Σουρεαλιστικές καταστάσεις στην Εξεταστική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ – Όταν η ευθύνη χάνεται στη… λάσπη των επιδοτήσεων

Η συνεδρίαση της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, την Πέμπτη 20 Νοέμβρη,  ανέδειξε για άλλη μια φορά τις παθογένειες του συστήματος των αγροτικών επιδοτήσεων, μέσα από την κατάθεση του Ανδρέα Στρατάκη, γνωστού και ως «Χασάπη».

Ο μάρτυρας κλήθηκε να απαντήσει σε μια σειρά καίριων ερωτήσεων του εισηγητή της ΝΙΚΗΣ, Γεώργιου Ρούντα, ο οποίος επανειλημμένα επιχείρησε να ξεδιπλώσει τον πραγματικό ρόλο του Στρατάκη, τις σχέσεις του με πολιτικά πρόσωπα και την εμπλοκή του στις διαδικασίες των επιδοτήσεων.

Ο κ. Ρούντας ξεκίνησε με ερώτηση σχετικά με την απουσία άλλου κεντρικού μάρτυρα, του κ. Ξυλούρη, ρωτώντας «Γιατί πιστεύετε ότι ο κύριος Ξυλούρης δεν προσήλθε;», με τον Στρατάκη να απαντά λακωνικά «Δεν ξέρω». Στη συνέχεια, ο εισηγητής επέμεινε στις συνθήκες υπό τις οποίες επιλέχθηκε ως άμισθος συνεργάτης του Μάκη Βορίδη: «Με ποια κριτήρια σας επέλεξε ο κύριος Βορίδης;».

Ο μάρτυρας ανέφερε ότι η επιλογή προέκυψε από μια πρώτη συνάντηση με τον υπουργό, σε μια κουβέντα για την ενοποίηση του συνεταιριστικού χώρου, και ότι καθοριστικό ρόλο έπαιξαν η θέση του ως προέδρου της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου και οι προσωπικές του σχέσεις με συνεταιριστές σε όλη την Ελλάδα. Τόνισε ότι δεν επρόκειτο για επιλογή βασισμένη σε σπουδές ή κομματικό κριτήριο και ότι η γνωριμία τους ήταν η πρώτη.

Σε επόμενο στάδιο, ο κ. Ρούντας εστίασε στα ζητήματα των παράνομων επιδοτήσεων: «Γνωρίζατε αν υπήρχαν προβλήματα με τις παράνομες επιδοτήσεις στην Κρήτη;» και «Ενημερώσατε τον υπουργό για τις παρατυπίες;». Ο Στρατάκης παραδέχθηκε ότι προβλήματα υπήρχαν από τη δεκαετία του ’80, αλλά απέφυγε να αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη ή να αποδώσει ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα, δηλώνοντας χαρακτηριστικά «Καμία πολιτική ευθύνη». Σχετικά με ενημέρωση του υπουργού, απάντησε καθαρά «Όχι, δεν συζητήσαμε ποτέ τέτοια πράγματα». Όταν ρωτήθηκε να εξηγήσει τι θεωρεί παράνομο, ανέφερε ότι είναι δύσκολο να ξεχωρίσει τις περιπτώσεις καθώς «αν τα έχουμε βάλει όλα σε ένα βαρέλι, δεν θα ξεκαθαρίσουμε ποτέ τίποτα».

Ο Στρατάκης αναφέρθηκε επίσης στην τεχνική λύση που εφαρμόστηκε για τις επιδοτήσεις, υποστηρίζοντας ότι ήταν αναγκαία για να πληρωθούν οι αγρότες στην Κρήτη και σε όλη την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι χωρίς αυτή «δεν θα πληρωνόταν κανείς». Παράλληλα, απέφυγε να σχολιάσει αν η εφαρμογή της αποτέλεσε ουσιαστική λύση ή προσωρινό μέτρο. Αναφορικά με την προσωπική διάσταση, αποκάλυψε φιλία με τον κ. Ξυλούρη και κουμπαριά με τον Μάκη Βορίδη, χωρίς όμως να εμπλέκεται σε πιέσεις ή παρατυπίες.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της κατάθεσης, ο κ. Ρούντας επανέρχονταν σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η ενδεχόμενη επιρροή των συνεταιρισμών στη βάση της κοινωνίας ή στη διαμόρφωση πολιτικών αποτελεσμάτων, ρωτώντας: «Η δραστηριότητα των συνεταιρισμών συνέβαλε σε πολιτική επιρροή;». Ο Στρατάκης απάντησε ότι δεν μπορεί να γνωρίζει κάτι τέτοιο, επιμένοντας ότι η ευθύνη για τα προβλήματα ανήκει στους ίδιους τους αγρότες που παρανόμησαν.

Η εικόνα που αναδύεται από την κατάθεση είναι αυτή ενός συστήματος δεκαετιών, όπου τα προβλήματα τα γνώριζαν όλοι αλλά η πολιτική ηγεσία παρέμενε αδρανής. Η τεχνική λύση φάνηκε να λειτουργεί ως μέτρο εκταμίευσης, όχι ως μέσο διασφάλισης διαφάνειας και δικαιοσύνης, ενώ η προσωπική εμπλοκή του Στρατάκη ήταν περιορισμένη σε κοινωνικές και συνεταιριστικές σχέσεις, χωρίς ενεργό ρόλο στις αποφάσεις. Η κατάθεση ανέδειξε τις αντιφάσεις και τα κενά λογοδοσίας, αναγκάζοντας την Επιτροπή να αναλογιστεί πώς η πολιτική αδράνεια και η έλλειψη ουσιαστικού ελέγχου έχουν αφήσει την αγροτική κοινότητα εκτεθειμένη για δεκαετίες.

Χωρίς διαφάνεια, έλεγχο και πολιτική βούληση, τα προβλήματα παραμένουν, και η ευθύνη «χάνεται στη λάσπη», αφήνοντας το σύστημα εκτεθειμένο και τους πολίτες απροστάτευτους. Οι συνεχείς ερωτήσεις του κ. Ρούντα ανέδειξαν όχι μόνο τα κενά του συστήματος, αλλά και την ανάγκη για ουσιαστικό πολιτικό και θεσμικό έλεγχο, ώστε τα παλαιά λάθη να μην επαναληφθούν.