Παρά τις ενστάσεις Μόσχας και Πεκίνου, Αθήνα και Παρίσι «πέρασαν» από το ΣΑ του ΟΗΕ νέα παράταση των ελέγχων πλοίων ανοιχτά της Λιβύης

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ανανέωσε για έξι ακόμη μήνες, με πρωτοβουλία Γαλλίας και Ελλάδας, την εξουσιοδότηση προς τα κράτη-μέλη να επιθεωρούν πλοία στην ανοικτή θάλασσα ανοικτά της Λιβύης, όταν υπάρχουν «εύλογες υποψίες» παραβίασης του εμπάργκο όπλων – παρά τις ενστάσεις Ρωσίας και Κίνας. Το νέο ψήφισμα, που συντάχθηκε από κοινού από Παρίσι και Αθήνα, παρατείνει έναν μηχανισμό που θεσπίστηκε αρχικά με το Ψήφισμα 2292 (2016), ως εργαλείο ενίσχυσης της εφαρμογής του εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί ήδη από το 2011 με το Ψήφισμα 1970. Στο επιχειρησιακό πεδίο, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γενικού Γραμματέα της 27ης Οκτωβρίου, η ευρωπαϊκή ναυτική επιχείρηση EUNAVFOR Med IRINI παραμένει η μοναδική δύναμη της περιοχής που πραγματοποιεί ελέγχους.

Από 15 Απριλίου έως 14 Οκτωβρίου προχώρησε σε 2.079 επικοινωνίες με πλοία, πραγματοποίησε 52 φιλικές προσεγγίσεις με συναίνεση των πλοιοκτητών και διενήργησε δύο επίσημες επιθεωρήσεις, χωρίς ωστόσο να αναφερθούν κατασχέσεις απαγορευμένου υλικού. Αν μέχρι το 2022 η ανανέωση της εντολής περνούσε ομόφωνα, τα τελευταία χρόνια η στάση του Συμβουλίου έχει αλλάξει: η Ρωσία απέχει σταθερά, καταγγέλλοντας έλλειμμα διαφάνειας, αποτελεσματικότητας και «επιλεκτική στόχευση» από την IRINI, ενώ και η Κίνα έχει υιοθετήσει πιο επιφυλακτική θέση. Χαρακτηριστικά, το περσινό ετήσιο ψήφισμα (2733) εγκρίθηκε με εννέα ψήφους υπέρ και έξι αποχές, ενώ η ανανέωση του Μαΐου 2025 συγκέντρωσε 13 ψήφους υπέρ και δύο αποχές – από Μόσχα και Πεκίνο.

Στις 17 Νοεμβρίου, Γαλλία και Ελλάδα κατέθεσαν το νέο σχέδιο εξαμηνιαίας παράτασης, με τη Ρωσία να επαναλαμβάνει τις ενστάσεις της για τη βιωσιμότητα της εντολής χωρίς να προτείνει τροποποιήσεις και την Κίνα να διατυπώνει ανάλογες ανησυχίες. Τελικά, στις 21 Νοεμβρίου, οι δύο χώρες έθεσαν το κείμενο σε τροχιά ψηφοφορίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την έγκρισή του από το Συμβούλιο Ασφαλείας και διασφαλίζοντας τη συνέχιση των θαλάσσιων ελέγχων στα ανοικτά της Λιβύης.