Καραμανλής: «Δεν λειτουργεί η Δημοκρατία ούτε οι θεσμοί στην Ελλάδα»

Με κεντρικούς ομιλητές τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και τον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο, πραγματοποιήθηκε στον πολιτιστικό χώρο του πρώην Δημοσίου Καπνεργοστασίου η εκδήλωση για τα 15 χρόνια από την έκδοση της εφημερίδας «δημοκρατία».

Η εκδήλωση συγκέντρωσε πλήθος προσωπικοτήτων από τον πολιτικό, δημοσιογραφικό και πολιτιστικό χώρο, ενώ η θεσμική και πολιτική βαρύτητα των ομιλιών προσέδωσε ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός, καθιστώντας το ένα σημείο αναφοράς για τη δημόσια συζήτηση γύρω από τη Δημοκρατία και τις σύγχρονες προκλήσεις της.

Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, σε ομιλία που ξεχώρισε για την ένταση και την πολιτική καθαρότητά της, δεν περιορίστηκε σε επετειακές αναφορές για τα 15 χρόνια της εφημερίδας, αλλά επικεντρώθηκε στα βαθύτερα ζητήματα που απειλούν σήμερα τη Δημοκρατία, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ξεκινώντας με το θεμελιώδες ερώτημα «Η Δημοκρατία υπάρχει, το ερώτημα είναι αν λειτουργεί», τόνισε ότι η ιστορική σταθερότητα της Μεταπολίτευσης δεν συνεπάγεται αυτομάτως και λειτουργική Δημοκρατία. Η Δημοκρατία, όπως ανέφερε, απαιτεί συνεχή αξιολόγηση, θεσμική επαγρύπνηση και, κυρίως, εμπιστοσύνη των πολιτών.

Ο Καραμανλής περιέγραψε μια ανησυχητική πραγματικότητα: ολοένα και περισσότεροι πολίτες θεωρούν ότι οι θεσμοί υπολειτουργούν, ότι το Κοινοβούλιο υποβαθμίζεται, η Δικαιοσύνη επηρεάζεται, τα ΜΜΕ χειραγωγούνται και οι κυβερνήσεις αποφασίζουν «ερήμην της κοινωνίας».

Η διαπίστωση ότι «οι κυβερνήσεις δεν ακούνε και δεν καταλαβαίνουν» αποτέλεσε ένα από τα πιο ηχηρά σημεία της ομιλίας, υπογραμμίζοντας την απόσταση που συχνά χωρίζει τους πολίτες από τις θεσμικές διαδικασίες και τις αποφάσεις της εκτελεστικής εξουσίας.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο ζήτημα των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, υπογραμμίζοντας ότι η δικαστική έρευνα δεν έπεισε και ότι τα αναπάντητα ερωτήματα ρίχνουν σκιά στη Δικαιοσύνη. Όπως τόνισε, «η αμφιβολία –και μόνο η αμφιβολία– αρκεί για να τραυματίσει τη Δημοκρατία», μια ευθεία προειδοποίηση για το πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι η εμπιστοσύνη στο κράτος δικαίου όταν υπάρχουν υπόνοιες για κατάχρηση εξουσίας.

Ο πρώην πρωθυπουργός επεσήμανε την κρίση της μεσαίας τάξης, η οποία υπήρξε η ραχοκοκαλιά της μεταπολεμικής σταθερότητας στην Ευρώπη. Αναφέρθηκε στις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που προκύπτουν από τη συγκέντρωση πλούτου σε λίγους, και προειδοποίησε για ένα «δυστοπικό μέλλον», όπου οι λίγοι ζουν σε προστατευμένα, απομονωμένα σύμπαντα ενώ οι πολλοί βυθίζονται στην ανασφάλεια. Όπως τόνισε, η συσσώρευση πλούτου σε λίγους αποτελεί «νάρκη στα θεμέλια της Δημοκρατίας».

