Στην Κοπεγχάγη οι ηγέτες της ευρώπης θέτουν το σχέδιο άμυνας 2030
Στην άτυπη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κοπεγχάγη, οι ηγέτες της Ηπείρου ήρθαν αντιμέτωποι με την πραγματικότητα των υβριδικών απειλών που αποδίδονται στη Ρωσία και με την ανάγκη να υπάρξει κοινή στρατηγική ασφάλειας. Η Πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, μίλησε με δραματικούς τόνους προειδοποιώντας ότι οι πρόσφατες υπερπτήσεις drones αποτελούν μόνο την αρχή, δίνοντας το στίγμα για τη σοβαρότητα της κατάστασης. Η Κομισιόν παρουσίασε στο τραπέζι τέσσερα εμβληματικά έργα που θα αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά της νέας ευρωπαϊκής άμυνας: Έναν «τοίχο drones», μια διαστημική ασπίδα, μια αντιαεροπορική ασπίδα και ένα παρατηρητήριο παρακολούθησης στα ανατολικά σύνορα, με την πλήρη ανάλυση και τον αναλυτικό οδικό χάρτη να αναμένονται στην επίσημη σύνοδο κορυφής της 23ης και 24ης οκτωβρίου.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, παρουσίασε το σχέδιο «Readiness 2030», υπογραμμίζοντας ότι η ευρώπη χρειάζεται μια ριζική αλλαγή στην αντίληψη της άμυνας, ώστε κάθε εκατοστό εδάφους και εναέριου χώρου να είναι ασφαλές. Στην καρδιά αυτής της φιλοσοφίας βρίσκεται το χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE, ύψους 150 δισ. ευρώ, που θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να καλύψουν κρίσιμα κενά. Η Φον ντερ λάιεν μίλησε για «συνασπισμούς δυνατοτήτων», με χώρες που θα αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο σε συγκεκριμένα έργα για να επιτευχθεί συντονισμένη πρόοδος. Ως έργο-ναυαρχίδα ανέδειξε το Eastern Flank Watch και την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού «τείχους αντι-drones» σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία, αξιοποιώντας την εμπειρία των ουκρανικών δυνάμεων που αναχαιτίζουν καθημερινά εκατοντάδες επιθετικά drones.
We all agree that we need a true shift in how Europe thinks and acts on defence.
Including a precise, pan-European plan.
Today we discussed Europe’s 2030 Readiness roadmap, with clear milestones & objectives.
Παράλληλα, η Πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε την ανάγκη να δημιουργηθεί μια πιο ευέλικτη και καινοτόμος ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, προαναγγέλλοντας απλοποίηση νομοθεσίας και τη συγκρότηση «Tech Alliances» που θα συνδέουν Startups, Πανεπιστήμια και Στρατιωτικούς χρήστες ώστε η ευρώπη να μη μείνει πίσω στην παγκόσμια τεχνολογική κούρσα. Εξήγγειλε επίσης νέο δάνειο 2 δισ. ευρώ για drones, ενώ επανέφερε την πρόταση για δάνειο αποζημιώσεων βασισμένο σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, διευκρινίζοντας ότι δεν πρόκειται για κατάσχεση αλλά για χρηματοδοτικό μηχανισμό με όρους και δόσεις, με μέρος των πόρων να κατευθύνεται σε ευρωπαϊκές προμήθειες.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, ανέδειξε ότι η ασφάλεια ήταν το κεντρικό θέμα της συνάντησης και ότι οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου από τη Ρωσία αφορούν όλα τα κράτη μέλη, καθώς τα ανατολικά σύνορα είναι κοινά σύνορα. Επισήμανε ότι οι ευρωπαίοι έχουν ήδη αυξήσει σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες τα τελευταία τρία χρόνια, με το SAFE να λειτουργεί ως βασικό εργαλείο για την υποστήριξη των νέων προτεραιοτήτων που περιλαμβάνουν αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, πυροβολικό, drones και αντι-drones, στρατιωτική κινητικότητα και κυβερνοασφάλεια.
Στη σύνοδο έθεσε τη δική του πρόταση και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος υπενθύμισε ότι η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού τείχους προστασίας κατά των drones φέρει και την ελληνική υπογραφή. Με αιχμή την αμυντική θωράκιση και την τεχνολογική αυτονομία, υπογράμμισε ότι έχει έρθει η ώρα η Eυρώπη να περάσει από τα λόγια στην πράξη και να αποκτήσει ενιαία αμυντική πολιτική. Εξέφρασε την ανάγκη το τείχος και τα υπόλοιπα κοινά έργα να καλύπτουν όχι μόνο τα ανατολικά σύνορα, αλλά και τα νότια και νοτιοανατολικά, επισημαίνοντας τον κρίσιμο ρόλο των νέων τεχνολογιών στον σύγχρονο πόλεμο και τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεσμεύει ήδη πάνω από το 3% του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες, πολύ υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Οι ηγέτες της ευρώπης στήριξαν τα πρώτα έργα-ναυαρχίδες, όπως το Eυρωπαϊκό Tείχος drones και το Παρατηρητήριο της Ανατολικής Πτέρυγας, ως τα πρώτα βήματα προς την κοινή ετοιμότητα έως το 2030, ενώ ο Αντόνιο Κόστα τόνισε ότι η ασφάλεια απαιτεί ολιστική προσέγγιση και ρόλο για τους υπουργούς άμυνας στην παρακολούθηση της εφαρμογής. Παράλληλα, η Ε.Ε. επιβεβαίωσε τη σταθερή στήριξή της στην Ουκρανία, με νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας που θα στοχεύει στα Έσοδα από το Πετρέλαιο, στον Τραπεζικό τομέα, στα Κρυπτονομίσματα και στον «σκιώδη στόλο». Επανέλαβε επίσης τη δέσμευση να συνεχιστεί η οικονομική και στρατιωτική βοήθεια, αλλά και η πορεία ένταξης της Ουκρανίας στην Ε.Ε., τονίζοντας ότι η διεύρυνση θα καταστήσει την Ήπειρο ισχυρότερη και ότι η Ρωσία πρέπει να αντιληφθεί πως οι εταίροι της Ουκρανίας διαθέτουν τη βούληση και τα μέσα να στηρίξουν το Κίεβο έως ότου επιτευχθεί δίκαιη και διαρκής ειρήνη.
Η σύνοδος της Κοπεγχάγης δεν κατέληξε σε οριστικές αποφάσεις, αλλά διαμόρφωσε το πλαίσιο για τα επόμενα βήματα. Σε δύο εβδομάδες η Κομισιόν θα παρουσιάσει τον οδικό χάρτη για την αμυντική ετοιμότητα του 2030, ενώ σε τρεις εβδομάδες το ευρωπαϊκό συμβούλιο θα κληθεί να λάβει τις τελικές αποφάσεις για τη στρατηγική ασφάλειας της ευρώπης και τη συνέχιση της στήριξης στην Ουκρανία.
