Οικονομική ασφυξία και πολιτικό αδιέξοδο στη Γαλλία
Η Γαλλία βρίσκεται παγιδευμένη σε οικονομικό και θεσμικό αδιέξοδο, χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό και, σύντομα πιθανότατα, χωρίς κυβέρνηση, καθώς ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης για τις 8 σεπτεμβρίου αλλά με τα κόμματα της αριστεράς και της άκρας δεξιάς να έχουν δεσμευθεί ότι θα τον καταψηφίσουν δεν διαθέτει στα χαρτιά τους απαιτούμενους αριθμούς για να επιβιώσει. Την αντίθεσή του διατύπωσε και το σοσιαλιστικό κόμμα, που συντάχθηκε με τους πράσινους και την εθνική συσπείρωση, ενώ ο υπουργός οικονομικών Ερίκ Λομπάρ προειδοποίησε δημοσίως ότι η «έσχατη λύση» της προσφυγής στο διεθνές νομισματικό ταμείο είναι ένας απτός κίνδυνος αν δεν υπάρξει πολιτική διέξοδος. Χωρίς τη στήριξη των σοσιαλιστών η κεντροδεξιά κυβέρνηση Μπαϊρού δύσκολα θα παραμείνει όρθια, με οικονομολόγους να προειδοποιούν πως μια πτώση θα τροφοδοτήσει περαιτέρω ανησυχίες για την υγεία των δημόσιων οικονομικών και την ανθεκτικότητα της γαλλικής οικονομίας.
Με την πρώτη ματιά τα μεγέθη δεν μοιάζουν δραματικά, αφού η Γαλλία αποτελεί πυλώνα της ζώνης του ευρώ, έχει χαμηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ από την Ιταλία και μικρότερο κόστος εξυπηρέτησης από το Ηνωμένο Βασίλειο, όμως η κρίσιμη διαφορά είναι η κατεύθυνση των μεγεθών, καθώς η Ιταλία με χρέος περίπου 135% του ΑΕΠ κρατά σφιχτό έλεγχο δαπανών και, σύμφωνα με τις προβλέψεις της ευρωπαϊκής επιτροπής, αναμένει χαμηλό πληθωρισμό και υποχώρηση του ελλείμματος από 3,3% φέτος στο 2,9% το 2026, ενώ η Γαλλία βλέπει τα ελλείμματα να διευρύνονται και το χρέος να ανεβαίνει από 113% του ΑΕΠ το 2023 σε πάνω από 120% ως το τέλος της δεκαετίας, κλείνοντας την ψαλίδα με την Ιταλία. Για τους διεθνείς επενδυτές μετρά περισσότερο η τροχιά παρά το απόλυτο ύψος, γι’ αυτό και παρότι η απόδοση του γαλλικού δεκαετούς κινείται κοντά στο 3,5% έναντι 4,7% του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν είναι χαμηλότερη από της Ιταλίας, ενώ ακόμη και η Ελλάδα, με υψηλότερο λόγο χρέους, δανείζεται περί το 3,36% στην ίδια διάρκεια, στοιχείο που επιβαρύνει τη σχετική θέση του παρισιού.
Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει προσπαθήσει να πείσει τους πολίτες ότι τα δημόσια οικονομικά χρειάζονται «βαριά χειρουργική επέμβαση» και ότι «οι εποχές αφθονίας τελείωσαν», με λιγότερο δημοφιλή επιλογή την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης πάνω από τα 62 έτη προκειμένου να ανασχεθεί το βάρος των συνταξιοδοτικών δαπανών και να μη στερείται η οικονομία εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπαϊρού σκοπεύει να προχωρήσει περαιτέρω σε εξοικονόμηση σχεδόν 44 δισ. ευρώ, ώστε το έλλειμμα να μειωθεί από 5,8% του αεπ το 2023 σε 4,6% το 2026, συζητώντας ακόμη και αμφιλεγόμενα μέτρα όπως η κατάργηση δύο εθνικών αργιών, όμως η μόνη ρεαλιστική οδός διάσωσης φαίνεται να είναι ένας ανασχεδιασμός του προϋπολογισμού που θα μπορούσε να προσελκύσει τη στήριξη των σοσιαλιστών, κάτι που μοιάζει όλο και πιο απίθανο ύστερα από μήνες άκαρπων διαπραγματεύσεων.
Οι αγορές μέχρι στιγμής τιμωρούν κυρίως τις μετοχές των γαλλικών τραπεζών, με τον αναλυτή Τζόζεφ Ντίκερσον της jefferies να εκτιμά ότι οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις της πολιτικής αβεβαιότητας παραμένουν περιορισμένες και ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά την ανάπτυξη και όχι τη φερεγγυότητα του κράτους. Αναλυτές της goldman sachs θεωρούν πιθανό ο Μπαϊρού να χαλαρώσει τον στόχο μείωσης του ελλείμματος για να διασώσει την κυβέρνηση, κάτι που θα έδινε πρόσκαιρη ώθηση στην οικονομία μειώνοντας τη δημοσιονομική πίεση την επόμενη χρονιά, αλλά ταυτόχρονα θα αύξανε τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ και θα επανέφερε στο προσκήνιο τον κίνδυνο νέας υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας, ενώ η σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών και η εντεινόμενη πολιτική αβεβαιότητα λειτουργούν ανασταλτικά. Συνολικά εκτιμάται ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει υποτονική γύρω στο 0,6% το 2025 και στο 0,9% το 2026, προοπτική που υπονομεύει τις δεσμεύσεις Μακρόν για μια πιο δυναμική οικονομία και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο μακράς καθυστέρησης στην ψήφιση προϋπολογισμού, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ελάχιστες πολιτικές συγκεντρώνουν πλειοψηφική στήριξη.
