Στην κυριακάτικη έκδοσή της, η γαλλική «le monde» σκιαγραφεί ένα ζοφερό πορτρέτο του ελληνικού δημόσιου συστήματος υγείας, κάνοντας λόγο για «άθλια» κατάσταση. η ανταποκρίτρια μαρίνα ραφενμπεργκ σημειώνει ότι οι έλληνες καλύπτουν από την τσέπη τους περίπου το 33% των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, ποσοστό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου στις χώρες του οοσα, που βρίσκεται γύρω στο 15%. η υψηλή ιδιωτική συμμετοχή, σε συνδυασμό με τη χρόνια υποχρηματοδότηση, οδηγεί σε νοσοκομεία χρεωμένα και ελλειπώς στελεχωμένα, με λίστες αναμονής που αποθαρρύνουν τους ασθενείς και τους σπρώχνουν σε λύσεις εκτός συστήματος.
Χαρακτηριστική είναι η διαδρομή του καρδιολόγου γιώργου βήχα: το 2011, μαζί με έξι συναδέλφους, ίδρυσε στο ελληνικό ένα κοινοτικό ιατρείο για χιλιάδες μακροχρόνια ανέργους που, χωρίς ασφάλιση, είχαν πρακτικά αποκλειστεί από δωρεάν πρόσβαση στα δημόσια νοσοκομεία. το 2015, η νομοθετική ρύθμιση της τότε κυβέρνησης σύριζα επέτρεψε την επιστροφή των ανασφάλιστων στο εσυ και μείωσε την ανάγκη ύπαρξης της δομής. όμως, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, η πρόσθετη κρατική χρηματοδότηση δεν επαρκούσε για να καλύψει την πραγματική αύξηση των περιστατικών: τα νοσοκομεία βυθίστηκαν στα χρέη και «έλειπαν τα πάντα». ακόμη και μετά το 2015, πολλοί τακτικοί ασθενείς συνέχισαν να προτιμούν την κλινική του ελληνικού, νιώθοντας στιγματισμένοι στα δημόσια ιδρύματα, αδυνατώντας να προμηθευτούν ακριβά φάρμακα και αντιμετωπίζοντας μεγάλους χρόνους αναμονής. η κλινική τελικά έκλεισε τον μάρτιο του 2020, στην αρχή της κρίσης covid-19. σήμερα, ο βήχας διευθύνει δημόσια κλινική κοντά στο λαγονήσι και παρατηρεί ότι η παραμέληση παραμένει δομική.
Στο μεταξύ, η αιμορραγία προσωπικού συνεχίστηκε. από το 2008 έως το 2023, σχεδόν 20.000 γιατροί εγκατέλειψαν τη χώρα, σύμφωνα με τον ιατρικό σύλλογο αθήνας. οι αποχωρήσεις έχουν μειωθεί σε σχέση με τα πιο σκληρά μνημονιακά χρόνια, αλλά δεν έχουν σταματήσει: μόνο το 2023 έφυγαν πάνω από 800, κυρίως λόγω χαμηλών αποδοχών και δυσμενών συνθηκών εργασίας. ενδεικτικά, ένας καρδιολόγος–διευθυντής κλινικής κοντά στη συνταξιοδότηση, όπως ο βήχας, λαμβάνει περίπου 2.100 ευρώ τον μήνα — ποσό που δύσκολα ανταγωνίζεται προτάσεις του εξωτερικού ή του ιδιωτικού τομέα.
Την εικόνα συμπληρώνει η μαρτυρία του στρατή εμμανουηλίδη, ενδοκρινολόγου σε δημόσια κλινική βορειοανατολικά της αθήνας, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα και λαμβάνει περίπου 1.800 ευρώ μηνιαίως. όπως λέει, «οι συνταξιούχοι δεν αντικαθίστανται»: σε ολόκληρες δομές δεν υπάρχει πια ενδοκρινολόγος, παιδίατρος ή γυναικολόγος, ενώ οι εξειδικευμένοι γιατροί μετακινούνται στον ιδιωτικό τομέα που ανθεί τα τελευταία χρόνια χάρη σε υψηλότερους μισθούς και καλύτερες προοπτικές. έτσι, το δημόσιο σύστημα χάνει διπλά: πρώτα το προσωπικό, έπειτα την εμπιστοσύνη των πολιτών που βλέπουν την πρόσβαση να δυσκολεύει και το κόστος να μετακυλίεται σε αυτούς.
Το συμπέρασμα που προκύπτει από το ρεπορτάζ είναι σαφές: χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, σχέδιο προσλήψεων και συγκράτηση των γιατρών με αξιοπρεπείς αμοιβές, η δημόσια υγεία στην ελλάδα θα συνεχίσει να λειτουργεί οριακά, με τους ασθενείς να πληρώνουν περισσότερο, να περιμένουν περισσότερο και, συχνά, να παραιτούνται από την περίθαλψη που δικαιούνται. η «le monde» δεν περιορίζεται σε αριθμούς· καταγράφει ένα σύστημα που στέκεται χάρη στην αυταπάρνηση όσων έμειναν, αλλά δεν μπορεί να σταθεί άλλο χωρίς πολιτικές που θα αντιστρέψουν την πορεία φθοράς.
