Οι ανάρμοστες σχέσεις της κρητικής μαφίας με την εξουσία και οι συνέπειες για την Ελλάδα
Η παροιμία «το ψάρι βρομάει από το κεφάλι» δεν διατυπώθηκε τυχαία, αλλά αποτελεί απόσταγμα λαϊκής σοφίας, συλλογική παρατήρηση αιώνων, εμπειρία που πέρασε από γενιά σε γενιά και αποτυπώθηκε σε μια φράση απλή αλλά αποκαλυπτική. Εκφράζει με ακρίβεια το γεγονός ότι το ήθος της ηγεσίας καθορίζει την πορεία ενός τόπου και το μέλλον του λαού του.
Όταν οι άνθρωποι που ηγούνται είναι ακέραιοι, δίκαιοι, συνετοί και ενάρετοι, τότε το έθνος προοδεύει, το κράτος σταθεροποιείται, οι θεσμοί αποκτούν κύρος, η κοινωνία αναπτύσσεται και οι πολίτες μπορούν να απολαμβάνουν ευημερία και αξιοπρέπεια.
Όταν όμως οι μπροστάρηδες είναι διεφθαρμένοι, όταν βουλιάζουν στη συναλλαγή, όταν χρησιμοποιούν την εξουσία όχι για το κοινό καλό αλλά για την προσωπική τους ωφέλεια και για την προστασία ισχυρών συμφερόντων, τότε όλα γύρω τους καταρρέουν. Οι θεσμοί απογυμνώνονται από περιεχόμενο, η κοινωνία αποσαθρώνεται, η εμπιστοσύνη εξαφανίζεται, και τελικά η χώρα χάνει τη συνοχή και την ισχύ της.
Σήμερα η Ελλάδα ζει ακριβώς μια τέτοια περίοδο. Τα περισσότερα εξελίσσονται προς τη λάθος κατεύθυνση. Ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς. Η διεθνής θέση αποδυναμώνεται, οι γεωπολιτικοί ανταγωνιστές κερδίζουν έδαφος, η Τουρκία προχωρά σε ενέργειες και προκλήσεις χωρίς ουσιαστική αντίδραση, φτάνοντας στο σημείο ακόμη και οι Τούρκοι ψαράδες να αλωνίζουν στο Αιγαίο ανενόχλητοι.
Το επίπεδο μόρφωσης των νέων πολιτών πέφτει, οι μαθητές καταγράφουν απογοητευτικές επιδόσεις σε διεθνείς εξετάσεις όπως το πρόγραμμα PISA, η ελληνική κοινωνία εποικίζεται από χιλιάδες ισλαμιστές μετανάστες που φθάνουν χωρίς έλεγχο, η φτωχοποίηση επεκτείνεται εξαιτίας της υπερφορολόγησης και της ακρίβειας, η απόκτηση κατοικίας μοιάζει άπιαστο όνειρο για τα περισσότερα νέα ζευγάρια, και η διαφθορά έχει εισχωρήσει παντού, διαβρώνοντας κάθε θεσμό και κάθε μηχανισμό προστασίας του πολίτη.
Αν και τέτοια φαινόμενα έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν, αυτό που χαρακτηρίζει τη σημερινή εποχή είναι η ταχύτητα και η ένταση της επιδείνωσης. Στα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα από την έναρξη της πρώτης πρωθυπουργικής θητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη, οι συμφορές συσσωρεύονται, οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη και κάθε σκάνδαλο που αποκαλύπτεται ξεπερνά σε σοβαρότητα και βαρύτητα το προηγούμενο. Και σχεδόν πάντοτε, πίσω από τις αποκαλύψεις, βρίσκεται μια σκιά της εκτελεστικής εξουσίας, μια άμεση ή έμμεση εμπλοκή που αφήνει ευδιάκριτα σημάδια.
