«Ο Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος» του Άγγελου Σικελιανού στην Ελευσίνα
Στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, στις 31 Αυγούστου στις 21:00, κορυφώνεται ο εορτασμός για τα 50 χρόνια του θεσμού των Αισχυλείων με μια σπάνια και υψηλής συμβολικής αξίας παράσταση: «Ο Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος» του Άγγελου Σικελιανού, έργο βασισμένο στα αποσπάσματα του χαμένου αισχύλειου δράματος «Βασσάρες», το οποίο ο ίδιος ο ποιητής ανασυνθέτει ποιητικά, ενσωματώνοντας Ορφικούς Ύμνους και μεσσιανικά στοιχεία.
Η παράσταση εντάσσεται στο Φεστιβάλ Αποσπασματικών Κειμένων, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, και παρουσιάζει για πρώτη φορά στην ιστορία μια συστηματική ποιητική ανασύνθεση έργου του Αισχύλου, επιχειρώντας έναν μοναδικό διάλογο μεταξύ της αρχαίας τραγωδίας, του Ορφισμού και της χριστιανικής μυστηριακής παράδοσης.
Στο πρώτο μέρος, ζωντανεύουν οι τελευταίες ώρες του Ορφέα λίγο πριν τον μαρτυρικό του θάνατο από τις Μαινάδες στο Παγγαίο όρος. Η λυρική αφήγηση ντύνεται με αυθεντικούς Ορφικούς Ύμνους (μετάφραση Ανδρέα Ζούλα), με μουσική του Νίκου Ξανθούλη και την αρχαία λύρα του Άκη Τσάγκου.
Συμμετέχουν:
Υμνωδός: Νικόλας Μαραζιώτης (τενόρος, ΕΛΣ)
Ορφέας: Γρηγόρης Φρέσκος
Μύστης: Δημήτρης Μαζιώτης
Κορυφαίος: Άρης Μακρής
Χορός: Αντρικός πολυφωνικός χορός του Συλλόγου «Καύκασος»
Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζεται απόσπασμα από το «Πνευματικό Εμβατήριο», με ερμηνευτή τον Μάριο Φραγκούλη και αφηγήτρια τη Φιλαρέτη Κομνηνού, σε μουσική σύμπραξη με διακεκριμένους σολίστ και το Μουσικό Σύνολο του Πολιτιστικού Κέντρου «Ο Καύκασος», υπό τη διεύθυνση του Mamuka Inadze.
Γραμμένο το 1932, το έργο αποτελεί κατάθεση ψυχής του Σικελιανού στον τραγικό λόγο του Αισχύλου, αλλά και πνευματική κληρονομιά. Μέσα από τον Ορφέα, προβάλλεται μια μεσσιανική μορφή που μεταφέρει το φως της αγάπης, της πίστης και της θυσίας, παραπέμποντας ευθέως στη χριστιανική παράδοση. Η δομή του θυμίζει Μυστικό Δείπνο, ενώ οι παραδόσεις της Θράκης ενσωματώνονται στην τελετουργία της παράστασης.
Όπως σημειώνει ο Γιώργος Χατζιδάκις, «κυριαρχεί το μεσσιανικό στοιχείο και η προσδοκία ενός καλύτερου κόσμου με τον ευαγγελισμό μιας μεταβολής προς το δικαιότερο και μιας οικουμενικής συναδέλφωσης».
Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε –με διαφορετικές χρονολογικές εκδοχές– από τον ίδιο τον ποιητή στα τέλη της δεκαετίας του ’30, με αναβιώσεις στη μεταπολεμική περίοδο και πιο πρόσφατα το 1997 στους Δελφούς από το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο.
Η φετινή επέτειος 50 χρόνων από τη γέννηση των Αισχυλείων αποκτά με αυτό το ανέβασμα έναν βαθύτατο συνδετικό κρίκο με την ουσία της Ελευσίνας ως ιερού τόπου μύησης και μνήμης.
