Πτώση των IQ: Γιατί οι Δυτικοί γίνονται λιγότερο έξυπνοι
Οι διανοητικές ικανότητες των ανθρώπων, όπως ο συλλογισμός και η επίλυση προβλημάτων, φαίνεται να μειώνονται τα τελευταία χρόνια, γεγονός που προβληματίζει τους ειδικούς. Σύμφωνα με μια έκθεση των Financial Times, η ανθρώπινη νοημοσύνη κορυφώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010 και από τότε παρατηρείται μια συνεχιζόμενη πτώση. Στην ανάλυση αυτή, υποστηρίζεται ότι μία από τις κύριες αιτίες αυτής της πτώσης μπορεί να είναι η μεταστροφή από την παραδοσιακή ανάγνωση βιβλίων και κειμένων προς την κατανάλωση οπτικού περιεχομένου, όπως τα βίντεο.
Η έκθεση αναφέρει στοιχεία από το διεθνές τεστ PISA, το οποίο συγκρίνει τις επιδόσεις 15χρονων μαθητών σε διάφορες χώρες σε τομείς όπως η ανάγνωση, τα μαθηματικά και οι φυσικές επιστήμες. Αυτές οι αξιολογήσεις, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν και γνωστικά τεστ για ενήλικες, δείχνουν μια σταθερή αύξηση των μαθητών που αναφέρουν δυσκολίες στην εκτέλεση των τεστ. Αυτή η τάση συμβαδίζει με την αλλαγή στην κατανάλωση πληροφοριών, όπου η ανάγνωση των παραδοσιακών κειμένων έχει αντικατασταθεί εν μέρει από την εικόνα και το βίντεο. Η εν λόγω αλλαγή επηρεάζει τη διαδικασία μάθησης και την ικανότητα των ανθρώπων να επεξεργάζονται και να αποθηκεύουν πληροφορίες με τον ίδιο τρόπο.
Η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, αν και συχνά ωφέλιμη, έχει και αρνητικές συνέπειες. Η συνεχής και παθητική έκθεση σε άπειρο περιεχόμενο, μαζί με την ταχεία εναλλαγή πληροφοριών, έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει αρνητικά τις γνωστικές ικανότητες, όπως η προσοχή, η μνήμη και η αυτορρύθμιση. Ειδικότερα, η μείωση της ανάγνωσης βιβλίων στις Ηνωμένες Πολιτείες συνδέεται με μια γενική μείωση στην ικανότητα επίλυσης μαθηματικών προβλημάτων και άλλων μορφών σύνθετης σκέψης, κάτι που παρατηρείται σε πολλές χώρες παγκοσμίως.
Επιπλέον, οι διανοητικές ικανότητες των ανθρώπων, όπως η κριτική σκέψη, φαίνεται να επηρεάζονται και από την άνοδο της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από τη Microsoft και το Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, η εξωτερική ανάθεση των πνευματικών διαδικασιών στην τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να «ατροφήσει» το ανθρώπινο μυαλό, αφήνοντάς το απροετοίμαστο να αντιμετωπίσει καθημερινά προβλήματα χωρίς την υποστήριξη αυτών των τεχνολογικών εργαλείων. Αυτή η εξάρτηση από την τεχνολογία ενδέχεται να οδηγήσει σε μια υποβάθμιση των γνωστικών ικανοτήτων που είναι αναγκαίες για τη διατήρηση της διανοητικής ευχέρειας.
Στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, εταιρείες και κυβερνήσεις έχουν επενδύσει τεράστια ποσά σε έρευνες που αφορούν τη μηχανική εκμάθηση, την επεξεργασία φυσικής γλώσσας και τον αυτοματισμό. Τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Google, η Microsoft και το OpenAI έχουν παρουσιάσει όλο και πιο εξελιγμένα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT και το Gemini, που είναι ικανά να εκτελούν σύνθετες γνωστικές εργασίες και να παρέχουν λύσεις σε προβλήματα που απαιτούν προηγμένες διανοητικές διεργασίες.
Παρόλα αυτά, η σύγχρονη πραγματικότητα που βιώνουμε δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από την τεχνολογία. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η έκθεση δεν αναφέρει την επίδραση των πρόσφατων κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών, όπως η πανδημία του COVID-19 και η αυξανόμενη επιρροή της “woke” ατζέντας, οι οποίες φαίνεται να έχουν ανατρέψει την κοινωνική και πολιτισμική τάξη όπως την γνωρίζαμε. Ο κόσμος σήμερα αντιμετωπίζει μια παρακμή των αξιών και μια βαθιά κρίση στην πολιτιστική ταυτότητα της Δύσης, κάτι που, πέρα από τις τεχνολογικές εξελίξεις, έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη σκέψη και την αντίληψη της πραγματικότητας.
Είναι εύκολο να επικεντρωθούμε στις επιπτώσεις της τεχνολογίας και της ψηφιακής εποχής, παραβλέποντας άλλους σημαντικούς παράγοντες, όπως η αποδιάρθρωση της κοινωνικής δομής και η αλλοίωση των πολιτισμικών αξιών που καθορίζουν την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού.
