Κλιμακώνεται ο εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ–Κίνας με αιχμές για έλλειψη ειλικρίνειας από την Ουάσινγκτον
«Αν η αμερικανική πλευρά δεν διορθώσει τους λαθεμένους μονομερείς τελωνειακούς δασμούς της, αυτό θα δείξει ότι είναι εντελώς υποκριτική»
Ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα βρίσκεται σε δύο πλήρη εξέλιξη, με την ένταση να καθημερινά και τις πλευρές να ανταλλάσσουν κατηγορίες, προειδοποιήσεις και οικονομικά αντίμετρα. Η της Κίνας, απαντώντας στις τελευταίες ενέργειες των ΗΠΑ, κάλεσε την Ουάσινγκτον να επιδείξει ειλικρίνεια και συνέπεια, ώστε να αποκατασταθεί η σταθερότητα στις διμερείς εμπορικές σχέσεις και να αποφευχθεί περαιτέρω αποσταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας.
Οι κινεζικές αρχές τόνισαν ότι η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών χαρακτηρίζεται από ασυνέπεια και στρατηγική καταπίεση εις βάρος κινεζικών προϊόντων, υπογραμμίζοντας πως οι εμπορικοί περιορισμοί που επιβάλλονται πλήττουν όχι μόνο τις κινεζικές εταιρείες, αλλά και την εύρυθμη λειτουργία των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων. Στο επίκεντρο των κινεζικών επικρίσεων βρίσκονται οι συνεχείς επεκτάσεις στις κυρώσεις κατά κινεζικών τεχνολογικών κολοσσών, οι εμπορικοί δασμοί και οι πιέσεις σε τρίτες χώρες για περιορισμό της συνεργασίας τους με την Κίνα.
Το Πεκίνο κάνει λόγο για ανάγκη διαλόγου βασισμένου στον αμοιβαίο σεβασμό και στην ισότητα, τονίζοντας πως οι μονομερείς ενέργειες των ΗΠΑ υπονομεύουν τις πιθανότητες επίλυσης διαφορών μέσω διαπραγματεύσεων. Παράλληλα, εκφράζεται η ανησυχία ότι οι αμερικανικές κινήσεις καθοδηγούνται περισσότερο από πολιτικούς και γεωστρατηγικούς υπολογισμούς παρά από πραγματικά οικονομικά συμφέροντα, κάτι που ενισχύει το κλίμα αβεβαιότητας και εντείνει τις παγκόσμιες εντάσεις.
Η Κίνα προειδοποιεί ότι δεν μείνει απαθής και ότι θα προχωρήσει σε ανάλογα μέτρα, προασπίζοντας τα συμφέροντά της με κάθε τρόπο. Στον πυρήνα της κινεζικής ρητορικής βρίσκεται η θέση ότι η οικονομική συνεργασία πρέπει να βασίζεται σε ίδιους όρους και όχι σε επιβολή και εκβιασμό. Το μήνυμα του Πεκίνου προς την Ουάσινγκτον είναι σαφές: η επιστροφή σε ένα σταθερό πλαίσιο εμπορικών σχέσεων προϋποθέτει ειλικρινή διάθεση και εγκατάλειψη της πολιτικής μονομέρειας και των απειλών.
Η Κίνα έχει σήμερα ότι αξιολογεί πρόταση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με το καθεστώς των τελωνειακών δασμών που έχει επιβληθεί εκατέρωθεν τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη δήλωση του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου, οι ΗΠΑ έχουν λάβει πρωτοβουλία και απευθύνουν επανειλημμένα μηνύματα προς το Πεκίνο εκφράζοντας την επιθυμία τους για έναρξη συνομιλιών με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης. Το Πεκίνο, όπως αναφέρεται, σε φάση αποτίμησης της αμερικανικής πρότασης, χωρίς ωστόσο να έχει καταλήξει σε απόφαση.
