Νέες γεωλογικές ενδείξεις για αρχαίο ωκεανό στον Άρη

Στοιχεία που εντοπίστηκαν σε βράχους του Άρη υποστηρίζουν ότι ο Κόκκινος Πλανήτης μπορεί κάποτε να διέθετε έναν μεγάλο ωκεανό, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες ενδείξεις και αυξάνοντας τις πιθανότητες ύπαρξης στο παρελθόν συνθηκών φιλικών προς τη ζωή.

Η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ευρέως ότι ο Άρης φιλοξενούσε στο παρελθόν ποτάμια και λίμνες σε περιοχές μεγάλων κρατήρων. Παρά τις υποθέσεις για την ύπαρξη ωκεανού, μέχρι σήμερα δεν είχαν αναδειχθεί στοιχεία που να πιστοποιούν σε μεγάλο βαθμό την παρουσία του.

Μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Αρκάνσας στις ΗΠΑ παρουσιάζει ισχυρές γεωλογικές ενδείξεις ότι ο βόρειος ημισφαίριος του Άρη καλυπτόταν κάποτε από ωκεανό.

Η ύπαρξη υγρού νερού θεωρείται βασική προϋπόθεση για τη ζωή, όπως αναφέρει ο Κόρι Χιουζ, υποψήφιος διδάκτορας γεωεπιστημών και κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters».

Η ερευνητική ομάδα συνέκρινε βράχους σχηματισμένους από ποτάμια στη Γη με αντίστοιχους που παρατηρούνται στον Άρη, συμπεριλαμβάνοντας ψαμμίτη από έναν αρχαίο ποταμό στο βορειοδυτικό Αρκάνσας ηλικίας περίπου 300 εκατομμυρίων ετών.

Ο Χιουζ συνεργάστηκε με τον Τζον Σο, ειδικό στα δέλτα ποταμών, με στόχο την καλύτερη κατανόηση της επιφανειακής γεωλογίας και ιστορίας του Άρη μέσω της μελέτης γήινων ποταμών.

Τα ποτάμια σχηματίζουν καμπύλες και έλικες, μεταφέροντας ιζήματα που αναδιαμορφώνουν το τοπίο. Όταν ένα ποτάμι πλησιάζει τη θάλασσα, το ρεύμα επιβραδύνεται και σχηματίζει δέλτα, με χαρακτηριστική πίσω ζώνη ρεύματος που υποδεικνύει την περιοχή όπου το νερό αρχίζει να επιβραδύνεται και να στενεύει.

Ο Χιουζ εντόπισε παρόμοια γεωλογικά χαρακτηριστικά σε δορυφορικές εικόνες του Άρη, γεγονός που υποδηλώνει την ύπαρξη αρχαίων ποταμών που σχημάτιζαν δέλτα με μεγάλες πίσω ζώνες ρεύματος, ένδειξη εκβολής σε ωκεανό ή μεγάλη θάλασσα.

Η μελέτη εξηγεί επίσης πώς οι επιστήμονες αναγνωρίζουν τη μορφή ποταμού που έχει στερέψει δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Καθώς τα πιο βαριά ιζήματα κατακάθονται στον πυθμένα, μετατρέπονται σε ψαμμίτη, και η διάβρωση αφαιρεί τα πιο μαλακά υλικά, αφήνοντας υψώματα εκεί όπου παλιά κυλούσε το ποτάμι, μια διαδικασία γνωστή ως αντίστροφη τοπογραφία.

Σε αντίθεση με τη Γη, ο Άρης δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες, οπότε οι ανεστραμμένες ράχες του πιθανότατα σχηματίστηκαν από τη διάβρωση της άμμου γύρω από τον ψαμμίτη.

Ο Χιουζ επισκέφθηκε τον σχηματισμό ψαμμίτη Wedington στο βορειοδυτικό Αρκάνσας και ανακάλυψε ότι οι απότομοι βράχοι ήταν μέρος ενός παλιού ποταμού δέλτα που είχε αντιστραφεί τοπογραφικά — ο μοναδικός γνωστός τέτοιος σχηματισμός στη Γη.

Αυτή η σύμπτωση επέτρεψε τη βαθύτερη κατανόηση των αρχαίων ποταμικών συστημάτων και ενίσχυσε τις ενδείξεις για την ύπαρξη αρχαίου ωκεανού στον Άρη.