Η σήψη είναι τόσο βαθιά που φθάνει στο σημείο η μαφία να παρεμβαίνει σε διαδικασίες που θα έπρεπε να είναι ιερές και υπεράνω πάσης υποψίας. Η εκλογή ενός μητροπολίτη, γεγονός με εκκλησιαστική και κοινωνική βαρύτητα, επηρεάστηκε από τη δράση εγκληματικών κυκλωμάτων. Και, όλως τυχαίως, η μαφία αυτή επέλεξε να ευνοήσει συγκεκριμένο υποψήφιο, τον οποίο προωθούσε σθεναρά και η κυβέρνηση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Το γεγονός αυτό αποτελεί σύμπτωμα του βαθμού στον οποίο η διαπλοκή πολιτικής, οικονομικής, θρησκευτικής και εγκληματικής εξουσίας έχει διαβρώσει τα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας. Όταν οι μαφιόζοι και οι εγκληματίες μπορούν να παρεμβαίνουν στην επιλογή ανώτερων κληρικών, όταν μπορούν να καθορίζουν ποιο πρόσωπο θα αναλάβει ηγετικό ρόλο στην Εκκλησία, τότε είναι σαφές ότι το κράτος δικαίου έχει καταρρεύσει και ότι οι πολίτες ζουν μέσα σε ένα περιβάλλον όπου τίποτε δεν μένει αδιάβλητο.
Η χώρα ολόκληρη ασφυκτιά από την αποφορά αυτής της σήψης. Το πολιτικό σύστημα, οι θεσμοί, οι μηχανισμοί εξουσίας έχουν επιτρέψει στη διαφθορά να απλωθεί παντού. Οι πολίτες βλέπουν γύρω τους μια καθημερινότητα όπου η αναξιοκρατία, η συναλλαγή, η ατιμωρησία κυριαρχούν. Και μαζί με αυτά, η πατρίδα βιώνει κρίση ταυτότητας, κρίση δημογραφική, κρίση αξιών. Η ανεργία, η ανέχεια και η ανασφάλεια εντείνουν την αίσθηση αδιεξόδου.
Το κράτος δεν δείχνει ικανό να υπερασπιστεί τα σύνορα, να διασφαλίσει την ευνομία, να προστατεύσει τους αδύναμους. Η διαφθορά, η οποία κάποτε ήταν περιορισμένη σε συγκεκριμένους χώρους, σήμερα φαίνεται να έχει γίνει κανόνας. Οι πολίτες τη συναντούν στα νοσοκομεία, στις εφορίες, στις πολεοδομίες, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στις αστυνομικές αρχές. Και, το χειρότερο, την αναγνωρίζουν και σε κορυφαία κλιμάκια εξουσίας.
Το σκηνικό αυτό δημιουργεί ένα τοπίο γενικευμένης παρακμής καθώς η ηθική κρίση δεν περιορίζεται μόνο στην πολιτική, αλλά αγγίζει την παιδεία, την εκκλησία, τη δικαιοσύνη, την αστυνομία, την οικονομία. Οι θεσμοί, που θα έπρεπε να αποτελούν στηρίγματα, μοιάζουν υποταγμένοι σε αθέμιτα συμφέροντα. Οι δικαστικοί, αντί να υπερασπίζονται την ανεξαρτησία τους, συχνά φαίνονται ευάλωτοι σε πιέσεις. Οι αστυνομικοί, αντί να μάχονται κατά του εγκλήματος, κατηγορούνται ότι συνεργάζονται με μαφιόζους. Οι ιεράρχες, αντί να οδηγούν με πνευματικότητα και καθαρότητα, μπλέκουν σε παιχνίδια εξουσίας και σε σκοτεινές συναλλαγές. Οι πολιτικοί, αντί να υπηρετούν το έθνος, αναζητούν τρόπους να παραμείνουν στην εξουσία και να ικανοποιούν ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες και αλλοδαπούς «επενδυτές» που κατακλύζουν την ελληνική αγορά.
Η διαπλοκή αυτή αποδυναμώνει συνολικά το έθνος και η Ελλάδα μοιάζει σαν χώρα που σπαράσσεται από εσωτερικές αντιθέσεις, όπου η μαφία διαθέτει ισχύ συγκρίσιμη με θεσμικούς φορείς, όπου η διαφθορά διατρέχει από την κορυφή ως τη βάση της κοινωνίας. Και όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο που οι διεθνείς προκλήσεις είναι τεράστιες.