Η ένταση στις εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη παραμένει ιδιαίτερα αυξημένη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιβάλει τελωνειακούς δασμούς ύψους 145% σε μεγάλο μέρος των κινεζικών προϊόντων που εισάγονται στην αμερικανική αγορά, στο πλαίσιο μιας συνολικής πολιτικής προστασίας. Σε απάντηση, η Κίνα έχει θεσπίσει επιπλέον δασμούς, που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν το 125%, σε συγκεκριμένες κατηγορίες αμερικανικών αγαθών, επιδεικνύοντας το ήδη τεταμένο κλίμα.
Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επανήλθε στην εξουσία του Ιανουάριο, δείχνει αποφασισμένος να συνεχίσει μια σκληρή και προστατευτική εμπορική πολιτική, με τις πιέσεις προς την Κίνα. Ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί νέες φορές πως η πρωτοβουλία για διαπραγματεύσεις προήλθε από την κινεζική πλευρά, ισχυρισμό που το Πεκίνο έχει διαψεύσει, τονίζοντας ότι δεν υπήρξε τέτοια κίνηση.
Παρά τη ρητορική ένταση, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε την Τετάρτη πως βλέπει «ισχυρές πιθανότητες» να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών. Ωστόσο, παραμένει ασαφές αν υπάρχει πραγματική βούληση για συμβιβασμό ή αν οι κινήσεις εντάσσονται περισσότερο στο πεδίο της επικοινωνιακής διαχείρισης παρά σε αυτές τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Η Κίνα επαναλαμβάνει με σαφήνεια ότι παραμένει ανοιχτή σε διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες για ζητήματα εμπορίου, όμως θέτει ξεκάθαρες προϋποθέσεις για την έναρξη ουσιαστικών συνομιλιών. Η κινεζική πλευρά υπογραμμίζει ότι κάθε προσπάθεια διαπραγμάτευσης θα πρέπει να βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και να μην διεξάγεται υπό συνθήκες πίεσης ή απειλών, όπως αυτές που απορρέουν από τους μονομερείς επιβληθέντες αμερικανικούς τελωνειακούς δασμούς. Παράλληλα, διαμηνύει πως είναι έτοιμη να συνεχίσει τον εμπορικό πόλεμο όσο θερμοκρασία, μέχρι τέλους, εάν οι ΗΠΑ δεν αλλάξουν στάση.
Σε νέα του δήλωσή του, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου ξεκαθάρισε πως οι Αμερικάνοι οφείλουν να επιδείξουν ειλικρίνεια, να διορθώσουν τις λαθεμένες πρακτικές τους και να προχωρήσουν στην άρση των δασμών που επέβαλαν μονομερώς σε κινεζικά προϊόντα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, αν δεν υπήρξε αυτή η διόρθωση, τότε η αμερικανική στάση θα θεωρηθεί υποκριτική και θα υπονομεύσει περαιτέρω την αμοιβαία εμπιστοσύνη, γεγονός που δυσχεραίνει κάθε προσπάθεια συνεννόησης.
Στην αντίπερα όχθη, η Ουάσινγκτον δείχνει να στέλνει σήματα αισιοδοξίας. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε σε τηλεοπτική εμφάνισή του στο Fox News ότι η Κίνα έχει ήδη εκφράσει πρόθεση για συνομιλίες και προέβλεψε ότι αυτές θα ξεκινήσουν σύντομα. Υπογράμμισε ότι ο Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, βρίσκεται σε φάση ενεργής εμπλοκής στις προπαρασκευαστικές επαφές, ενώ επανέφερε το ερώτημα σχετικά με τον όγκο των αγαθών που πρέπει να αγοράσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από την Κίνα στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης νέας συμφωνίας.
Παρά την εντεινόμενη ρητορική και από τις δύο πλευρές, διαφαίνεται ένα παράθυρο επικοινωνίας, αν και οι προϋποθέσεις και η καχυποψία εξακολουθούν να σκιάζουν τις πιθανότητες απτές προόδου. Η επόμενη φάση των διμερών σχέσεων θα εξαρτηθεί από το αν και κατά πόσο οι δύο πλευρές μπορούν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και να προχωρήσουν πέρα από τις δηλώσεις προθέσεων σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
