Πολιτικός αναβρασμός στην Ελλάδα – Ο Μητσοτάκης υπό πίεση, το ΠΑΣΟΚ σε ρήξη, νέα κόμματα στον ορίζοντα
Η πολιτική σκηνή στην Ελλάδα βρίσκεται σε αναβρασμό, καθώς οι πρόσφατες εξελίξεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό ασκούν ασφυκτική πίεση στον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη. Ταυτόχρονα, το ΠΑΣΟΚ, ως βασική δύναμη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, βρίσκεται αντιμέτωπο με σοβαρές εσωτερικές ρήξεις. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, οι πολιτικές φιγούρες του Αντ. Σαμαρά, της Μαρίας Καρυστιανού και του Αλ. Τσίπρα συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον, καθώς οι κινήσεις τους φαίνεται να διαμορφώνουν εκ νέου τις πολιτικές ισορροπίες στη χώρα. Παρά την επιμονή τους να μη δημοσιοποιούν προς το παρόν τις προθέσεις τους, πληροφορίες αναφέρουν ότι βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ σε κρίσιμες αποφάσεις που αναμένεται να καθορίσουν τις εξελίξεις.
Η κοινή πεποίθηση είναι πως όσο ο χρόνος κυλά, το πολιτικό κενό που υπάρχει θα διευρύνεται και παράλληλα θα μεγαλώνει η ανάγκη να καλυφθεί. Ο διασυρμός της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, με τη ματαίωση της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος γινόταν δεκτός με τιμές από τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, λειτουργεί ως επιταχυντής των εξελίξεων. Το γεγονός αυτό ήρθε να προστεθεί στην ήδη βεβαρημένη κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, που χαρακτηρίζεται από κοινωνική ένταση και πολιτική αβεβαιότητα.
Ένα παράδειγμα αυτής της πίεσης είναι η υπόθεση των Τεμπών, όπου το αίτημα για εκταφή των σορών, αν και υποχρεωτικά αποδεκτό εν μέρει, δεν έφερε το τέλος στην απεργία πείνας του Π. Ρούτσι, παρά τη γενική κατακραυγή που έχει ξεσπάσει. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, ολοκληρώνονται οι έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τη δεύτερη υπόθεση «ΟΠΕΚΕΠΕ», και εκτιμάται πως σύντομα θα διαβιβαστεί η δικογραφία που αφορά ένα ακόμα σημαντικό σκάνδαλο.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η πολιτική κατάσταση παραμένει εξαιρετικά ασταθής, θυμίζοντας «πολιτικό ζελέ», με όλους τους εμπλεκόμενους να βρίσκονται σε αναμονή. Οι εξελίξεις που αναμένονται μέσα στους επόμενους μήνες, είτε το φθινόπωρο είτε τον χειμώνα, αναμένεται να φέρουν σημαντικές ανακατατάξεις και την εμφάνιση νέων πολιτικών σχημάτων. Ο χρόνος ανακοίνωσης των σχετικών κινήσεων θα εξαρτηθεί και από τον υπολογισμό του πότε πιθανώς θα διεξαχθούν οι επόμενες εκλογές, με τον πρωθυπουργό να κρατά ως άσο στο μανίκι του το ενδεχόμενο πρόωρης κάλπης. Ωστόσο, καθώς το ενδεχόμενο αυτό απομακρύνεται, το επόμενο εκλογικό ραντεβού θεωρείται πλέον πιθανό να πραγματοποιηθεί στους πρώτους μήνες του 2026.
Ανεξάρτητα από τα επιμέρους γεγονότα, η πιθανότητα να εμφανιστούν νέα κόμματα με βιώσιμη προοπτική απειλεί να ανατρέψει πλήρως τις ισορροπίες, καθιστώντας αδύνατη οποιαδήποτε ασφαλή πρόβλεψη για τα εκλογικά αποτελέσματα και τη σειρά κατάταξης των κομμάτων. Ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος φαίνεται να βρίσκεται παγιδευμένος σε συνεχόμενα αδιέξοδα, ανησυχεί περισσότερο για την άνοδο του «κόμματος Σαμαρά» και λιγότερο για τα άλλα δύο νέα σχήματα. Παρά όμως αυτή την εστίαση, η πολιτική κατάσταση μοιάζει εξαιρετικά ρευστή και ευάλωτη σε απρόβλεπτες μεταβολές.
