Σκληρά εμπόδια για F-35 παρά το θετικό κλίμα στον Λευκό Οίκο

Στην πρόσφατη συνάντηση Ντόναλντ Τραμπ και Ταγίπ Ερντογάν επικεντρώθηκε ο εκτελεστικός διευθυντής του συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (halc) Έντι Ζεμενίδης, ο οποίος σε τηλεοπτική συνέντευξη το πρωί της παρασκευής 26 σεπτεμβρίου τόνισε ότι «η πώληση των f-35 είναι πιο δύσκολη από ό,τι το παρουσίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ», αποτυπώνοντας την πολυπλοκότητα των διαδικασιών και των προϋποθέσεων που θέτει η αμερικανική πλευρά. Η Τουρκία, όπως υπενθύμισε, επιδιώκει εδώ και χρόνια την αναβάθμιση του στόλου των f-16 και την προμήθεια των f-35, ωστόσο το ζήτημα παραμένει ανοιχτό καθώς η επιστροφή της Άγκυρας στο πρόγραμμα των προηγμένων μαχητικών προϋποθέτει την άρση του βασικού κωλύματος, δηλαδή την τύχη των ρωσικών αντιαεροπορικών s-400.

Ο Ζεμενίδης εξήγησε ότι, παρά το «ναι» του τραμπ σε επίπεδο πρόθεσης, απαιτούνται συγκεκριμένες κινήσεις συμμόρφωσης, με πιθανά σενάρια τη μεταφορά των s-400 σε τρίτη χώρα όπως η Συρία ή ακόμη και την πώλησή τους πίσω στη Ρωσία, ώστε να ικανοποιηθούν οι αμερικανικές απαιτήσεις και να αρθούν οι επιφυλάξεις του Κογκρέσου. Στο ενεργειακό πεδίο σημείωσε ότι η Ουάσινγκτον προωθεί μια πιο επιθετική διπλωματία με στόχο τη μείωση της ευρωπαϊκής εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και την ενίσχυση των εξαγωγών αμερικανικού lng, επισημαίνοντας πως «για πρώτη φορά βλέπουμε μια ενεργειακή διπλωματία που στοχεύει να τραβήξει την ευρώπη μακριά από τη ρωσία», κάτι που αποτυπώνεται και στις πρόσφατες επισκέψεις αμερικανών αξιωματούχων στην Ελλάδα.

Αναφερόμενος στην επαναλειτουργία της θεολογικής σχολής της Χάλης, εμφανίστηκε απαισιόδοξος τονίζοντας ότι «το ίδιο έργο το έχουμε δει ξανά και ξανά», καθώς παρά τις διαβεβαιώσεις δεκαετιών δεν έχει υπάρξει πρόοδος, υπενθυμίζοντας μάλιστα την ανεκπλήρωτη υπόσχεση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τον Μπαράκ Ομπάμα το 2012. Συνολικά, ο Ζεμενίδης σκιαγράφησε ένα τοπίο όπου οι δημόσιες δηλώσεις καλών προθέσεων δεν αρκούν για να υπερκεράσουν τα θεσμικά και γεωπολιτικά προσκόμματα, με την πορεία των f-35 να εξαρτάται από απτές κινήσεις της άγκυρας και τη στρατηγική ατζέντα να καθορίζεται ολοένα και περισσότερο από την ενέργεια και την περιφερειακή ασφάλεια.