Η Τουρκία αμφισβητεί ευθέως την κυριαρχία της Ελλάδας. Οι γεωπολιτικές ισορροπίες στη Μεσόγειο μεταβάλλονται. Η Ευρώπη περνά κρίσεις ασφάλειας, οικονομίας και ενότητας. Ο ελληνικός λαός δοκιμάζεται από την ακρίβεια, την ενεργειακή κρίση, την υπογεννητικότητα, την αδυναμία απόκτησης κατοικίας. Αντί όμως η πολιτική ηγεσία να δίνει μάχη για να προστατεύσει την κοινωνία, σπαταλά δυνάμεις στην εξυπηρέτηση της διαπλοκής, στη συγκάλυψη σκανδάλων και στην καλλιέργεια μιας ψευδαίσθησης ομαλότητας.
Όταν οι πολίτες βλέπουν την εγκληματικότητα να εισχωρεί ακόμη και στην εκκλησιαστική ιεραρχία, όταν αντιλαμβάνονται ότι τα κυκλώματα μπορούν να επηρεάζουν ποιοι θα εκλεγούν σε καίριες θέσεις, τότε η εμπιστοσύνη καταρρέει. Και χωρίς εμπιστοσύνη, ούτε δημοκρατία μπορεί να υπάρξει, ούτε κοινωνική συνοχή. Η ιστορία διδάσκει ότι λαοί που άφησαν τη διαφθορά να κυριαρχήσει οδηγήθηκαν σε καταστροφές. Η Ελλάδα έχει ζήσει τέτοιες εμπειρίες. Από την εποχή της παρακμής των πόλεων-κρατών έως τις τραγωδίες του νεότερου κράτους, κάθε φορά που η ηγεσία έβαζε το προσωπικό όφελος πάνω από το κοινό συμφέρον, οι συνέπειες ήταν οδυνηρές.
Η ανάγκη για αλλαγή πορείας είναι επιτακτική. Η κοινωνία δεν μπορεί να συνεχίσει να πορεύεται σε ένα δρόμο όπου η διαφθορά θεωρείται φυσιολογική, όπου οι μαφιόζοι έχουν πρόσβαση στην εκκλησία, όπου οι θεσμοί αποδυναμώνονται καθημερινά. Χρειάζεται ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος στην κεφαλή του, εκεί όπου το ψάρι βρομάει. Αν δεν υπάρξει παρέμβαση στο επίπεδο της ηγεσίας, τίποτε δεν θα αλλάξει στη βάση. Η αποκατάσταση της αξιοπιστίας, της διαφάνειας, της ηθικής και της δικαιοσύνης πρέπει να ξεκινήσει από τους κορυφαίους φορείς της εξουσίας. Μόνο έτσι μπορεί να δοθεί το παράδειγμα που θα ακολουθήσει και η κοινωνία.
Αν αυτό δεν συμβεί, τα χειρότερα είναι μπροστά μας. Η διαφθορά θα εξαπλώνεται, η κοινωνία θα βυθίζεται στην παρακμή, η χώρα θα αποδυναμώνεται διεθνώς. Η μαφία θα συνεχίζει να παρεμβαίνει σε πολιτικές, δικαστικές και εκκλησιαστικές αποφάσεις. Οι πολίτες θα χάσουν κάθε ελπίδα για δικαιοσύνη, για αξιοκρατία, για ισονομία. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε χώρο χωρίς θεσμούς, σε χώρα όπου κυριαρχεί το δίκαιο του ισχυρού και η προστασία των εγκληματικών κυκλωμάτων.
Ο κίνδυνος αυτός είναι ορατός και πραγματικός. Η ιστορική ευθύνη της παρούσας γενιάς είναι να αντιληφθεί τη σοβαρότητα και να διεκδικήσει την ανατροπή αυτής της πορείας. Μόνον αν υπάρξει απαίτηση για καθαρή ηγεσία, για αποκοπή της διαπλοκής, για απομάκρυνση της εγκληματικής επιρροής από κάθε τομέα της δημόσιας ζωής, μπορεί η χώρα να ελπίζει σε καλύτερο μέλλον. Διαφορετικά, η αποφορά της σήψης θα πνίξει κάθε δυνατότητα αναγέννησης.