Τα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας, ακόμα και μετά τη ΔΕΘ, παραμένουν χαμηλά, χωρίς να υπερβαίνουν το 25%. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της MRB, το 16,1% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι μάλλον ή σίγουρα θα ψήφιζε ένα πιθανό κόμμα του Σαμαρά, ενώ μεταξύ των ψηφοφόρων της Ν.Δ. το ποσοστό αυτό φτάνει το 22%. Αυτά τα δεδομένα θα μπορούσαν να αποδώσουν στο νέο αυτό κόμμα ένα διψήφιο ποσοστό περίπου 6% με 6,5%, γεγονός που θα οδηγούσε τη Νέα Δημοκρατία κάτω από το κρίσιμο όριο του 20%.
Τις τελευταίες είκοσι ημέρες το Μέγαρο Μαξίμου προσπάθησε να πιέσει για την παύση της δημιουργίας του νέου κόμματος, ακόμη και προσφέροντας ως κίνητρο την επανένταξη του πρώην πρωθυπουργού στη Ν.Δ. Παρά όμως τις προσπάθειες, το εγχείρημα έχει ουσιαστικά αποτύχει, με τις πιθανότητες να παγώσει η δημιουργία του κόμματος να μειώνονται καθημερινά. Η δήλωση του Αντ. Σαμαρά υπέρ της αποδοχής του αιτήματος για την εκταφή του γιου του απεργού πείνας Π. Ρούτσι, ενώ η κυβέρνηση έδειχνε απρόθυμη να ανταποκριθεί, σηματοδότησε ξεκάθαρα την πρόθεσή του να προχωρήσει ανεξάρτητα από τις κυβερνητικές προσπάθειες γεφύρωσης των διαφορών.
Στην πλευρά Σαμαρά θεωρούν πως έχει πλέον χαθεί κάθε ελπίδα για μια «νέα αρχή» μέσα από τη ΔΕΘ, ενώ οι αρνητικές διεθνείς εξελίξεις μετά το στραπάτσο στη Νέα Υόρκη υπογραμμίζουν ακόμα περισσότερο την ανάγκη για μια αυθεντική έκφραση της «ατζέντας Τραμπ» στην Ελλάδα. Πληροφορίες από την «κυριακάτικη δημοκρατία» αναφέρουν πως ορόσημο για τις τελικές ανακοινώσεις του Σαμαρά αποτελεί η 28η Οκτωβρίου. Έχει ξεκαθαριστεί πως δεν θα δεχτεί εν ενεργεία βουλευτές της Ν.Δ., παρά μόνο αν αυτοί παραιτηθούν από την έδρα τους ή προσχωρήσουν στο νέο κόμμα μετά τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη των εκλογών. Ορισμένα στελέχη που θα πλαισιώσουν το εγχείρημα έχουν ήδη ξεκινήσει προετοιμασίες για την κάθοδό τους σε συγκεκριμένες εκλογικές περιφέρειες. Ο στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά, πρώην υπουργός Κώστας Μαρκόπουλος, εξέφρασε με νόημα πως «η ώρα μιας νέας Μεταπολίτευσης έχει ήδη ξεκινήσει και η αντίστροφη μέτρηση για μια πατριωτική δύναμη στήριξης της χώρας και της ελληνικής οικογένειας έχει αρχίσει».
