«Μαθαίνοντας από την Ελλάδα»: Ο Πιερρακάκης στο Βερολίνο ως πρότυπο ψηφιακής διακυβέρνησης

Ως «μία από τις πλέον επιδραστικές φωνές της Ευρώπης στην ψηφιακή διακυβέρνηση και τη μεταρρύθμιση του κράτους» παρουσίασε το Πανεπιστήμιο Hertie του Βερολίνου τον υπουργό Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη, σε εκδήλωση με τίτλο «Μαθαίνοντας από το ελληνικό μοντέλο: Μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα και ευρωπαϊκή ψηφιακή κυριαρχία». Προηγήθηκαν συναντήσεις του με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών και αντικαγκελάριο Λαρς Κλινγκμπάιλ (SPD) και τον υπουργό Ψηφιακού Μετασχηματισμού Κάρστεν Βιλντμπέργκερ, στο πλαίσιο μιας επίσκεψης με έντονο θεσμικό και πολιτικό αποτύπωμα.

Στην εκδήλωση, που συνδιοργάνωσαν το Hertie School of Governance και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο κ. Πιερρακάκης και η πρύτανης των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Hertie, καθηγήτρια Δημόσιας Διοίκησης Τούριντ Χούστεντ, συζήτησαν για τις προκλήσεις της σύγχρονης δημόσιας διοίκησης, με έμφαση στη σημασία της ψηφιακής μετάβασης. «Η στρατηγική μας είναι η υλοποίηση», τόνισε επανειλημμένα ο υπουργός, απαντώντας σε ερωτήσεις για το πώς εκκινεί κανείς τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε ένα περιβάλλον που δεν είναι εξαρχής ευνοϊκό. Όπως είπε, η Ελλάδα αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να κάνει «τα δύσκολα στην αρχή» και να προχωρήσει έργο με έργο, γρήγορα και μετρήσιμα.

Η πανδημία, ανέφερε, λειτούργησε ως επιταχυντής, επιτρέποντας να υλοποιηθούν ψηφιακά έργα με μεγάλη ταχύτητα, να προκληθεί «θετικό σοκ» στην κοινωνία και να αλλάξει σταδιακά η κουλτούρα και εντός της δημόσιας διοίκησης. Αναφερόμενος στη θητεία του στο νεοσύστατο, το 2019, Yπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, υπογράμμισε ότι κρίσιμο στοιχείο είναι η πολιτική ανάληψη ευθύνης: «Πρέπει να έχεις σχέδιο, να ξέρεις πού θέλεις να πας τη χώρα σου και μετά να αναλάβεις την ευθύνη αυτής της ιδέας. Σπας αυγά, κάνεις ομελέτα», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι ο τρόπος εφαρμογής μιας μεταρρυθμιστικής ατζέντας είναι «θεμελιωδώς υπόθεση της εκάστοτε κυβέρνησης». Κατά τον ίδιο, αυτή ήταν και η μεγάλη διαφορά μετά το 2019: μια κυβέρνηση που υιοθέτησε πλήρως και υλοποίησε τις μεταρρυθμίσεις που η ίδια έθεσε.

Κληθείς να δώσει «μαθήματα» σε Γερμανία και Ευρώπη, ο κ. Πιερρακάκης υπενθύμισε, με δόση χιούμορ, ότι η λέξη «ύβρις» είναι ελληνική και προτίμησε να μιλήσει για «έμπνευση». Τόνισε ότι καμία χώρα δεν μπορεί να αντιγράψει κατά γράμμα το μοντέλο μιας άλλης και ότι το ουσιώδες είναι να αναγνωρίσει τι πρέπει να αλλάξει στο δικό της υπόδειγμα. Περιέγραψε την προ της κρίσης Ελλάδα ως οικονομία που στηριζόταν κυρίως στην κατανάλωση, με χαμηλές επενδύσεις, περιορισμένες εξαγωγές και δομική δυσκολία στις μεταρρυθμίσεις, επισημαίνοντας πως πολλές από τις αλλαγές που εφαρμόστηκαν πρόσφατα «ανήκουν πολιτικά στη δεκαετία του ’80», με ενδεικτικό παράδειγμα το άνοιγμα στην ανώτατη εκπαίδευση.

