Το νέο φάρμακο Μuvalaplin μπορεί να είναι το πρώτο φάρμακο στον κόσμο για τη θεραπεία της «κακής χοληστερόλης» μιας ασθένειας που δεν θεραπεύοταν προηγουμένως, σύμφωνα με μια νέα αυστραλιανή μελέτη.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 28 Αυγούστου στο Journal of the American Medical Association (JAMA), έδειξε ότι η μουβαλαπλίνη μείωσε τη λιποπρωτεΐνη (a) ή Lp(a), έναν γενετικά κληρονομικό φορέα για την «κακή χοληστερόλη», έως και 65% μετά από δύο εβδομάδες καθημερινής θεραπείας.

Περίπου 1 στους 5 ανθρώπους παγκοσμίως έχει υψηλά επίπεδα Lp(a). Ένα επίπεδο ορού πάνω από 30 mg/dl θέτει τους ανθρώπους σε κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και καρδιακής προσβολής και πάνω από 50 mg/dl αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού.

«Όταν πρόκειται για τη θεραπεία του υψηλού Lp(a), ενός γνωστού παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, οι κλινικοί μας γιατροί δεν έχουν επί του παρόντος αποτελεσματικά εργαλεία στο κιτ τους», δήλωσε ο Δρ. Stephen Nicholls, καρδιολόγος, επικεφαλής ερευνητής της μελέτης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Monash.

Ο Δρ Nicholls πιστεύει ότι το φάρμακο αυτό θα μπορούσε να «αλλάξει το παιχνίδι». Το Muvalaplin είναι το πρώτο από του στόματος φάρμακο που έχει σχεδιαστεί ειδικά για να στοχεύει το Lp(a), σύμφωνα με τη μελέτη. «Όχι μόνο έχουμε την επιλογή να μειώσουμε μια άπιαστη μορφή χοληστερόλης, αλλά το να μπορούμε να τη χορηγούμε σε από του στόματος δισκίο σημαίνει ότι θα είναι πιο προσιτό για τους ασθενείς», είπε.

Δεδομένου ότι η μελέτη διερεύνησε μόνο τη φάση 1 της κλινικής δοκιμής, η οποία δοκιμάζει την ασφάλεια των φαρμάκων, «παραμένει αβέβαιο εάν η μείωση της Lp(a) με μουβαλαπλίνη θα μειώσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο», έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης.

Μόνο 89 υγιή άτομα έλαβαν μουβαλαπλίνη στη φάση 1 της κλινικής δοκιμής. Η φάση 2 της δοκιμής βρίσκεται σε εξέλιξη και πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2024.

Τι είναι η λιποπρωτεΐνη (α);

Η λιποπρωτεΐνη (α) είναι ένας τύπος σωματιδίου λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL), η πιο διαβόητη για τη μεταφορά της «κακής χοληστερόλης».

Οι ερευνητές έχουν χαρακτηρίσει την ακρίβεια της περιγραφής της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL) ως «καλή χοληστερόλη» και της LDL ως «κακή χοληστερόλη», θεωρώντας ότι και οι δύο χοληστερόλες είναι ίδιες, απλώς μεταφέρονται από διαφορετικούς φορείς που εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η βλάβη έγκειται στον φορέα και όχι στη χοληστερόλη που μεταφέρεται μέσα.

Ενώ τα φυσιολογικά επίπεδα LDL μπορούν να επηρεαστούν μέσω του τρόπου ζωής και των διατροφικών παρεμβάσεων, τα επίπεδα Lp(a) στο σώμα δεν μπορούν να επηρεαστούν, καθώς αυτά επηρεάζονται κυρίως από γονίδια. Επομένως, πολύ λίγες θεραπείες μπορούν να μειώσουν το Lp(a).

Όπως όλα τα σωματίδια LDL, η δουλειά του Lp(a) είναι να μεταφέρει τη χοληστερόλη και το λίπος από το ήπαρ στους ιστούς του σώματος. Κάποια από αυτά μπορεί να κολλήσουν στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, με αποτέλεσμα η χοληστερόλη που μεταφέρει να χυθεί και να σχηματίσει πλάκες.

Το Lp(a) παράγεται στο ήπαρ, όπου μια επιπλέον σειρά πρωτεΐνης γνωστή ως απολιποπρωτεΐνη (a) συνδέεται με το σωματίδιο LDL. Αυτή η επιπλέον αλυσίδα πρωτεΐνης κάνει το Lp(a) πιο κολλώδες γεγονός που θα το οδηγήσει να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων.

Τι κάνει το Muvalaplin στη λιποπρωτεΐνη(α);

Η μουβαλαπλίνη δρα στο σώμα εμποδίζοντας το πρώτο βήμα που συμβαίνει στο ήπαρ και προκαλεί τη σύνδεση των πρωτεϊνών μεταξύ τους για να σχηματίσουν μια αλυσίδα.

