Πώς στήθηκε η μεγάλη εξαπάτηση των αγροτών με τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η πολυαναμενόμενη πληρωμή των αγροτών μετατράπηκε σε ένα πρωτοφανές διοικητικό ναυάγιο που αποκάλυψε το μέγεθος της σύγχυσης και της αναξιοπιστίας που επικρατεί στην κορυφή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, στην κυβέρνηση και στην ΑΑΔΕ, η οποία επιχειρεί να ενσωματώσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Το αποτέλεσμα ήταν εκατοντάδες χιλιάδες παραγωγοί να βρεθούν μπροστά σε απίστευτες αστοχίες, με τις αντιδράσεις να φουντώνουν σε βαθμό που τα μπλόκα σε κεντρικούς δρόμους να μοιάζουν πλέον αναπόφευκτα.

Το σάπιο οικοδόμημα που στηρίχθηκε ολόκληρος ο μηχανισμός πληρωμών δεν άντεξε ούτε μία δοκιμασία σοβαρής εφαρμογής, επιβεβαιώνοντας ότι οι προειδοποιήσεις για την κατάσταση του ΟΠΕΚΕΠΕ και του τεχνικού συμβούλου του δεν ήταν κινδυνολογία αλλά προανάκρουσμα της κατάρρευσης.

Αξιωματούχοι και υπουργοί, που μόλις λίγες ώρες πριν πανηγύριζαν για μια «ομαλή διαδικασία», φάνηκε πως ούτε οι ίδιοι είχαν πλήρη εικόνα των δεδομένων που ανακοίνωσαν. Η παρουσία Τσιάρα, Χατζηδάκη και Πιτσιλή στην κοινή συνέντευξη τύπου της Πέμπτης συνοδεύτηκε από διαβεβαιώσεις οι οποίες διαψεύστηκαν με εκκωφαντικό τρόπο. Και αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί απλό λάθος.

Όλοι όσοι διαχειρίζονται τον ΟΠΕΚΕΠΕ γνωρίζουν πώς λειτουργούν οι πληρωμές, γνωρίζουν τις παθογένειες, άρα όσα παρουσιάστηκαν δεν μπορούν να αποδοθούν στην άγνοια. Το σχέδιο ήταν ξεκάθαρο: να μοιραστεί η ευθύνη μεταξύ όλων, ώστε η δυσαρέσκεια του αγροτικού κόσμου να μην καταλογιστεί σε έναν μόνο. Μόνο που αυτή τη φορά το αφήγημα δεν στέριωσε, γιατί η πραγματικότητα πρόλαβε να τους εκθέσει πριν καν κλείσει το 48ωρο.

Η μέρα των πληρωμών έμελλε να συμπέσει με τη Black Friday, αλλά για τους παραγωγούς μετατράπηκε σε πραγματική «μαύρη» ημέρα. Από νωρίς την Παρασκευή άρχισε να ξετυλίγεται το κουβάρι της απογοήτευσης.

Αντί να δουν τα ποσά που περίμεναν, οι περισσότεροι διαπίστωσαν είτε ότι δεν πιστώθηκε απολύτως τίποτα είτε ότι τα χρήματα που έλαβαν δεν είχαν καμία σχέση με τις επίσημες ανακοινώσεις. Η προκαταβολή του 70% που υποσχέθηκαν μεταμορφώθηκε σε ένα θολό 45%, και αυτό μόνο στα χαρτιά, γιατί η εικόνα των πραγματικών ποσών μοιάζει με αριθμητικό αλαλούμ.

Ακόμη και όσοι πληρώθηκαν ένιωσαν κυριολεκτικά σοκ, αφού οι εκπλήξεις δεν σταματούσαν στους μειωμένους συντελεστές. Σε πολλές περιπτώσεις, διαφορετικές χρονιές με ίδιες εκτάσεις και ίδιους τύπους καλλιεργειών εμφανίζουν διαφορετικά ποσά, χωρίς καμία λογική εξήγηση.

Παραγωγοί με ελαιώνες, συκιές ή πορτοκαλιές είδαν τις επιδοτήσεις τους να αλλάζουν μυστηριωδώς, σαν να είχε μεταμορφωθεί ξαφνικά η μορφολογία των χωραφιών τους. Οι ίδιοι μιλούν για «αλγοριθμικό χάος» και αναρωτιούνται πώς γίνεται τόσο θεμελιώδη στοιχεία να έχουν υπολογιστεί με τρόπο που δεν αντέχει σε καμία σοβαρή τεχνική ερμηνεία.

Σαν να μην έφτανε αυτό, οι πρώτες κρατήσεις από τον ΕΛΓΑ κατέβασαν δραματικά τα διαθέσιμα ποσά. Με λίστες που απέστειλε ο οργανισμός στις τράπεζες κυριολεκτικά στο παρά πέντε, αφαιρέθηκε άμεσα περίπου το 70% της ασφαλιστικής εισφοράς, απομειώνοντας περί τα 90 εκατομμύρια από τις επιδοτήσεις.

Σε αυτά ήρθαν να προστεθούν και οι πάγιες εντολές των ΚΥΔ, οι οποίες απορρόφησαν επιπλέον δεκάδες εκατομμύρια. Έτσι, από το αρχικό ποσό των περίπου 360 εκατομμυρίων, το ποσό που τελικά μοιράστηκε στους αγρότες μετά βίας άγγιξε τα 200 εκατομμύρια. Το αποτέλεσμα ήταν χιλιάδες παραγωγοί να βρεθούν με ποσά της τάξης των 100 ή 150 ευρώ, ποσά που δεν επαρκούν ούτε για τις βασικές υποχρεώσεις, πόσο μάλλον για καλλιεργητικές ανάγκες.

Οι μαρτυρίες που καταγράφονται από παραγωγούς σε όλη την Ελλάδα είναι αποκαλυπτικές. Από ελαιοκαλλιεργητές που έλαβαν ελάχιστα ευρώ για δεκάδες στρέμματα, μέχρι μεγάλους παραγωγούς σιτηρών που αντί για τις αναμενόμενες χιλιάδες βρέθηκαν με… 0,9 ευρώ το στρέμμα, η εικόνα είναι μιας πλήρους κατάρρευσης.

Ακόμη πιο δραματική η κατάσταση για τους κτηνοτρόφους, πολλοί από τους οποίους δεν είδαν ούτε ένα ευρώ στους λογαριασμούς τους, με τον τρόπο υπολογισμού να έχει αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματικός, ειδικά στις περιοχές που έχουν ήδη πληγεί από ζωονόσους όπως η ευλογιά.

Το κυβερνητικό επιχείρημα ότι «όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο» έχει πλέον μετατραπεί σε μπούμερανγκ. Με διοικήσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ που έχουν μπει στο στόχαστρο, με τεχνικούς συμβούλους που αμφισβητούνται ανοιχτά και με έναν υπουργό που εμφανίζεται να υποστηρίζει επιλογές που οδηγούν σε αδιέξοδο, η υπόθεση εξελίσσεται σε ένα πολιτικό αυτογκόλ μεγατόνων.

Οι αγρότες που μέχρι προχθές ήλπιζαν ότι «κάτι θα διορθωθεί» δηλώνουν πλέον εξαγριωμένοι και ανεπιθύμητοι στους εκπροσώπους της κυβέρνησης. Το κλίμα στην ύπαιθρο μυρίζει ανάφλεξη και το κόστος αυτής της διαχείρισης θα γίνει αισθητό για πολύ καιρό ακόμη.