Μιανμάρ: Ειδικοί εξηγούν πώς και γιατί βρυχήθηκε η γη

Η καταστροφική δύναμη του σεισμού που έπληξε τη Μιανμάρ και την Ταϊλάνδη αποδίδεται σε ένα τεράστιο τεκτονικό ρήγμα που διασχίζει το κέντρο της Μιανμάρ. Η χώρα βρίσκεται ακριβώς πάνω από το ρήγμα Sagaing, μια εξαιρετικά ενεργή σεισμική ζώνη που εκτείνεται για 1.200 χιλιόμετρα μέσω της καρδιάς της Μιανμάρ. Σε αυτή την περιοχή, οι τεκτονικές πλάκες Ινδίας και Σούντα κινoύνται οριζόντια η μία δίπλα στην άλλη με ταχύτητα 49 χιλιομέτρων ετησίως.

Όταν οι πλάκες «πιαστούν» και «κολλήσουν» η μία στην άλλη, δημιουργείται ένα τεράστιο απόθεμα ενέργειας, το οποίο αργά ή γρήγορα απελευθερώνεται με βίαιο τρόπο κατά τη διάρκεια ενός σεισμού «ολίσθησης». Αυτός ο τύπος σεισμού χαρακτηρίζεται από έντονη κινητικότητα της γης και έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει σοβαρές καταστροφές σε κοντινές περιοχές με μεγάλους πληθυσμούς.

Ο καθηγητής Μπιλ ΜακΓκουάιρ, Ομότιμος Καθηγητής Γεωφυσικών και Κλιματικών Κινδύνων στο University College του Λονδίνου, επισήμανε ότι η Μιανμάρ είναι μια από τις πιο σεισμικά ενεργές χώρες στον κόσμο, και ως εκ τούτου, ο σεισμός αυτός δεν προκαλεί έκπληξη. Επιπλέον, τόνισε ότι συνέβη στο μεγάλο ρήγμα Sagaing, το οποίο σηματοδοτεί το όριο μεταξύ δύο τεκτονικών πλακών και εκτείνεται από το βορρά μέχρι το νότο κοντά σε μεγάλες πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Ο σεισμός αυτός είναι τύπου «ολίσθησης», όπως αποκαλούν οι γεωλόγοι την δόνηση που προκαλείται όταν δύο τεκτονικές πλάκες κινούνται ξαφνικά και βίαια δίπλα η μία στην άλλη. Καθώς οι πλάκες κολλάνε μεταξύ τους στην περιοχή του ρήγματος, η συσσωρευμένη ενέργεια από τις δύο τεκτονικές περιοχές παραμένει σε μια περιορισμένη περιοχή. Όταν η τριβή μεταξύ τους ξεπεραστεί, η ενέργεια αυτή απελευθερώνεται σε ελάχιστο χρόνο, προκαλώντας μεγάλες σεισμικές δονήσεις και τεράστιες καταστροφές.

Η περιοχή του ρήγματος Sagaing, που διασχίζει τη Μιανμάρ, είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για σεισμούς, όπως φάνηκε και από τον πρόσφατο σεισμό. Αν και οι περισσότεροι χάρτες δείχνουν το επίκεντρο του σεισμού ως ένα σημείο, στην πραγματικότητα το ρήγμα επεκτείνεται σε μια πολύ μεγαλύτερη περιοχή. Σε περιπτώσεις σαν αυτήν, το ρήγμα μπορεί να καλύπτει μια μεγάλη περιοχή, με μήκος 165 χιλιόμετρα και πλάτος 20 χιλιόμετρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο για μεγάλες και καταστροφικές δονήσεις.

Οι γεωλόγοι, και συγκεκριμένα από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών, είχαν προειδοποιήσει από το περασμένο έτος ότι το ρήγμα Sagaing ήταν «κλειδωμένο», πράγμα που σημαίνει ότι οι πλάκες είχαν κολλήσει και παρέμεναν σε αυτή την κατάσταση για έναν ασυνήθιστα μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτή η συσσώρευση ενέργειας ήταν ενδεικτική της πιθανότητας ενός μεγάλου σεισμού στο μέλλον. Οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει πως το ρήγμα ήταν «επιρρεπές στο να δημιουργήσει μεγάλους σεισμούς» και υπογραμμίζουν τη σοβαρότητα της απειλής για κατοικημένες περιοχές όπως το Mandalay.

Η γεωλογία της περιοχής ενισχύει τη δυνατότητα για καταστροφικούς σεισμούς. Οι σεισμοί που δημιουργούνται σε περιοχές όπως το ρήγμα Sagaing είναι ιδιαίτερα ισχυροί και καταστρεπτικοί, λόγω της συγκεκριμένης γεωλογικής δομής του εδάφους και του τρόπου με τον οποίο οι τεκτονικές πλάκες κινούνται. Αυτό καθιστά τις περιοχές κοντά στο ρήγμα πιο ευάλωτες σε μεγάλες καταστροφές όταν η ενέργεια τελικά απελευθερώνεται.