Σάλος στις ΗΠΑ με τις συστάσεις για εμβολιασμό παιδιών

Η μεγαλύτερη ένωση παιδιάτρων στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Υπουργείο Υγείας βρίσκονται σε ανοιχτή σύγκρουση για τον εμβολιασμό των παιδιών κατά της COVID-19, σε μια υπόθεση που αποκαλύπτει την αλληλεξάρτηση της επιστήμης με τις φαρμακοβιομηχανίες και προκαλεί νέα ερωτήματα για την αξιοπιστία των θεσμών δημόσιας υγείας.

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής ανακοίνωσε στις 19 Αυγούστου ότι όλα τα παιδιά ηλικίας 6–23 μηνών θα πρέπει να εμβολιαστούν, αγνοώντας το επίσημο πρόγραμμα του CDC που περιορίζει τον εμβολιασμό μόνο σε παιδιά με σοβαρά προβλήματα υγείας. Η διαφοροποίηση προκάλεσε την άμεση αντίδραση του υπουργού Υγείας Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος κάλεσε την Ακαδημία να αποκαλύψει τις οικονομικές της σχέσεις με τις εταιρείες που κατασκευάζουν τα εμβόλια.

Ο Κένεντι, με δήλωσή του στην πλατφόρμα Χ, τόνισε ότι η κυβέρνηση σέβεται την ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα της Ακαδημίας να διατυπώνει συστάσεις, αλλά απαίτησε να γίνει γνωστό αν οι θέσεις της αντανακλούν το δημόσιο συμφέρον ή αποτελούν προϊόν «pay-to-play», δηλαδή ανταλλαγής χρηματοδότησης και επιρροής με φαρμακοβιομηχανίες.

Στόχευσε ευθέως στη σχέση της Ακαδημίας με τις Pfizer και Moderna, που συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους εταιρικούς δωρητές της. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δημοσιοποιήσει η ίδια η Ακαδημία, οι δύο εταιρείες καταβάλλουν τουλάχιστον 50.000 δολάρια καθεμία ετησίως στο ταμείο της, γεγονός που τους εξασφαλίζει προνομιακή πρόσβαση σε συναντήσεις στα εθνικά γραφεία της στο Ιλινόις.

Πέρα όμως από τις εταιρικές χορηγίες, αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της επίσημης κυβερνητικής πλατφόρμας OpenPaymentsData.CMS.gov, που καταγράφει πληρωμές φαρμακοβιομηχανιών σε γιατρούς και νοσοκομεία. Εκεί φαίνεται ότι τέσσερα από τα δεκαέξι μέλη της Επιτροπής Λοιμωδών Νοσημάτων της Ακαδημίας – της επιτροπής που ενέκρινε τις συστάσεις για καθολικό εμβολιασμό των παιδιών – είχαν λάβει άμεσα χρήματα ή ερευνητική χρηματοδότηση από Pfizer και Moderna.

Ο Δρ. Robert Frenck Jr., από το Νοσοκομείο Παίδων του Σινσινάτι, έχει λάβει συνολικά 35.698 δολάρια από την Pfizer από το 2018, εκ των οποίων 27.765 το 2023 για συμβουλευτικές υπηρεσίες, ενώ το ίδρυμά του έχει εισπράξει 10,9 εκατομμύρια δολάρια για μελέτες στις οποίες είναι επικεφαλής ερευνητής. Ο Δρ. Jason Campbell από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ έλαβε 1.351 δολάρια από τη Moderna το 2023 για έξοδα ταξιδιού, ενώ έχει συμμετάσχει σε έρευνες που συγκέντρωσαν πάνω από μισό εκατομμύριο δολάρια. Η Δρ. Kristina Bryant στο Κεντάκι συμμετείχε σε μελέτες με χρηματοδότηση 117.471 δολαρίων από την Pfizer από το 2018, ενώ η Δρ. Pia Pannaraj από την Καλιφόρνια εργάστηκε σε μελέτες με 12.100 δολάρια. Ακόμη και η Δρ. Elizabeth Barnett, εξωυπηρεσιακό μέλος, συνδέεται με χρηματοδοτήσεις άνω των 5 εκατομμυρίων δολαρίων σε μελέτες όπου υπήρξε επικεφαλής ερευνήτρια.

«Αυτός ο τύπος χρηματοδότησης δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι ο καλυπτόμενος δικαιούχος έλαβε απευθείας χρήματα από τον φορέα που αναφέρει. Ο κύριος ερευνητής μπορεί να έχει διαφορετικού βαθμού εμπλοκή στο ερευνητικό έργο/μελέτη», αναφέρει το σύστημα. Ο Frenck δήλωσε ότι έλαβε χρήματα για να πραγματοποιήσει κλινικές δοκιμές για τις Pfizer και Moderna σε άρθρο που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο στο Journal of Infectious Diseases.

Η Ακαδημία υποστηρίζει ότι όλα τα μέλη της επιτροπής έχουν καταθέσει δηλώσεις σύγκρουσης συμφερόντων και ότι οι όποιες συγκρούσεις επιλύθηκαν μέσω διαδικασίας εγκεκριμένης από το διοικητικό της συμβούλιο. Ωστόσο, δεν απάντησε σε αιτήματα σχολιασμού σχετικά με το πώς ακριβώς αξιολογήθηκαν οι δηλώσεις ή τι περιελάμβαναν. Το γεγονός ότι οι συστάσεις θα δημοσιευτούν στο περιοδικό Pediatrics χωρίς σαφείς αποκαλύψεις για τις οικονομικές σχέσεις των συγγραφέων, τροφοδοτεί τις καταγγελίες περί αδιαφάνειας. Η ίδια η Εθνική Ακαδημία Επιστημών ορίζει ως σύγκρουση συμφερόντων «κάθε συνθήκη που δημιουργεί κίνδυνο ώστε η επαγγελματική κρίση για ένα πρωτεύον συμφέρον, όπως η υγεία των ασθενών, να επηρεαστεί από δευτερεύοντα, όπως το οικονομικό κέρδος ή η επαγγελματική ανέλιξη».