Για τη Γερμανία, υπογράμμισε ότι χρειάζεται τη δική της, προσαρμοσμένη ατζέντα μεταρρυθμίσεων, χαιρέτισε τη δημιουργία Υπουργείου Ψηφιακού Μετασχηματισμού και σημείωσε ότι «το ζήτημα δεν είναι η τεχνολογία, αλλά η αρχιτεκτονική του κράτους, η οργάνωση των υπηρεσιών και η υλοποίηση». Πολλές φορές, συμπλήρωσε, το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη χρηματοδότησης, αλλά το πόσα κονδύλια μπορεί να «ξεκλειδώσει» μια συνεκτική πολιτική.

Ως πρότυπο για την ψηφιακή πολιτική ανέδειξε την Εσθονία, όπου σχεδόν όλες οι συναλλαγές του πολίτη με το κράτος γίνονται ηλεκτρονικά, διευκρινίζοντας όμως ότι η χώρα αυτή, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, ουσιαστικά «επανιδρύθηκε θεσμικά» και είχε άλλες αφετηρίες. «Μάθαμε από πολλές χώρες και στο τέλος αναπτύξαμε τη δική μας πολιτική», υπογράμμισε, υπενθυμίζοντας ότι στην Ελλάδα έχουν ψηφιοποιηθεί 2.205 υπηρεσίες την τελευταία πενταετία, ενώ απομένουν ακόμη περίπου 5.500. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχίας ανέφερε την εισαγωγή ψηφιακών εργαλείων στο φορολογικό σύστημα, που έχει ήδη αποδώσει στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Στον πυρήνα της ψηφιακής στρατηγικής, όπως είπε, βρίσκεται η παρακολούθηση των πραγματικών αναγκών του πολίτη και η δημιουργία των αντίστοιχων υπηρεσιών.

Τον Κυριάκο Πιερρακάκη προλόγισαν η πρόεδρος του Hertie School of Governance Κορνέλια Βολ, η οποία έκανε λόγο για «αξιοθαύμαστες τάσεις» στα δημοσιονομικά της Ελλάδας και «εντυπωσιακά επιτεύγματα» στο πεδίο της ψηφιακής πολιτικής, σημειώνοντας ότι «η Γερμανία έχει πολλά να μάθει από την ελληνική εμπειρία», και ο πρώην δήμαρχος Αθηναίων και fellow του Hertie Κώστας Μπακογιάννης, που τον χαρακτήρισε «λαμπρό αστέρι της ελληνικής πολιτικής και της δημόσιας διοίκησης». Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Βερολίνο, ο υπουργός Οικονομικών είχε επίσης συναντήσεις με τον Λαρς Κλινγκμπάιλ και τον Κάρστεν Βιλντμπέργκερ, πρόγευμα εργασίας με στελέχη του Ιδρύματος Konrad Adenauer και βουλευτές της CDU/CSU από τις Επιτροπές Εξωτερικών, Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Οικονομικών, όπου παρουσίασε «την ιστορία ανάκαμψης της Ελλάδας» και τη στρατηγική που οδήγησε στην οριστική έξοδο από την κρίση.

Στην Bundestag συναντήθηκε με τον επικεφαλής της Γερμανοελληνικής Ομάδας Φιλίας Τόμας Ράχελ και άλλα μέλη, υπογραμμίζοντας την ανάγκη «να ενωθούν δυνάμεις, αξιοποιώντας συνδυαστικά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε χώρας» και διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον που θα ενισχύει την καινοτομία, την παραγωγή και τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Ολοκληρώνοντας τις επαφές του, περιέγραψε τις σχέσεις Ελλάδας – Γερμανίας ως «πιο ισχυρές από ποτέ».