Η Αθήνα ετοιμάζεται να υποδεχθεί τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, σε μια επίσκεψη που πλέον θεωρείται «κλειδωμένη» σε διπλωματικό επίπεδο και αντιμετωπίζεται ως υψηλής συμβολικής και πρακτικής σημασίας για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Η άφιξη του κ. Ρούμπιο αναμένεται, σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του 6ου γύρου του Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ – Ελλάδας, ενός θεσμοθετημένου πια μηχανισμού που τα τελευταία χρόνια έχει αναβαθμίσει αισθητά το εύρος και το βάθος της διμερούς συνεργασίας σε άμυνα, ενέργεια, οικονομία και περιφερειακή ασφάλεια.
Η ακριβής ημερομηνία δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, ωστόσο το επικρατέστερο χρονικό σενάριο τοποθετεί την επίσκεψη είτε προς το τέλος του 2025 είτε μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2026, αφήνοντας ανοιχτό ένα παράθυρο μερικών μηνών για τον τελικό προγραμματισμό. Όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, η επίσκεψη θα μπορούσε να είχε λάβει χώρα και νωρίτερα, όμως ο σχεδιασμός καθυστέρησε λόγω του παρατεταμένου shutdown στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για σαράντα τρεις ημέρες, από την 1η Οκτωβρίου έως τις 12 Νοεμβρίου, οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες της αμερικανικής κυβέρνησης είχαν ουσιαστικά παραλύσει, καθώς δεν είχε καταστεί δυνατό να εγκριθεί εγκαίρως η νομοθεσία για τις πιστώσεις του οικονομικού έτους 2026, με αποτέλεσμα να παγώσουν και πολλά στοιχεία του διπλωματικού σχεδιασμού.
Στην ελληνική πλευρά, πριν ακόμη ανακοινωθεί επίσημα η ημερομηνία άφιξης του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, έχει ξεκινήσει εντατική προεργασία σε πολιτικό και υπηρεσιακό επίπεδο, ώστε η επίσκεψη να είναι απόλυτα προετοιμασμένη. Προ ημερών, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης είχε συνάντηση γνωριμίας με τη νέα Αμερικανίδα πρέσβη στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, σε κλίμα που περιγράφηκε ως ιδιαίτερα θετικό. Στη συνέχεια, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας είχε και τετ α τετ στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας με τον Αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικλ Ρήγα, σε μια συνάντηση που εστιάστηκε ακριβώς στην επικείμενη επίσκεψη Ρούμπιο και στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω η διμερής συνεργασία σε κρίσιμους τομείς.
Οι συνομιλίες αυτές επικεντρώθηκαν, όπως επισημαίνεται, στη στρατηγική διάσταση της ελληνοαμερικανικής σχέσης, με αιχμή την ενέργεια και την ασφάλεια, αλλά και με αναφορές σε ζητήματα επενδύσεων, υποδομών και περιφερειακής σταθερότητας. Σε αυτά τα πεδία αναμένεται να κινηθεί και η ατζέντα του κ. Ρούμπιο ερχόμενος στην Αθήνα, με περισσότερες λεπτομέρειες, συγκεκριμένες προτάσεις συνεργασίας και επιβεβαίωση της θέσης της Ελλάδας ως αξιόπιστου εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι μεγάλες ενεργειακές πρωτοβουλίες στην περιοχή βρίσκονται ήδη σε πλήρη εξέλιξη και η Ελλάδα προβάλλει ως κόμβος διοχέτευσης του αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς τα Βαλκάνια και την ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά, αξιοποιώντας τις υποδομές της και τη γεωστρατηγική της θέση.
Στο πλαίσιο της αμερικανικής διπλωματίας, η δυναμική παρουσία που επιδεικνύει τις λίγες εβδομάδες που βρίσκεται στην Αθήνα η κ. Γκίλφοϊλ, ενισχύεται, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, από τη στενή της σχέση με το περιβάλλον του πρώην προέδρου Τραμπ. Αυτή η παράμετρος εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στον Αμερικανό πρέσβη που έχει τοποθετηθεί στην Άγκυρα, τον κ. Τομ Μπάρακ, και θα υπογραμμίσει περαιτέρω τη σημασία που αποδίδουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στον ρόλο της Ελλάδας στο πλαίσιο της αναδυόμενης ενεργειακής και γεωπολιτικής στρατηγικής στην Ανατολική Μεσόγειο. Η εικόνα μιας αμερικανικής διπλωματίας που κινείται ταυτόχρονα σε Αθήνα και Άγκυρα, με διαφορετικές προτεραιότητες, καθιστά πιο εμφανές το διακύβευμα για την ελληνική πλευρά.
Άξιο μνείας είναι ότι η ίδια η κ. Γκίλφοϊλ ήταν αυτή που ουσιαστικά προανήγγειλε δημόσια την άφιξη του κ. Ρούμπιο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η επίσκεψη είναι δεδομένη. Απαντώντας κατά τη διάρκεια συνεδρίου σε ερώτηση για το ενδεχόμενο αφίξεων υψηλόβαθμων Αμερικανών αξιωματούχων στην Ελλάδα, η πρέσβης δήλωσε κατηγορηματικά ότι «ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο θα έρθει στην Αθήνα», προσθέτοντας ότι «προγραμματίζονται και άλλες επισκέψεις». Υπογράμμισε μάλιστα ότι το επόμενο διάστημα «θα υπάρξει ισχυρή δημόσια επιβεβαίωση της στενής σχέσης ΗΠΑ και Ελλάδας», αφήνοντας να διαφανεί ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να επενδύσει περαιτέρω πολιτικό κεφάλαιο στην ελληνοαμερικανική σχέση.
Η επίσκεψη Ρούμπιο, επομένως, δεν αντιμετωπίζεται απλώς ως μια τυπική διπλωματική κίνηση στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου, αλλά ως σαφές σήμα υψηλού επιπέδου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν ιδιαίτερη σημασία στον ρόλο της Ελλάδας ως στρατηγικού εταίρου και ενεργειακού κόμβου. Σε μια περίοδο κατά την οποία η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο σχεδιασμών για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, η παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα αναμένεται να λειτουργήσει ως επιβεβαίωση και ταυτόχρονα ως επιταχυντής των σχεδίων για στενότερη συνεργασία στους τομείς της ενέργειας, της άμυνας και της περιφερειακής σταθερότητας.
