Ψηφιακό φακέλωμα ακινήτων: Το νέο καθεστώς δηλώσεων για ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και φιλοξενούμενους

Σημαντικές μεταβολές στον τρόπο δήλωσης και παρακολούθησης των ακινήτων στην εφορία φέρνει το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων, γνωστό ως ΜΙΔΑ, το οποίο αφορά ιδιοκτήτες, ενοικιαστές, χρήστες κατοικιών και ακόμη και πρόσωπα που δηλώνονται ως φιλοξενούμενοι. Η νέα ψηφιακή πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία εντός του πρώτου τριμήνου του 2026 και φιλοδοξεί να αποτελέσει το κεντρικό σημείο καταγραφής και ελέγχου της ακίνητης περιουσίας των φορολογουμένων.

Μέσω του ΜΙΔΑ θα διασυνδεθούν τρεις βασικές βάσεις δεδομένων που αφορούν τα ακίνητα. Πρόκειται για το Εθνικό Κτηματολόγιο, τα αρχεία της ΑΑΔΕ τα οποία έχουν διαμορφωθεί από τις δηλώσεις Ε9, Ε2 και Ε1 καθώς και από τις πληροφοριακές δηλώσεις μίσθωσης και το αρχείο του ΔΕΔΔΗΕ που περιλαμβάνει όλα τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα. Η ενοποίηση αυτών των δεδομένων δημιουργεί ένα ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα είναι δυνατή η ευχερής διασταύρωση στοιχείων.

Η νέα πλατφόρμα δίνει στην ΑΑΔΕ τη δυνατότητα μαζικών ελέγχων για τον εντοπισμό αδήλωτων ακινήτων, αδήλωτων ενοικίων και διαφορών στα δηλωμένα τετραγωνικά μέτρα. Θα καθίσταται εφικτός ο εντοπισμός περιπτώσεων ακινήτων που εμφανίζονται στο Κτηματολόγιο χωρίς αντίστοιχη καταχώριση στο Ε9, κτισμάτων που ηλεκτροδοτούνται και καταγράφουν κατανάλωση ρεύματος ενώ δηλώνονται ως κενά ή δεν δηλώνονται καθόλου, καθώς και ακινήτων των οποίων η επιφάνεια στο Ε9 υπολείπεται αυτής που αναγράφεται στο Κτηματολόγιο.

Η λειτουργία του ΜΙΔΑ συνεπάγεται νέα δεδομένα στον τρόπο δήλωσης της ακίνητης περιουσίας και των μισθώσεων. Σε μία ενιαία βάση δεδομένων της ΑΑΔΕ θα συγκεντρωθούν περισσότερες λεπτομέρειες για κάθε ακίνητο και τη χρήση του, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετες υποχρεώσεις ενημέρωσης για ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και λοιπούς χρήστες. Για κάθε ακίνητο που ανήκει σε Έλληνα φορολογούμενο, ο Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου θα πρέπει να συσχετιστεί με τον Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου του εντύπου Ε9, ο οποίος μεταβάλλεται κάθε φορά που αλλάζει ο ιδιοκτήτης ή το ποσοστό κυριότητας.

Στη συνέχεια, κάθε ιδιοκτήτης θα κληθεί να δηλώσει στην πλατφόρμα τη χρήση κάθε ακινήτου που εμφανίζεται στη φορολογική του μερίδα. Θα πρέπει να καταγράψει ποια ακίνητα εκμισθώνει και με ποιο τίμημα, σε ποιον ενοικιαστή απευθύνεται κάθε μίσθωση, ποια ακίνητα ιδιοκατοικεί, ποια χρησιμοποιούνται για φιλοξενία συγγενών ή φίλων, ποια παραχωρούνται δωρεάν και ποια παραμένουν κενά. Για κάθε κτίσμα θα απαιτείται επιβεβαίωση ή διόρθωση του αριθμού παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης, με υποχρέωση συμπλήρωσης όπου τα στοιχεία αυτά δεν είναι προσυμπληρωμένα.

Στο ίδιο ψηφιακό περιβάλλον, οι φορολογούμενοι που δηλώνονται ως φιλοξενούμενοι ή διαμένουν σε δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία θα καλούνται να επιβεβαιώνουν τα στοιχεία φιλοξενίας ή παραχώρησης που δηλώνει ο ιδιοκτήτης.

Παράλληλα, αλλάζει συνολικά η διαδικασία δήλωσης των μισθώσεων. Όλα τα νέα μισθωτήρια θα καταχωρίζονται στο ΜΙΔΑ από τους ιδιοκτήτες και θα απαιτείται ηλεκτρονική επιβεβαίωση από τους ενοικιαστές. Η υφιστάμενη εφαρμογή του TAXISnet για τις δηλώσεις μίσθωσης παύει να λειτουργεί, ενώ τα ήδη καταχωρισμένα μισθωτήρια θα μεταφερθούν στη νέα πλατφόρμα. Ιδιοκτήτες και ενοικιαστές θα κληθούν να επιβεβαιώσουν ποια από αυτά παραμένουν ενεργά, ώστε στο σύστημα να εμφανίζονται μόνο οι πραγματικές και ισχύουσες μισθώσεις.

Ο σχεδιασμός της ΑΑΔΕ προβλέπει ακόμη την πλήρη προσυμπλήρωση των στοιχείων μισθώσεων στις φορολογικές δηλώσεις ιδιοκτητών και ενοικιαστών. Από το 2026 ή το 2027, τα έντυπα Ε2 και Ε1 των ιδιοκτητών εκμισθούμενων ακινήτων, καθώς και το Ε1 των ενοικιαστών, θα συμπληρώνονται αυτόματα με βάση τα δεδομένα του ΜΙΔΑ. Για ιδιοκτήτες που δεν διαθέτουν εισοδήματα από άλλες πηγές ή έχουν μόνο εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις και τόκους, θα δίνεται η δυνατότητα αυτόματης υποβολής της φορολογικής δήλωσης από την ΑΑΔΕ.

Με το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων, η ακίνητη περιουσία περνά σε καθεστώς πλήρους ψηφιακής αποτύπωσης, διασταύρωσης και προσυμπλήρωσης, μεταβάλλοντας ριζικά τη σχέση των φορολογουμένων με τη δήλωση ακινήτων και ενοικίων.