Οι ειδικοί στη βιοηθική προειδοποιούν ότι τέτοιες σχέσεις υπονομεύουν την εμπιστοσύνη του κοινού και δυσχεραίνουν την εφαρμογή πολιτικών δημόσιας υγείας. Ο Δρ. Aaron Kheriaty, διευθυντής του Προγράμματος Βιοηθικής του Ethics and Public Policy Center, δήλωσε στους Epoch Times ότι η Ακαδημία θα πρέπει να χρησιμοποιεί ειδικούς χωρίς συγκρούσεις συμφερόντων για να διαμορφώνει τις συστάσεις της. Όπως τόνισε, δεν είναι μόνο οι άμεσες πληρωμές που δημιουργούν προβλήματα, αλλά και οι ερευνητικές επιχορηγήσεις, καθώς συχνά συνδέονται άμεσα με τους μισθούς των ερευνητών και επηρεάζουν την επαγγελματική τους σταθερότητα.

Υποχρέωση γνωστοποίησης από τους συγγραφείς

Οι ειδικοί λένε ότι οι συγκρούσεις συμφερόντων οποιουδήποτε είδους μειώνουν την εμπιστοσύνη στην ανεξαρτησία των γιατρών, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερο επιτυχημένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας όπως οι εκστρατείες εμβολιασμού. Οι συγκρούσεις μπορούν επίσης να επηρεάσουν ψήφους και άλλες ενέργειες.

Οι συγγραφείς άρθρων που γίνονται δεκτά από το Pediatrics είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώνουν έντυπα γνωστοποίησης σύγκρουσης συμφερόντων, που έχουν συνταχθεί από τη Διεθνή Επιτροπή Εκδοτών Ιατρικών Περιοδικών. Τα έντυπα ζητούν πληροφορίες για αμοιβές συμβουλευτικής και άλλες πληρωμές των τελευταίων 36 μηνών. Η σελίδα τίτλου των χειρογράφων πρέπει επίσης να περιλαμβάνει γνωστοποιήσεις, σύμφωνα με τον ιστότοπο του Pediatrics. «Αυτό περιλαμβάνει οποιεσδήποτε πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων, οποιεσδήποτε σχετικές οικονομικές σχέσεις και οποιεσδήποτε άλλες σχέσεις ή δραστηριότητες που θα μπορούσαν να εκληφθούν ότι επηρέασαν την εργασία», αναφέρεται.

Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι η χρηματοδότηση ερευνών είναι γενικά λιγότερο ανησυχητική από τις άμεσες πληρωμές, επειδή δεν συνδέεται με προσωπικό εισόδημα.
Ο Kheriaty είπε ότι δεν συμφωνεί απαραίτητα.

«Ενώ οι άμεσες πληρωμές μπορεί να φαίνονται πιο προφανείς, για τους ακαδημαϊκούς οι επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση των ερευνών τους συμβάλλουν επίσης στην πληρωμή των μισθών τους, μερικές φορές με εξαιρετικά άμεσο τρόπο», είπε. «Άρα και οι δύο είναι πηγές εισοδήματος και πιθανότατα ασκούν παρόμοιες πιέσεις».

Ένας εκπρόσωπος του HHS δήλωσε: «Καλούμε την AAP να ενισχύσει τις δικλείδες ασφαλείας για τις συγκρούσεις συμφερόντων και να διατηρήσει τις δημοσιεύσεις της απαλλαγμένες από οικονομική επιρροή, διασφαλίζοντας ότι κάθε σύσταση αντανακλά μόνο το συμφέρον των παιδιών της Αμερικής».

Το Υπουργείο Υγείας, μέσω εκπροσώπου του, ζήτησε από την Ακαδημία να ενισχύσει τις δικλείδες ασφαλείας για τις συγκρούσεις συμφερόντων και να διατηρήσει τις δημοσιεύσεις της απαλλαγμένες από κάθε οικονομική επιρροή. «Κάθε σύσταση πρέπει να αντικατοπτρίζει αποκλειστικά το συμφέρον των παιδιών της Αμερικής», ανέφερε χαρακτηριστικά. Το μήνυμα είναι σαφές: η κυβέρνηση Κένεντι επιχειρεί να στείλει σήμα ότι δεν θα ανεχθεί την υπονόμευση της εμπιστοσύνης στην επιστήμη από οικονομικά δίκτυα επιρροής.

Η υπόθεση αυτή ξεπερνά τα όρια μιας απλής επιστημονικής διαφωνίας. Αφορά τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται κρίσιμες αποφάσεις για την υγεία των παιδιών, την αξιοπιστία των επιστημονικών φορέων και τη διαφάνεια των σχέσεών τους με τη βιομηχανία. Στην Αμερική της μετά-COVID εποχής, όπου η δυσπιστία απέναντι στις αρχές έχει βαθύνει, η εικόνα παιδίατρων που εισηγούνται καθολικό εμβολιασμό ενώ συνδέονται οικονομικά με τις εταιρείες που πωλούν τα εμβόλια, ενισχύει τον σκεπτικισμό. Το διακύβευμα δεν είναι μόνο η υγειονομική ασφάλεια των παιδιών 6–23 μηνών. Είναι η ίδια η νομιμοποίηση της επιστημονικής αυθεντίας και η δυνατότητα της δημόσιας υγείας να πείθει τους πολίτες ότι λειτουργεί αποκλειστικά προς όφελός τους.