Σε είδος πολυτελείας τείνει να μετατραπεί η σοκολάτα, καθώς το φθινόπωρο φέρνει στον καταναλωτή μια δυσάρεστη πραγματικότητα με τις τιμές να εκτοξεύονται και τα νοικοκυριά να δυσκολεύονται να απολαύσουν ακόμη και τα πιο απλά γλυκά, μια τάση που δεν είναι ούτε τοπική ούτε παροδική αλλά εδράζεται σε βαθιά προβλήματα παραγωγής, διανομής και στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Στην ελλάδα η πίεση αποτυπώνεται καθαρά στα ράφια των σούπερ μάρκετ, όπου η ομάδα «ζάχαρης – γλυκισμάτων» συμβάλλει αισθητά στην άνοδο του δείκτη τιμών καταναλωτή, με την ΕΛΣΤΑΤ να καταγράφει ότι το φαγητό και τα μη αλκοολούχα ποτά, συμπεριλαμβανομένων των σοκολατοειδών, συγκαταλέγονται στους βασικούς μοχλούς αύξησης του γενικού δείκτη. Οι μεταβολές των τιμών είναι ενδεικτικές της έντασης, αφού η σοκολάτα γάλακτος ανέβηκε από 1,99 ευρώ τον φεβρουάριο 2025 σε 2,60 ευρώ τον σεπτέμβριο 2025, δηλαδή κατά 30,65%, η μαύρη σοκολάτα από 2,53 σε 3,45 ευρώ, δηλαδή κατά 36,32%, και η σοκολάτα αμυγδάλου από 1,72 σε 2,52 ευρώ, δηλαδή κατά 46,51%, αυξήσεις σε μόλις επτά μήνες που μαρτυρούν φαινόμενο με συστημικές ρίζες και όχι τυχαία διακύμανση.
Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας αγοράς στη χώρα, η κατηγορία «σοκολάτα – γλυκίσματα – παγωτά» εμφανίζει από τις υψηλότερες ετήσιες αυξήσεις στα είδη τροφίμων, με τα γλυκίσματα να καταγράφουν άνοδο περίπου 12,2% σε πρόσφατες περιόδους ελέγχου στα σούπερ μάρκετ, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο το Εuronews έχει επισημάνει ότι οι τιμές κακάο και σκόνης σοκολάτας στην Ε.Ε. αυξήθηκαν πάνω από 16% τον μάιο 2025 σε σχέση με έναν χρόνο πριν.
Οι βασικές αιτίες εντοπίζονται πρωτίστως στην παραγωγή κακάο της Δυτικής Αφρικής, όπου χώρες όπως η Ακτή Ελεφαντοστού και η Γκάνα καλύπτουν μεγάλο μέρος της παγκόσμιας προσφοράς αλλά πλήττονται από την κλιματική κρίση με ακραία καιρικά φαινόμενα, ξηρασίες, διακυμάνσεις υγρασίας και καταιγίδες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των κακαόδεντρων, ενώ ασθένειες όπως η black pod και άλλες μυκητολογικές προσβολές μειώνουν τις σοδειές και αυξάνουν τον κίνδυνο απωλειών. Παρότι το φθινόπωρο του 2025 οι τιμές του κακάο δείχνουν σχετική σταθεροποίηση με υποχώρηση από τα ιστορικά υψηλά προς περίπου 7 δολάρια ανά κιλό και μείωση της κερδοσκοπικής έντασης στις αγορές, οι συνθήκες παραγωγής παραμένουν ευάλωτες λόγω γηρασμένων δέντρων, χαμηλών επενδύσεων και αβεβαιότητας για το μέλλον των καλλιεργειών. Πέρα από την πρώτη ύλη, η βιομηχανία σοκολάτας αντιμετωπίζει αυξημένο κόστος ενέργειας, καυσίμων, εργασίας και συμπληρωματικών πρώτων υλών όπως ζάχαρη, γάλα και έλαια, κόστη που μετακυλίονται αναπόφευκτα στη λιανική τιμή, ενώ οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού δοκιμάζονται από καθυστερήσεις, επιπλέον χρεώσεις μεταφοράς και αστάθεια στις ισοτιμίες που εντείνουν την πίεση.
Η ζήτηση για σοκολατοειδή σε πολλές αγορές παραμένει ανθεκτική παρά τις αυξήσεις, στοιχείο που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να απορροφούν μέρος του κινδύνου μεταφέροντας ταυτόχρονα το αυξημένο κόστος στον καταναλωτή χωρίς κατάρρευση πωλήσεων, τροφοδοτούμενη και από την ψυχολογία της μικρής «πολυτέλειας» στην καθημερινότητα, όμως εμφανίζονται πλέον καθαρές ενδείξεις κόπωσης καθώς στην ευρώπη η κατανάλωση, μετρούμενη μέσω των grindings, υποχώρησε κατά 7,2% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο 2025, υποδηλώνοντας ότι οι καταναλωτές περιορίζουν αγορές λόγω τιμής. Οι προοπτικές για το επόμενο διάστημα διαγράφονται μικτές, αφού η πρόσφατη διόρθωση, με πτώση περίπου 12% στις τιμές κακάο τον σεπτέμβριο προς τις 6.936 μονάδες ανά τόνο, δίνει ανάσα στη βιομηχανία χωρίς όμως να σηματοδοτεί επιστροφή στα παλιά επίπεδα κόστους, ενώ νέοι κύκλοι ξηρασίας, ασθένειες των φυτειών, περιορισμένες επενδύσεις και οι απαιτήσεις για πιο βιώσιμες πρακτικές με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα μπορούν να αναζωπυρώσουν τις πιέσεις.
Για τις επιχειρήσεις τροφίμων στην ελλάδα η εξομάλυνση στην πρώτη ύλη ενδέχεται να προσφέρει πρόσκαιρη ανακούφιση, αλλά οι αυξημένοι λογαριασμοί ενέργειας, τα υψηλά μεταφορικά και τα γενικά λειτουργικά κόστη εξακολουθούν να συμπιέζουν τα περιθώρια κέρδους, ενώ από την πλευρά του καταναλωτή η κατάσταση παραμένει επώδυνη ιδίως για τα χαμηλότερα εισοδήματα που αφιερώνουν μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού τους στα τρόφιμα και επηρεάζονται δυσανάλογα από αυξήσεις στις κατηγορίες κακάο και σοκολάτας, με την ΕΚΤ να επισημαίνει ότι η άνοδος των τιμών τροφίμων έχει υπερβεί τη συνολική πορεία των τιμών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Με δεδομένο ότι η ισορροπία προσφοράς και ζήτησης παραμένει εύθραυστη και τα κόστη κατάντη της αλυσίδας δεν έχουν αποκλιμακωθεί πλήρως, η σοκολάτα κινδυνεύει να παραμείνει ακριβό αγαθό στην καθημερινή κατανάλωση, τουλάχιστον μέχρι να αποκατασταθεί πιο σταθερά η παραγωγή και να διαχυθεί η αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών στο ράφι.