«Αυτή η προσέγγιση μιμείται φυσικές παραλλαγές», έγραψαν οι συγγραφείς. Τα άτομα με αυτές τις παραλλαγές δεν μπορούν να πάρουν πρωτεΐνες για να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να έχουν φυσικά χαμηλά επίπεδα Lp(a).

Η μελέτη παρακολούθησε 89 υγιή άτομα που έλαβαν μουβαλαπλίνη σε διάφορες δόσεις. Στους μισούς χορηγήθηκε σταθερή δόση, ενώ στους άλλους μισούς χορηγήθηκε αυξανόμενη δόση. Είκοσι πέντε συμμετέχοντες έλαβαν το εικονικό φάρμακο.

Μέσα σε 24 ώρες από τη λήψη μουβαλαπλίνης από τους συμμετέχοντες, οι ερευνητές παρατήρησαν μείωση της Lp(a), με περαιτέρω μείωση σε επαναλαμβανόμενες δόσεις. Οι συμμετέχοντες που έλαβαν την υψηλότερη δόση είδαν την πιο γρήγορη κάθαρση του Lp(a).

Συνολικά, οι συμμετέχοντες είδαν μέγιστη συνολική μείωση Lp(a) κατά 60% μετά την προσαρμογή για τα αποτελέσματα εικονικού φαρμάκου και περίπου το 93% των συμμετεχόντων που έλαβαν την υψηλότερη δόση είχαν επίπεδο Lp(a) κάτω από 50 mg/dl μετά τη θεραπεία.

Έρευνα από τη Μελέτη Γενικού Πληθυσμού της Κοπεγχάγης υπολόγισε ότι η μείωση της Lp(a) κατά 50 mg/dl εντός μιας πενταετίας θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει τον κίνδυνο επαναλαμβανόμενου καρδιαγγειακού επεισοδίου κατά 20% μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Η μελέτη δοκιμάστηκε κυρίως για την ασφάλεια και την ανεκτικότητα. Δεν αναφέρθηκαν θάνατοι ή σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες μεταξύ των 89 συμμετεχόντων που έλαβαν μουβαλαπλίνη.

Οι συχνές παεενέργειες περιελάμβαναν πονοκεφάλους, πόνο στην πλάτη και κόπωση μεταξύ των συμμετεχόντων που έλαβαν μια σταθερή δόση. Για τους συμμετέχοντες των οποίων η δόση αυξήθηκε, τα κοινά συμπτώματα περιελάμβαναν πονοκεφάλους, διάρροια, κοιλιακό άλγος, ναυτία και κόπωση.

Άλλες θεραπείες για υψηλή λιποπρωτεΐνη(α)

Εκτός από τη μουβαλαπλίνη, η αφαίρεση των λιποπρωτεϊνών μπορεί επίσης να μειώσει τα επίπεδα Lp(a).

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε την αφαίρεση λιποπρωτεϊνών το 2018. Η συσκευή φιλτράρει και αφαιρεί την LDL από το αίμα, συμπεριλαμβανομένου του Lp(a) (pdf).

Μελέτες έχουν δείξει ότι η αφαίρεση των λιποπρωτεϊνών μπορεί να μειώσει τα επίπεδα LDL και Lp(a) έως και 75%  αμέσως μετά τη θεραπεία. Η χρόνια αφαίρεση θα μπορούσε να μειώσει την επανεμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε διάστημα δύο ετών.

Άλλα φάρμακα βρίσκονται ακόμη υπό κλινικές δοκιμές, όπως το olpasiran, ένα φάρμακο γονιδιακής θεραπείας που διαταράσσει την έκφραση της Lp(a) στο σώμα.

Ο διδάκτωρ της φιλοσοφίας στη φαρμακευτική και επιστήμονας καρδιαγγειακής έρευνας στο Saint Luke’s Mid America Heart Institute, James DiNicolantonio, είπε στους The Epoch Times μέσω email ότι η χαμηλή δόση ασπιρίνης μπορεί επίσης να μειώσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε άτομα με υψηλή Lp(a).

Μια ιαπωνική μελέτη του 2002 έδειξε ότι η λήψη 81 χιλιοστόγραμμων ασπιρίνης καθημερινά μείωσε τα επίπεδα Lp(a) στον ορό σε άτομα με υψηλή Lp(a) κατά περίπου 80%. Η ασπιρίνη μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε άτομα με υψηλή Lp(a),  συμπέρανε μια έκθεση. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η χαμηλή δόση ασπιρίνης μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων σε άτομα με υψηλή Lp(a). Ωστόσο, ορισμένες μελέτες έχουν καταλήξει σε αντικρουόμενα αποτελέσματα.

Δεδομένου ότι υπάρχει ήδη ένα ασφαλές και φθηνό φάρμακο, ο κ. DiNicolantonio αναρωτήθηκε αν η αναλογία οφέλους-κινδύνου της μουβαλαπίνης και της αφαίρεσης λιποπρωτεϊνών θα ήταν μεγαλύτερη από τη λήψη βρεφικής ασπιρίνης.