Από την πλευρά της, η Μαρία Καρυστιανού προχώρησε σε μια σημαντική δήλωση στο Mega το περασμένο Σαββατοκύριακο, υποστηρίζοντας ότι «αν υπήρχε κάτι συμβατό με τις απόψεις μου, θα ήμουν αναμφίβολα μέρος του». Η συγκεκριμένη τοποθέτηση ήρθε μετά από δημοσκόπηση της Interview που έδινε σε ένα πιθανό κόμμα Καρυστιανού ποσοστό περίπου 25%, προκαλώντας αναστάτωση σε μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος. Η συγκέντρωση που διοργανώθηκε στην πλατεία Συντάγματος στις 6 Σεπτεμβρίου ξεχώρισε για το μέγεθός της και το πολιτικό της χαρακτήρα, με τη συμμετοχή να αντιστοιχεί σε διψήφιο ποσοστό, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών. Εντυπωσιακή ήταν η παρουσία της νεολαίας, η οποία μέχρι πρόσφατα είχε επιλέξει την αποχή από τις εκλογικές διαδικασίες. Παράλληλα, το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου καταγράφει επίσης υψηλά ποσοστά μεταξύ των νέων, στοιχείο που προκαλεί ενδιαφέρον σχετικά με το κατά πόσο η δημιουργία ενός κόμματος από την κυρία Καρυστιανού θα επηρεάσει όχι μόνο την Πλεύση Ελευθερίας αλλά και τον ευρύτερο χώρο. Οι πρόσφατες αιχμές από βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ εναντίον της, περί «εργαλειοποίησης της τραγωδίας», αποτυπώνουν την αμηχανία που επικρατεί σε τμήματα της αντιπολίτευσης.
Η ικανότητα των νέων σχημάτων να αγγίξουν τον αντισυστημικό χώρο αποτελεί βασικό παράγοντα για τις επόμενες εξελίξεις. Ενώ άτυπα έχουν ήδη ξεκινήσει προετοιμασίες και επαφές, πληροφορίες αναφέρουν πως η κυρία Καρυστιανού προσανατολίζεται να εστιάσει στην ευρωπαϊκή διάσταση του αγώνα των συγγενών των θυμάτων, δίνοντας έμφαση στις απεργίες πείνας.
Όσον αφορά τον Αλέξη Τσίπρα, η κατάσταση παρουσιάζει μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Παρότι έχει εκφράσει την πρόθεσή του για πολιτική κίνηση, η υλοποίηση αυτή καθυστερεί, με τον πρώην πρωθυπουργό να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες των εσωτερικών αντιθέσεων στον ΣΥΡΙΖΑ και τα παρακλάδια του. Απαντώντας στις πιέσεις για γρήγορη δράση, φέρεται να δήλωσε πως «θα κινηθώ όταν είμαι έτοιμος». Την ίδια στιγμή, οι προειδοποιητικές επιθέσεις, όπως αυτή του Π. Πολάκη που προειδοποιεί για την αδυναμία του κόμματος να αντέξει άλλη διάσπαση, προμηνύουν έντονες συγκρούσεις. Δεδομένου ότι ο κ. Τσίπρας δεν προτίθεται να ακολουθήσει ή να δεχτεί στελέχη όπως ο πρώην υπουργός και ο Νίκος Παππάς, το πολιτικό σκηνικό αναμένεται εκρηκτικό.
Σημαντικό στοιχείο είναι πως, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μέτρηση της GPO, το 19,4% δηλώνει πιθανό έως πολύ πιθανό να ψηφίσει «κόμμα Τσίπρα». Αν επιβεβαιωθεί αυτό, θα προκληθούν σημαντικές ανατροπές και στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Η δυναμική του εγχειρήματος αυτού δεν θα απειλήσει μόνο την πρωτοκαθεδρία του ΠΑΣΟΚ ως αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπου ήδη καταγράφονται εντάσεις, αλλά σε συνδυασμό με τα άλλα δύο νέα κόμματα, ενδέχεται να επιφέρει συνολική αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, δημιουργώντας συνθήκες για μια «νέα Μεταπολίτευση».
Η πολιτική αναταραχή, η αναζήτηση νέων πολιτικών αφηγήσεων και η διεύρυνση των νέων σχημάτων φέρνουν την Ελλάδα σε μια κρίσιμη καμπή, όπου η σταθερότητα μοιάζει όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθεί, ενώ η ανάγκη για ανανέωση και ουσιαστική αλλαγή γίνεται επιτακτική. Οι επόμενοι μήνες αναμένονται γεμάτοι πολιτικές εκπλήξεις και ανατροπές που ίσως επαναπροσδιορίσουν το μέλλον της χώρας.
