυβερνητική σοβαρότητα απέναντι στην «ανευθυνότητα» των αντιπάλων. Το αν αυτή η στρατηγική θα αποδώσει καρπούς, θα εξαρτηθεί από την απήχηση των μέτρων που θα ανακοινωθούν το φθινόπωρο και, κυρίως, από το αν η μέση τάξη θα πειστεί ότι υπάρχει πλέον κάτι χειροπιαστό για την ίδια, και όχι απλώς μια ακόμη υπόσχεση σε προεκλογικό περιτύλιγμα.
Η ανακοίνωση νέων μέτρων από την κυβέρνηση έρχεται σε μια στιγμή που το πολιτικό της κεφάλαιο έχει υποστεί φθορά. Οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών έδειξαν πτώση στα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας, κάτι που προκάλεσε ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο. Το μήνυμα ήταν σαφές: χρειάζεται άμεση πολιτική δράση για την επανασύνδεση με κοινωνικές ομάδες που είχαν στηρίξει την κυβέρνηση, αλλά πλέον παρουσιάζονται αποστασιοποιημένες ή αναποφασισμένες, με κυριότερη τη μέση τάξη. Στο Μαξίμου αναγνωρίζουν ότι υπάρχει ακόμη πολιτικός χρόνος μέχρι τις επόμενες εκλογές, αλλά αυτός πρέπει να αξιοποιηθεί χωρίς καθυστερήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική που ακολουθείται είναι η τμηματική ανακοίνωση μέτρων, ώστε να δημιουργηθεί σταδιακά ένα θετικό κλίμα και να εδραιωθεί το αφήγημα οικονομικής σταθερότητας και προοπτικής. Η προσέγγιση της μέσης τάξης δεν επιχειρείται με ένα μόνο πακέτο παροχών, αλλά με συνεχείς παρεμβάσεις που να δείχνουν πως η κυβέρνηση παρακολουθεί τις ανάγκες των πολιτών και ανταποκρίνεται σταδιακά. Έτσι, επιχειρείται να χτιστεί μια σχέση εμπιστοσύνης, με την οικονομία στο επίκεντρο αλλά όχι μοναδική προτεραιότητα.
Παράλληλα με την οικονομική πολιτική, η κυβέρνηση στρέφεται και σε ζητήματα καθημερινότητας, θέτοντας σε προτεραιότητα τομείς που επηρεάζουν άμεσα τους πολίτες. Η παιδεία, η υγεία, η στέγαση και η λειτουργία του δημόσιου τομέα βρίσκονται στο επίκεντρο. Ο πρωθυπουργός επισκέπτεται διαδοχικά κρίσιμα υπουργεία, επιδιώκοντας να εκπέμπει το μήνυμα ότι υπάρχει κυβερνητικό σχέδιο και κινητικότητα. Σήμερα, στο Υπουργείο Παιδείας ανακοινώθηκαν 10.000 επιπλέον διορισμοί εκπαιδευτικών, με στόχο την έγκαιρη κάλυψη των σχολικών αναγκών. Παράλληλα, τις τελευταίες ημέρες σημειώθηκαν επισκέψεις στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ενόψει της έναρξης της αντιπυρικής περιόδου, καθώς και στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με έμφαση στο στεγαστικό πρόβλημα.
Η κυβέρνηση παρουσιάζει επίσης επιμέρους ρυθμίσεις, όπως η πρόταση του πρωθυπουργού να ρυθμιστεί θεσμικά η αυτόματη αναγνώριση της ιατρικής ειδικότητας γιατρούς που έχουν αποκτήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επιπλέον, οι επόμενες ημέρες ξεκινά η εφαρμογή του μέτρου αξιολόγησης του δημόσιου τομέα από τους πολίτες, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και τη βελτίωση της διαφάνειας.
Όλες αυτές οι κινήσεις συγκλίνουν σε μια ευρύτερη προσπάθεια πολιτικής αντιπαράθεσης. Η κυβέρνηση επιχειρεί να δείξει ότι είναι ενεργή, έχει σχέδιο και ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας, την ώρα που προσπαθεί να περιορίσει την επιρροή της αντιπολίτευσης και να ανακτήσει τη δυναμική της στο εκλογικό σώμα. Με την προσοχή στραμμένη στον Σεπτέμβριο και τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, κάθε βήμα έχει σημασία στον δρόμο για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της πολιτικής σταθερότητας.
