Αλλάζει ριζικά το τοπίο στον Δημόσιο Τομέα μετά την ψήφιση του Νομοσχεδίου του Υπουργείου Εσωτερικών που αναμορφώνει το πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων. Με το νέο νομικό πλαίσιο διευρύνονται τα πειθαρχικά παραπτώματα και οι προβλεπόμενες ποινές, με κεντρική τομή την οριστική παύση σε περίπτωση άρνησης συμμετοχής στην αξιολόγηση για δύο συνεχόμενες χρονιές, ενώ για κάθε μεμονωμένη άρνηση προβλέπεται πρόστιμο ίσο με δύο μηνιαίες αποδοχές του υπαλλήλου. Η πειθαρχική διαδικασία αλλάζει εκ βάθρων, καθώς τα υφιστάμενα συλλογικά όργανα καταργούνται και αντικαθίστανται από νέο σώμα εξέτασης παραβάσεων χωρίς συμμετοχή εκπροσώπων εργαζομένων. Πειθαρχικό παράπτωμα πλέον συνιστά η άρνηση συμμετοχής στην αξιολόγηση είτε ως αξιολογητής είτε ως αξιολογούμενος στη στοχοθεσία και τις μετρήσεις, με τις κυρώσεις να κλιμακώνονται από πρόστιμα έως την απόλυση μετά από επανάληψη της παράβασης για δεύτερο έτος.
Θεσπίζεται επίσης αυτοδίκαιη αργία από την άσκηση ποινικής δίωξης για οποιοδήποτε κακούργημα, ρύθμιση που έως σήμερα ίσχυε περιορισμένα για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, ενώ η στέρηση της προσωπικής ελευθερίας επιφέρει αυτοδικαίως αργία για όσο διαρκεί. Η δυνατότητα επανόδου στο δημόσιο για όσους απολύθηκαν με οριστική παύση ή καταγγέλθηκε η σύμβασή τους με υπαιτιότητά τους μετατίθεται στα δέκα έτη αντί των πέντε, ενώ το προσωρινό κώλυμα εκ νέου διορισμού επεκτείνεται και σε όσους έχασαν την ιδιότητά τους, για παράδειγμα με παραίτηση, και ακολούθως τιμωρήθηκαν αμετάκλητα με οριστική παύση λόγω συνέχισης της πειθαρχικής διαδικασίας. Προστίθενται νέες πειθαρχικές ποινές όπως η στέρηση του δικαιώματος χορήγησης μισθολογικού κλιμακίου από ένα έως πέντε έτη, η αφαίρεση έως τεσσάρων μισθολογικών κλιμακίων και η απαγόρευση άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου κατ’ αναπλήρωση ή με ειδικές διατάξεις για διάστημα από ένα έως πέντε έτη.
Πέραν των πειθαρχικών ποινών προβλέπεται, για ορισμένες περιπτώσεις, επιπλέον διοικητική κύρωση χρηματικού προστίμου που κυμαίνεται από 3.000 έως 100.000 ευρώ. Για πρώτη φορά εισάγεται η λεγόμενη πειθαρχική συνδιαλλαγή, την οποία μπορεί να ζητήσει ο ελεγχόμενος υπάλληλος ώστε, υπό προϋποθέσεις, να τύχει ευνοϊκότερης ποινής σε παραπτώματα που δεν επισύρουν απόλυση και δεν προκάλεσαν οικονομική ζημία ή η ζημία έχει πλήρως αποκατασταθεί από τον ίδιο. Οι διατάξεις που εισήγαγε ο υπουργός εσωτερικών θοδωρής λιβάνιος αφορούν τους υπαλλήλους του δημοσίου, των οτα α’ και β’ βαθμού και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και θα τεθούν σε ισχύ από το νέο έτος, ενώ για παραπτώματα που τελέστηκαν έως τις 31 δεκεμβρίου 2025 και η δίωξη ασκείται μετά την 1η ιανουαρίου 2026 εφαρμόζονται οι νέοι κανόνες. Από το ίδιο χρονικό σημείο αρχίζει να λειτουργεί το πειθαρχικό συμβούλιο ανθρώπινου δυναμικού δημόσιου τομέα, που αντικαθιστά τα υφιστάμενα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμιο πειθαρχικά συμβούλια.
Το νέο όργανο θα στελεχωθεί με 60 δικαστές, μέλη του νομικού συμβουλίου του κράτους, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, τους οποίους η υφυπουργός εσωτερικών βιβή χαραλαμπογιάννη ανέφερε ότι θα προέλθουν από πρόσθετες προσλήψεις, και θα λειτουργεί σε τριμελή ή πενταμελή κλιμάκια αναλόγως της βαρύτητας της υπόθεσης. Στα κλιμάκια αυτά δεν θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων ή στελέχη του δημοσίου, με μοναδική παρουσία συνδικαλιστή τη δυνατότητα να παραστεί, εφόσον το επιθυμεί ο διωκόμενος υπάλληλος, πριν από την εκδίκαση για να εκθέσει απόψεις και να αποχωρήσει πριν από τη διάσκεψη. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, οι ρυθμίσεις στοχεύουν στην αντιμετώπιση χρόνιων καθυστερήσεων της πειθαρχικής διαδικασίας, καθώς έως τις 31 δεκεμβρίου 2024 περίπου 2.300 υποθέσεις εκκρεμούσαν σε περίπου εκατό πρωτοβάθμια συμβούλια και σε πολλές περιπτώσεις η ολοκλήρωση των διαδικασιών πλησίαζε ή και υπερέβαινε την πενταετία.
Ως βασικό αίτιο των καθυστερήσεων αναφέρεται ο τρόπος συγκρότησης των πρωτοβάθμιων συμβουλίων, όπου προεδρεύουν δικαστικοί λειτουργοί για τους οποίους η συμμετοχή στα πειθαρχικά δεν αποτελεί κύριο αλλά παράλληλο καθήκον. Τα συλλογικά πειθαρχικά όργανα καταργούνται οριστικά στις αρχές του 2027 και υποχρεούνται έως τα τέλη του 2026 να έχουν ολοκληρώσει την εξέταση των υποθέσεων που εκκρεμούν σε αυτά μέχρι τις 31 δεκεμβρίου 2025.