Παράλληλα, ο Καραμανλής έκανε εκτενή αναφορά στη λειτουργία των θεσμών και στην υποβάθμιση του Κοινοβουλίου, τονίζοντας ότι δεν πρέπει να λειτουργεί ως «όργανο επικύρωσης αποφάσεων».

Η προσχηματικότητα στις Εξεταστικές Επιτροπές και η καθημερινή κατάχρηση θεσμικών ορίων συνιστούν, κατά τον ίδιο, σημαντικές αιτίες διαβρώσεων της δημοκρατικής λειτουργίας. Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «η Δημοκρατία διαβρώνεται όχι από ένα μεγάλο γεγονός, αλλά από πολλές μικρές παρεκκλίσεις», αναδεικνύοντας τη σημασία της συνεχούς θεσμικής επαγρύπνησης και της πολιτικής κουλτούρας.

Ο πρώην πρωθυπουργός ασχολήθηκε επίσης με την κρίση του δημόσιου λόγου και των ΜΜΕ, υπογραμμίζοντας ότι η ενημέρωση έχει μετατραπεί σε θέαμα και επικοινωνιακό παιχνίδι. Επισήμανε ότι η ουσία θυσιάζεται στον βωμό της εντύπωσης, της υπερβολής και της τοξικότητας, ενώ τα ΜΜΕ συχνά υπηρετούν συμφέροντα και όχι την αλήθεια. Τόνισε ότι ο Τύπος οφείλει να είναι ελεγκτής της εξουσίας, υπερασπιζόμενος την ανεξάρτητη ενημέρωση και την αντικειμενικότητα.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, στην ομιλία του, επικεντρώθηκε στην έννοια της σύγχρονης, φιλελεύθερης και αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Υπογράμμισε ότι αυτή πρέπει να συνυφαίνεται με το Κράτος Δικαίου, να σέβεται το Σύνταγμα, τον πολυκομματισμό, τη λειτουργία του Κοινοβουλίου, τα δικαιώματα της αντιπολίτευσης, τον πολιτικό πλουραλισμό, τις ελεύθερες εκλογές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ανεξάρτητες Αρχές. Τόνισε ότι η Δημοκρατία αποτελεί ιστορική κατάκτηση των τελευταίων τριών αιώνων και ότι σήμερα δοκιμάζεται συνολικά, τόσο σε αξιακό όσο και σε θεσμικό και γεωπολιτικό επίπεδο.

Ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε την ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, που θα παρέχει οικονομικό και αξιακό υπόβαθρο για μια σοβαρή και σύγχρονη Δημοκρατία, η οποία σέβεται τόσο τους θεσμούς όσο και τους πολίτες. Τόνισε ότι η χώρα δεν μπορεί να πορευτεί με σοβαρές κοινωνικές ασυμμετρίες, αναφερόμενος σε στοιχεία της Eurostat σύμφωνα με τα οποία το 67% των Ελλήνων θεωρεί ότι ζει σε συνθήκες υποκειμενικής φτώχειας, δηλαδή ότι το εισόδημά του είναι ανεπαρκές παρ’ ότι εργάζεται.

Στην εκδήλωση παρέστησαν πλήθος πολιτικών και δημοσίων προσώπων, όπως ο Βύρων Πολύδωρας, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Νίκος Δένδιας, η Αφροδίτη Λατινοπούλου, ο Πάνος Παναγιωτόπουλος, ο Λάκης Λαζόπουλος, ο Γιώργος Βλάχος, ο Μάριος Σαλμάς, η Έλενα Κουντουρά και ο Πάνος Καμμένος, ενώ ο Ευάγγελος Βενιζέλος αφίχθη λίγο μετά τις 19:00. Παρέστησαν επίσης οι Ευάγγελος Αντώναρος, η Βασιλική Θάνου, ο Νικήτας Κακλαμάνης, ο Γιώργος Μητσικώστας, ο Άρης Σπηλιωτόπουλος και ο Κώστας Ζαχαριάδης. Ο Κώστας Καραμανλής παρευρέθηκε μαζί με τη σύζυγό του Νατάσα Παζαΐτη και τα παιδιά του.