Καραμανλής – Σαμαράς: Πολιτικές βόμβες για Ουκρανία, Τουρκία και γεωπολιτικές αυταπάτες στην παρουσίαση του βιβλίου του Σταύρου Λυγερού

Καραμανλής – Σαμαράς: Ιδιαίτερα αιχμηρές και με υψηλό πολιτικό συμβολισμό ήταν οι παρεμβάσεις των πρώην Πρωθυπουργών Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του δημοσιογράφου και γεωπολιτικού αναλυτή Σταύρου Λυγερού, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών. Σε μια συγκυρία αυξημένων εντάσεων σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο, οι δύο πρώην ηγέτες δεν δίστασαν να αμφισβητήσουν ανοιχτά την κυρίαρχη δυτική αφήγηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Ο Αντώνης Σαμαράς εστίασε στην ανάγκη αναθεώρησης της στρατιωτικής και γεωπολιτικής σκέψης υπό το φως των τεκτονικών αλλαγών που έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία. «Όλα τα επιχειρησιακά δόγματα που γνωρίζαμε έχουν ανατραπεί – και από τις δύο πλευρές», δήλωσε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας τον κομβικό ρόλο που διαδραμάτισαν τα drones και τα anti-drones στα νέα πολεμικά δεδομένα. Ο πρώην πρωθυπουργός προειδοποίησε πως «όποιος δεν μελετήσει λεπτομερώς τις αλλεπάλληλες τομές στη στρατιωτική τέχνη των τελευταίων 2,5 ετών δεν έχει ιδέα πού βρισκόμαστε».

Αναφερόμενος στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ο Σαμαράς υπογράμμισε ότι η ανθεκτικότητα της ρωσικής οικονομίας φανερώνει σοβαρές παρερμηνείες στο δυτικό αφήγημα. «Όποιος δεν μελετήσει πώς και γιατί η Ρωσία επιβίωσε των δυτικών κυρώσεων, επίσης δεν καταλαβαίνει τίποτα από τη διεθνή οικονομία», σημείωσε.

Σε πιο πολιτικό τόνο, ο πρώην πρωθυπουργός έκανε λόγο για φίμωση όσων εκφράζουν διαφορετική άποψη: «Όποιος αμφισβητεί το κυρίαρχο αφήγημα αντιμετωπίζεται με δυσπιστία». Μιλώντας για τα ελληνοτουρκικά, δεν μάσησε τα λόγια του: «Δεν είναι ήρεμα νερά, είναι τρικυμία εν κρανίω. Κι έχουμε ήρεμα νερά όχι επειδή η Τουρκία δεν προκαλεί, αλλά επειδή εμείς δεν αντιδρούμε».

Από την πλευρά του, ο Κώστας Καραμανλής χαρακτήρισε το βιβλίο του Σταύρου Λυγερού ως μία από τις πιο σημαντικές του αναλύσεις, σημειώνοντας πως συνδυάζει τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία με θάρρος απέναντι στην κυρίαρχη τάση. «Η συλλογική Δύση δεν είναι αθώα του αίματος», ανέφερε σε σχέση με την Ουκρανία, σημειώνοντας πως δεν είναι άμοιρη ευθυνών για τις συνθήκες που οδήγησαν στον πόλεμο, αλλά και για το συνεχιζόμενο δράμα του ουκρανικού λαού.

Υπενθυμίζοντας δικές του δηλώσεις από το 2022, ο πρώην πρωθυπουργός εξέφρασε την άποψη ότι η παράταση του πολέμου ζημιώνει πρωτίστως την ίδια την Ουκρανία, τόσο σε ανθρώπινες απώλειες όσο και σε στρατηγικές συνέπειες, καθιστώντας την ειρήνη όλο και πιο δύσκολη. «Ο μεγάλος χαμένος του πολέμου είναι η Ουκρανία. Δεύτερος μεγάλος χαμένος είναι η Ευρώπη», δήλωσε, κάνοντας λόγο για στρατηγικού χαρακτήρα ήττα της συλλογικής Δύσης.

Ο Καραμανλής δεν παρέλειψε να ασκήσει κριτική και στις δυτικές ελίτ: «Το ‘δυτικό κόμμα του πολέμου’ –πολιτικοί και κυβερνήσεις που σχεδόν υστερικά στήριξαν τη σύγκρουση, με απόλυτη δαιμονοποίηση της Ρωσίας– φέρει ευθύνη για τις δυσμενείς εξελίξεις», τόνισε.

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην Τουρκία. «Η Τουρκία δεν μπορεί να αποτελεί πυλώνα σταθερότητας για την ασφάλεια της Ευρώπης, όταν χρησιμοποιεί στρατιωτικά μέσα για να επιβάλει ζώνες επιρροής στη Συρία, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στον Καύκασο, αλλά και στα Βαλκάνια», δήλωσε με νόημα. Ο πρώην πρωθυπουργός σημείωσε ότι η Τουρκία δεν πρέπει να έχει καμία συμμετοχή στους μελλοντικούς αμυντικούς μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατέκρινε, επίσης, το ενδεχόμενο να λάβει η Άγκυρα ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για αμυντικούς σκοπούς, τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε χρηματοδότηση της τουρκικής επιθετικότητας εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου. Παράλληλα, εξέφρασε επιφυλάξεις για τη στάση της Ε.Ε. στο Κυπριακό, προειδοποιώντας ότι γενικόλογες παραινέσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν εγγυήσεις ασφάλειας.

Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο Κώστας Καραμανλής έκανε μια ευρύτερη γεωπολιτική αποτίμηση, λέγοντας ότι «ο σημερινός κόσμος επιστρέφει στη realpolitik, στις σφαίρες επιρροής και στην ωμή ισχύ ως μέσο διευθέτησης των διεθνών διαφορών».

Η εκδήλωση αυτή, πέραν της ακαδημαϊκής της διάστασης, λειτούργησε και ως βήμα πολιτικής τοποθέτησης δύο πρώην πρωθυπουργών, οι οποίοι με ευθύ και τεκμηριωμένο λόγο παρενέβησαν δημόσια στο εθνικό και διεθνές γίγνεσθαι, εκφράζοντας ανησυχία για την κατεύθυνση της Δύσης και τον ρόλο της Ελλάδας στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα.