Σχεδόν διπλάσιο επίδομα ανεργίας για 12.500 δικαιούχους μέχρι τον Ιούνιο – Στόχος η καθολική εφαρμογή
Έως τα τέλη Ιουνίου, 12.500 άνεργοι θα ενταχθούν στο νέο πιλοτικό πρόγραμμα επιδότησης ανεργίας, το οποίο αλλάζει ριζικά το υφιστάμενο πλαίσιο ενίσχυσης. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε για να προσφέρει ενισχυμένη οικονομική στήριξη τόσο σε επίπεδο ποσού όσο και διάρκειας, με στόχο να καλύψει ουσιαστικότερα τις ανάγκες όσων βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας. Ήδη από τον Απρίλιο, 2.500 νέοι δικαιούχοι έλαβαν τα πρώτα αυξημένα επιδόματα, τα οποία άγγιξαν τα 1.000 ευρώ – σχεδόν το διπλάσιο του τρέχοντος μέσου ποσού των 540 ευρώ.
Το πρόγραμμα έχει σαφώς καθορισμένο πιλοτικό χαρακτήρα και αφορά συνολικά 15.000 άτομα. Η κυβέρνηση ωστόσο προσανατολίζεται στην καθολική εφαρμογή του νέου μοντέλου, εφόσον η δοκιμαστική φάση ολοκληρωθεί με θετικά αποτελέσματα. Πρόκειται για ένα μοντέλο που επιδιώκει να συνδέσει την παροχή του επιδόματος με τα ασφαλιστικά ιστορικά των δικαιούχων, επιβραβεύοντας την πολυετή και συνεπή εργασία. Κεντρική καινοτομία του προγράμματος είναι ότι προσφέρει αυξημένη στήριξη σε όσους έχουν εργαστεί επί σειρά ετών, καταβάλλοντας εισφορές χωρίς να έχουν προηγουμένως αξιοποιήσει το επίδομα ανεργίας. Επιπλέον, η διάρκεια της επιδότησης μπορεί να φτάσει έως και τους 24 μήνες, προσφέροντας μια πιο μακροπρόθεσμη ασφάλεια σε όσους αναζητούν σταθερή επανένταξη στην αγορά εργασίας.
Το νέο σύστημα επιδότησης ανεργίας που εφαρμόζει πιλοτικά η ΔΥΠΑ επαναπροσδιορίζει τη φιλοσοφία της οικονομικής ενίσχυσης προς τους ανέργους, εισάγοντας εισοδηματικά και ασφαλιστικά κριτήρια που καθορίζουν το ύψος και τη διάρκεια της παροχής. Το ποσό της μηνιαίας επιδότησης υπολογίζεται βάσει των ετών ασφάλισης των δικαιούχων, από το τέταρτο έως και το εικοστό έτος, καθώς και του μέσου όρου των αποδοχών τους κατά την ίδια περίοδο. Με αυτό το σύστημα, όσοι έχουν σταθερή και μακροχρόνια εργασιακή πορεία μπορούν να λάβουν έως και 1.298 ευρώ μηνιαίως για τους πρώτους τρεις μήνες επιδότησης — ποσό υπερδιπλάσιο του τρέχοντος μέσου επιδόματος.
Αντίθετα, για όσους εργάζονται μερικώς ή έχουν αμοιβές κάτω από τον κατώτατο μισθό, το επίδομα θα είναι αισθητά χαμηλότερο. Η μείωση αυτή προκύπτει από τις περιορισμένες ασφαλιστικές εισφορές και χαμηλότερες αποδοχές που συνεπάγεται το μοντέλο απασχόλησης τους, αντανακλώντας έτσι την πραγματική συμβολή τους στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Το νέο μοντέλο της ΔΥΠΑ αποτελείται από τρία διακριτά σκέλη που διαμορφώνουν τη συνολική παροχή. Αν και τα σκέλη αυτά δεν έχουν ακόμα αναλυθεί πλήρως στο δημόσιο διάλογο, θεωρείται βέβαιο ότι θα συνδυάζουν τη διάρκεια επιδότησης, το ύψος του ποσού και την προσαρμογή με βάση την εργασιακή ιστορία, επιδιώκοντας να καταστήσουν το σύστημα πιο δίκαιο, στοχευμένο και αποδοτικό.
Το νέο σύστημα επιδότησης ανεργίας της ΔΥΠΑ εισάγει μια τριμερή δομή, με στόχο να ενισχύσει πιο δίκαια και στοχευμένα τους ανέργους, λαμβάνοντας υπόψη την ασφαλιστική τους ιστορία, το εισόδημα και τις οικογενειακές τους ανάγκες. Το «σταθερό» μέρος της επιδότησης αφορά όλους όσοι έχουν τουλάχιστον 175 ημέρες ασφάλισης μέσα στους τελευταίους 14 μήνες πριν την ανεργία και έχουν εργαστεί τουλάχιστον επτά μήνες στην ίδια περίοδο. Το ποσό που προκύπτει υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των αποδοχών κατά το κρίσιμο 14μηνο και μειώνεται σταδιακά: ανά τρίμηνο κατά τον πρώτο χρόνο της επιδότησης και ανά εξάμηνο κατά τον δεύτερο.
Παράλληλα, το «μεταβλητό» σκέλος προστίθεται στο βασικό επίδομα και αφορά όσους έχουν από 4 έως 20 χρόνια ασφαλιστικής προϋπηρεσίας. Αυτό το μέρος λειτουργεί ως συμπληρωματική ενίσχυση και καταβάλλεται για διάστημα έως 12 μηνών, προσδιοριζόμενο επίσης από τον ασφαλιστικό και μισθολογικό «φάκελο» του κάθε δικαιούχου.
Το τρίτο και πιο κοινωνικά στοχευμένο σκέλος είναι το «προσαυξημένο» επίδομα, το οποίο σχεδιάστηκε ειδικά για οικογένειες με εξαρτώμενα μέλη, κυρίως μονογονεϊκές. Περιλαμβάνει επιπλέον οικονομική ενίσχυση σε κρίσιμες περιόδους, όπως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, με την προσαύξηση να φτάνει τα 40 ευρώ για το πρώτο μέλος, 20 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και επιπλέον 40 ευρώ για τη μονογονεϊκή ιδιότητα του γονέα.
Με αυτό το τριμερές μοντέλο, η ΔΥΠΑ επιδιώκει να ενσωματώσει για πρώτη φορά τόσο ατομικά όσο και οικογενειακά δεδομένα στην επιδότηση της ανεργίας, επιβραβεύοντας την εργασιακή συνέπεια, καλύπτοντας ουσιαστικά τις διαφορετικές κοινωνικές ανάγκες και διαμορφώνοντας ένα πιο προσαρμοσμένο και λειτουργικό δίκτυ προστασίας.
Με το νέο σύστημα επιδότησης ανεργίας τίθεται σε εφαρμογή ένας πιο αυστηρός μηχανισμός υπολογισμού των δικαιωμάτων για κάθε νέα αίτηση επιδότησης. Συγκεκριμένα, οι ημέρες ασφάλισης που χρησιμοποιούνται για τη χορήγηση επιδόματος δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές αιτήσεις. Αν δηλαδή ένας δικαιούχος επανέλθει στην ανεργία μετά τη λήξη ή τη διακοπή της προηγούμενης επιδότησης, οι προϋποθέσεις για νέα χορήγηση δεν θα βασίζονται σε παλαιότερες ημέρες εργασίας, αλλά αποκλειστικά στον χρόνο που έχει μεσολαβήσει από το τέλος του προηγούμενου επιδόματος και έπειτα.
Αυτή η προσέγγιση καταργεί την ανεξέλεγκτη «επαναχρησιμοποίηση» των ίδιων ενσήμων και ενισχύει τη διαφάνεια και τη στοχευμένη διάθεση των επιδομάτων, δίνοντας σαφές προβάδισμα σε όσους παραμένουν ενεργοί στην αγορά εργασίας και έχουν μακροχρόνια ασφαλιστική συνέπεια. Παράλληλα, λειτουργεί ως ισχυρό κίνητρο για συνεχή και ασφαλιστικά καταγεγραμμένη απασχόληση, αποθαρρύνοντας πρακτικές περιστασιακής εργασίας ή «διακεκομμένης» ανεργίας.
Η μεταρρύθμιση αυτή στοχεύει στη θεμελίωση ενός πιο αξιόπιστου, λειτουργικού και κοινωνικά δίκαιου πλαισίου προστασίας, το οποίο να ενισχύει ουσιαστικά εκείνους που έχουν εργαστεί περισσότερο, συμβάλλοντας με συνέπεια στο ασφαλιστικό σύστημα και στη συνολική οικονομία.
