Μεταναστευτικό πλαίσιο με ποινικοποίηση της παράνομης παραμονής

Ο υπουργός μετανάστευσης και ασύλου Θάνος Πλεύρης ανέδειξε εκ νέου τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου για το μεταναστευτικό, υπογραμμίζοντας ότι η νέα νομοθετική πρωτοβουλία καταργεί τη δυνατότητα νομιμοποίησης μετά από χρόνια παράνομης διαμονής και καθιστά την παράνομη παραμονή ποινικό αδίκημα με ποινές φυλάκισης.
Στο πλαίσιο αυτό κατατίθεται στη βουλή το σχέδιο νόμου με τίτλο «αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών», με την κοινοβουλευτική διαδικασία να εκκινεί στις επιτροπές και την ψήφιση να αναμένεται την επόμενη εβδομάδα, ενώ ο υπουργός συνοψίζει το μήνυμα της πολιτικής ως «φυλακή ή επιστροφή».
Η ποινικοποίηση της παράνομης παραμονής προβλέπει φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, που φθάνει στα τρία σε περίπτωση υποτροπής, και χρηματική ποινή 10.000 ευρώ χωρίς δυνατότητα μετατροπής ή αναστολής, με ρήτρα όμως που επιτρέπει την αναστολή εκτέλεσης εφόσον ο καταδικασμένος δηλώσει και πραγματοποιήσει οικειοθελή αναχώρηση από τη χώρα.

Ξεκινά η συζήτηση στις επιτροπές του σν.
– Ποινικοποίηση παράνομης παραμονής 2-5 έτη.
-Διοικητική κράτηση έως 24 μήνες και βραχιολάκι
-Κατάργηση νομιμοποίησης μεταναστών μετά τα 7έτη
-Περιορισμός μεταγενέστερων άσυλων.
-Διεύρυνση ασφαλών χωρών επιστροφής
-Φυλακή ή Επιστροφή pic.twitter.com/PEP2PKcqUt

— Θάνος Πλεύρης (@thanosplevris) August 27, 2025

Παράλληλα ενισχύεται ο μηχανισμός οικειοθελούς αναχώρησης, καθώς η βασική προθεσμία μειώνεται από 25 σε 14 ημέρες και η παράταση σε εξαιρετικές περιπτώσεις περιορίζεται στις 60 ημέρες, ενώ για την αποτροπή διαφυγής εισάγεται δυνατότητα ηλεκτρονικής επιτήρησης ως περιοριστικού μέτρου κατά το μεταβατικό διάστημα.
Το νομοσχέδιο θεσπίζει υποχρεωτικούς λόγους απαγόρευσης εισόδου για πρόσωπα που συνιστούν κίνδυνο στη δημόσια τάξη, την εθνική ασφάλεια ή τη δημόσια υγεία, επεκτείνοντας τη διάρκεια της απαγόρευσης από πέντε σε δέκα έτη με δυνατότητα παράτασης για ακόμη πέντε, ενώ επικαιροποιεί κρίσιμους ορισμούς ώστε η «χώρα επιστροφής» να περιλαμβάνει τη χώρα καταγωγής, τη χώρα συνήθους διαμονής, ασφαλή τρίτη χώρα ή πρώτη χώρα ασύλου όταν αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
Ενισχύεται επίσης ο ορισμός του κινδύνου διαφυγής με αντικειμενικά κριτήρια όπως η έλλειψη γνωστής κατοικίας, η αλλαγή τόπου διαμονής χωρίς ενημέρωση των αρχών και η άρνηση βιομετρικής ταυτοποίησης, ενώ προβλέπεται διαδικασία προσδιορισμού ανηλικότητας με ιατρικές μεθόδους όπου απαιτείται, περιλαμβανομένης ακτινογραφίας στον αριστερό καρπό για εκτίμηση οστικής ηλικίας.

Στο καθεστώς κράτησης προστίθενται πρόσθετοι λόγοι συνδεόμενοι με την ασφάλεια και η μέγιστη διάρκεια αυξάνεται από 18 σε 24 μήνες με δυνατότητα παρατάσεων, με υποχρεωτική επανεξέταση των προϋποθέσεων ανά εξάμηνο για λόγους ελέγχου και διαφάνειας.
Παράλληλα αυστηροποιούνται οι ποινές με χρηματική κύρωση 10.000–30.000 ευρώ για παράνομη επανείσοδο, φυλάκιση από δύο έτη για παράνομη είσοδο που φθάνει τα τρία σε επιβαρυντικές περιπτώσεις, καθώς και αύξηση των προστίμων από 1.500 σε 5.000 ευρώ και από 3.000 σε 10.000 ευρώ αντίστοιχα, ενώ περιορίζεται δραστικά η δυνατότητα μεταγενέστερων αιτήσεων ασύλου και καταργείται η πρόβλεψη χορήγησης άδειας διαμονής σε όσους παρέμειναν παράνομα επτά χρόνια, ώστε να τερματιστούν πρακτικές που εκλαμβάνονταν ως κίνητρο παράβασης.