Κάστρα, καρέκλες και σιωπή: πώς θάβεται ο αγώνας των αγροτών στο Ηράκλειο

  Γράφει ο Ν.Κυριακάκης

Αλήθεια: η μάχη κρίνει τον νικητή ή ο νικητής τη μάχη; Στον νομό Ηρακλείου το ερώτημα έχει πλέον απαντηθεί στην πράξη. Δεν κρίνει η μάχη τον νικητή, διότι η μάχη δεν επιτρέπεται καν να δοθεί. Την έκβαση την καθορίζουν εκ των προτέρων οι μηχανισμοί εξουσίας, οι πολιτικές εξαρτήσεις και οι τοπικές ιεραρχίες που λειτουργούν ως προέκταση του κεντρικού κράτους.

Ρωτώ ευθέως: πού είναι οι αγρότες του νομού Ηρακλείου ως συλλογικό πολιτικό υποκείμενο; Πού βρίσκονται μέσα σε έναν νομό όπου ο αγροτικός κόσμος είναι εγκλωβισμένος ανάμεσα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τον ΟΠΕΚΕΠΕ, την Περιφέρεια Κρήτης και ένα πλέγμα «εκπροσώπων» που λειτουργούν περισσότερο ως διαχειριστές της σιωπής παρά ως φορείς διεκδίκησης;

Διότι στον νομό Ηρακλείου, σε αντίθεση με άλλες περιοχές της χώρας, επικρατεί μια παράδοξη «ηρεμία». Την ώρα που η αγροτική Ελλάδα αντιδρά, κινητοποιείται και συγκρούεται με τις κυβερνητικές επιλογές, στο Ηράκλειο η ένταση εκτονώνεται πριν καν εμφανιστεί. Όχι επειδή τα προβλήματα λύθηκαν, αλλά επειδή παρεμβάλλονται μηχανισμοί απορρόφησης της οργής.

Η ευθύνη είναι συγκεκριμένη και πολιτική. Ξεκινά από την κυβέρνηση του Κυριάκος Μητσοτάκης, η οποία έχει μετατρέψει τον αγροτικό τομέα σε πεδίο λογιστικής διαχείρισης, αποσπασματικών επιδοτήσεων και επικοινωνιακών εξαγγελιών, χωρίς στρατηγική επιβίωσης της πρωτογενούς παραγωγής. Συνεχίζεται με τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, που αντί να αποτελεί εργαλείο διαφάνειας και στήριξης, έχει εξελιχθεί σε μηχανισμό εξάρτησης και πειθάρχησης μέσω καθυστερήσεων, ασάφειας και διοικητικής αυθαιρεσίας.

Κομβικό ρόλο διαδραματίζει και η Περιφέρεια Κρήτης, η οποία επιλέγει συστηματικά τον ρόλο του διαμεσολαβητή «ηρεμίας» αντί του θεσμικού υπερασπιστή των παραγωγών. Η περιφερειακή εξουσία δεν συγκρούεται με το κέντρο· το εξυπηρετεί. Δεν πιέζει· εξομαλύνει. Και αυτή η εξομάλυνση έχει πολιτικό αντάλλαγμα: τη διατήρηση ισορροπιών, προσβάσεων και ρόλων.

Στο ενδιάμεσο παρεμβάλλονται οι γνωστοί τοπικοί εργατοπατέρες και αγροτοσυνδικαλιστές. Πρόσωπα με διαχρονική παρουσία, τα οποία εμφανίζονται ως εκπρόσωποι των αγροτών, αλλά στην πράξη λειτουργούν ως φίλτρα. Αναλαμβάνουν να «μαζέψουν» την αγανάκτηση, να την εκτονώσουν σε κλειστές συσκέψεις, να τη μεταφράσουν σε αναμονή. Είναι εκείνοι που πείθουν ότι «δεν είναι η ώρα», ότι «γίνονται επαφές», ότι «κάτι κινείται». Και όσο κάτι «κινείται», τίποτα δεν αλλάζει.

Γύρω τους κινούνται οι αυλικοί: παράγοντες, τοπικά στελέχη κομμάτων, εξαρτημένοι από επιχορηγήσεις, προγράμματα και προσβάσεις. Φωνάζουν όχι κατά της εξουσίας, αλλά κατά όποιου τολμήσει να αμφισβητήσει τη συμφωνημένη σιωπή. Η επιθετικότητά τους δεν στρέφεται προς τα πάνω, αλλά προς τα μέσα. Στόχος τους δεν είναι η σύγκρουση με την πολιτική που διαλύει τον αγροτικό κόσμο, αλλά η περιφρούρηση του μηχανισμού.

Έτσι, η μάχη στον νομό Ηρακλείου δεν χάνεται· ματαιώνεται. Και αυτή η ματαίωση είναι πολιτική επιλογή. Είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων προσώπων και δομών που έχουν επενδύσει στη στασιμότητα, γιατί από αυτήν αντλούν ρόλο, ισχύ και επιβίωση.

Γι’ αυτό και το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αν η μάχη κρίνει τον νικητή ή αν ο νικητής κρίνει τη μάχη. Το ερώτημα είναι ποιοι δεν επιτρέπουν να δοθεί η μάχη. Ποιοι φοβούνται τη σύγκρουση. Και ποιοι, στο τέλος, βαφτίζουν τη σιωπή «υπευθυνότητα», για να συνεχίσουν ανενόχλητοι να κρατούν τις καρέκλες τους, ενώ ο αγροτικός κόσμος του Ηρακλείου βυθίζεται ολοένα και βαθύτερα στην απαξίωση.